محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 363

ص :363

1- الکافی... عن أبی عبداللّه علیه السلام فی قول اللّه عزّوجلّ: «إنّ ربّک لبالمرصاد» قال: قنطره علی الصراط لایحوزها عبد بمظلمه (عبدٍ). (الکافی ج 2/331)

2- و فیه... عن شیخ من النخع قال: قلت لأبی جعفرعلیه السلام: إنّی لم ازل والیاً منذ زمن الحجّاج إلی یومی هذا فهل لی من توبهٍ؟ قال: فسکت ثمّ اعدت علیه فقال: لا حتّی تؤدّی إلی کلّ ذی حقّ حقّه. (المصدر)

3- و فی البحار عن الخصال عن أمیرالمؤمنین علیه السلام قال: إنّ اللّه اوحی إلی عیسی بن مریم: قل للملاء من بنی إسرائیل لایدخلوا بیتاً من بیوتی إلاّ بقلوبٍ طاهره، و ابصارٍ خاشعه و أکفٍّ نقیّه، و قل لهم: إعلموا أنّی غیر مستجیب لأحدٍ منکم دعوهً و لأحدٍ من خلقی قبله مظلمه... الحدیث (البحار ج 75/311 الخصال ج 1/164)

بنی اسرائیل بگو: به خانه های من [یعنی مساجد] داخل نشوند جز با قلب های پاک و چشم های خاشع و دست های پاکیزه. و به آنان بگو: آگاه باشید که من دعای کسی را که مظلمه بنده ای از بندگانم به عهده اوست نخواهم پذیرفت.»

اقسام ظلم و ستم

مرحوم صدوق، در کتاب امالی، از امام باقرعلیه السلام نقل نموده که فرمود: «ظلم سه قسم است: ظلمی که خداوند از آن می گذرد، ظلمی که خداوند نمی بخشد و از آن نمی گذرد، ظلمی که خداوند صاحب آن را رها نمی کند.

اما ظلمی که خداوند از آن می گذرد، ظلمی است که بین بنده و خدای خود باشد؛ و اما ظلمی که از آن نمی گذرد، شرک به ذات مقدّس اوست؛ و اما ظلمی که صاحب آن را در قیامت رها نمی کنند، دین و بدهکاری های مردم است به همدیگر.»

تاثیر ظلم در دین ظالم

امام باقرعلیه السلام فرمود: «آنچه مظلوم از دین ظالم می گیرد بیش از آن است که ظالم از دنیای مظلوم گرفته است.»

مؤلّف گوید: شاید مراد ازاین حدیث این باشد که مظلوم در قیامت عبادات ظالم را به جای دین خود می گیرد، به گونه ای که او مفلس و ورشکسته می شود تا حدی که گناهان مظلوم را نیز بسا به دوش می گیرد.

-1