محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 34

ص :34

1- و فی المستدرک عن الفقه المنسوب إلی مولانا الرضا صلوات اللّه و سلامه علیه... قال: و کلّ أمرٍ یکون فیه الفساد ممّا قدنهی عنه من جهه أکله و شربه و لبسه و نکاحه و إمساکه بوجه الفساد مثل المیته و الدم و لحم الخنزیر و الرّبا و جمیع الفواحش و لحوم السباع والخمر و ما أشبه ذلک فحرام ضارّ للجسم. (المستدرک ج 2/425)

2- و فی دعائم الاسلام عن مولانا الصّادق علیه السلام قال: إنّ الحلال من البیوع کلّما کان حلالاً من المأکول و المشروب و غیر ذلک ممّا هو قوام للنّاس و یباح لهم الإنتفاع، و ما کان محرّماً أصله منهیّاً عنه لم یجز بیعه و لاشرائه. (دعائم الاسلام ج 2/18) و فی المستدرک عن النبیّ صلی الله علیه وآله قال: إنّ اللّه إذا حرّم شیئاً حرّم ثمنه. (المستدرک ج 2/427)

3- أقول: و المشهور علی أنّ ما یقصد منه الحرام محضاً فحرام بیعه و شراءه و إقتناءه و جمیع التقلّب فیه و ما کان مشترکاً و قصد به وجه الحرام منه فهوأیضاً حرام.

باشد، خرید و فروش آن حرام خواهد بود و اگر هدف، استفاده حلال آن باشد، خرید و فروش آن حلال خواهد بود.

مرحوم امام خمینی در کتاب تحریر الوسیله می فرماید: اگر انگور و خرما را برای تولید شراب و یا چوب را برای ساختن بت و یا آلت لهو و قمار تهیّه کنند خرید و فروش آنها حرام و بلکه معامله و اجاره آنها نیز فاسد می باشد و پولی که در مقابل آنها گرفته می شود نیز حرام است.»

معیار کبیره و بزرگ بودن گناه

بعضی از بزرگان، کبیره بودن گناه را به این می دانند که در قرآن و یا سخنان معصومین علیهم السلام وعده عذاب بر آن داده شده باشد. که در بعضی از روایات نیز به این معنی اشاره شده است.

با این معیار، تعداد گناهان کبیره به حدود یکصد گناه می رسد. و در بعضی از روایات، به طور مشخص، گناهان کبیره هفت و پا پنج چیز شمرده شده است. و در بعضی دیگر تعداد گناهان کبیره با ذکر ترتیب و مراتب اهمیت آنها پانزده چیز ذکر شده است.

برخی از علما نیز گفته اند: هیچ گناهی کوچک نیست و مخالفت با خداوند - هرچه باشد - بزرگ است و صغیره و کبیره بودن گناه به اعتبار مراتب اهمیت است. ولی از آیه «إن تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفّر عنکم سیّئاتکم». و روایت: «لاصغیره مع الإصرار و لاکبیره مع الأستغفار» و روایت: «اتقّوا المحقّرات من الذنوب فانّها لاتغفر» خلاف آن ظاهر می شود و به نظر می رسد گناهان کبیره همان گناهانی است که به طور منصوص در سخنان معصومین علیهم السلام گناه کبیره نامیده شده است و بقیه گناهان طبق این روایات صغیره و کوچک خواهد بود؛

آری ما تاکنون در هیچ روایتی تعبیر گناه صغیره ندیده ایم، جز تعبیری که در آیه مبارکه

-1