محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 318

ص :318

1- و الإنصاف أنّ الأخبار الوارده فی هذا الباب کلّها غیر نقیّه السند و أصاله البرائه تقتضی عدم وجوب الإستحلال و لا الإستغفار و أصاله بقاء الحق الثابت للمغتاب [بالفتح] علی المغتاب [بالکسر] تقتضی عدم الخروج منه إلا بالاستحلال خاصّه الی قوله: و إن کان الإحتیاط فی لزوم الإستحلال بل لایخلو عن قرب من جهه کثره الأخبار الداله علی وجوب الإستبراء منها. بل اعتبار سند بعضها، و الأحوط الإستحلال إن تیسّر و الاّ فالإستغفار. غفراللّه لمن إغتبناه و لمن إغتابنا بحقّ محمّد و آله الطاهرین صلوات اللّه علیهم اجمعین. (المکاسب ج 1/341)

امکان این است که از مغتاب استحلال شود و اگر استحلال امکان نداشت [به علت فتنه و یا دسترسی نداشتن به مغتاب] برای او استغفار شود. و در نهایت می فرماید: خداوند کسانی را که از ما غیبت نموده اند و یا ما از آنان غیبت نموده ایم به آبروی محمد و آل محمدعلیهم السلام بیامرزد.

بدگمانی نسبت به مومنین

بدگمانی نسبت به مؤمنین عملی زشت و نکوهیده است و منشأ آن خباثت باطن و پلیدی روح است و کسانی که دارای قلبی پاک و روحی مصفا و باطنی نیکو باشند از بدبینی و بدگمانی دوری می کنند. بدگمانی اگر نسبت به ذات مقدس پروردگار کریم و رحیم باشد بسی خطرناک و سبب هلاکت خواهد بود؛ چراکه منشأ آن فساد عقیده و انحراف فکر انسان است.

گمان نیک نسبت به بندگان خدا و حمل فعل آنان بر صحت نیز فراوان سفارش شده است و چنان که گذشت قرآن می فرماید: «از بسیاری از گمان های خود پرهیز کنید که بعضی از آنها گناه خواهد بود.» و در آیه دیگری می فرماید: «و لا تقف ما لیس لک به علم إنّ السمع و البصر و الفؤاد کلّ أولئک کان عنه مسئولاً» [اسراء /38]؛ یعنی: «نسبت به آنچه آگاهی و علم نداری قضاوت و تکیه مکن؛ چرا که در قیامت گوش و چشم و دل مورد سؤال واقع خواهند شد.»

مرحوم شهید ثانی در کتاب «کشف الربیه» از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل نموده که فرمود:

-1

-2

-3