محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 425

ص :425

1- أقول: و یمکن القول: بأنّ الجماعات الإسلامیه فی الحجّ و العیدین و الجمعه و الیومیه عبادیّه سیاسیّه و عدم الحضور فی بعض الأحوال یوجب تضعیف الحکومه و القدره و... کما فی ترک الحجّ فانّ أمیرالمومنین علیه السلام قال فی وصیّته: فإنّه إن ترک لم تناظروا... (خطبه /47)

2- ترک صلاه الجمعه بلاعذر قال اللّه سبحانه: یا أیّها ألّذین آمنوا إذا نُودی للصلاه من یوم الجمعه فاسعوا إلی ذکراللّه و ذروا البیع ذلکم خیر لکم إن کنتم تعلمون. (سوره الجمعه)

3- و قال الصّادق علیه السلام: من ترک الجمعه ثلاثاً من غیر علهٍ طبع اللّه علی قلبه. (الوسائل ج 5/4) أقول: و ظاهر الآیه و الروایات الکثیره التی ذکروها فی کتب الحدیث وجوب الجمعه عیناً و عدم جواز ترکه من غیر علّهٍ و الظاهر ایضاً عدم شرطّیه حضور الإمام المعصوم علیه السلام للآیه و لما فی روایه زراره بن أعین قال: حثّنا أبوعبداللّه علیه السلام علی صلاه الجمعه حتّی ظننت أنّه یرید أن نأتیه فقلت: نغدوا علیک؟ فقال: لا إنّما عنیت ذلک عندکم. (المقنعه للمفید ص 164 الوسائل ج 5/12)

مؤلّف گوید: آیه فوق و روایات زیادی که در کتب حدیث ثبت شده که دلالت بر وجوب عینی نماز جمعه دارد و ترک آن بدون عذر گناه و حرام خواهد بود، و روایات وارده اقتضا می کند که حضور امام معصوم علیه السلام شرط نیست.

زراره می گوید: امام صادق علیه السلام ما را ترغیب و تحریص به نماز جمعه نمود، به طوری که من گمان کردم مقصود او این است که برای نماز جمعه نزد او حاضر شویم و چون به آن حضرت گفتم: فردا برای نماز جمعه نزد شما بیاییم؟ فرمود: «مقصود من این بود که خودتان اقامه کنید.»

شهید ثانی، در کتاب شرح لمعه می فرماید: گرچه ظاهر اخبار وجوب عینی نماز جمعه است، لکن چون اجماع قائم است بر عدم وجوب عینی، ناچاریم وجوب را تخییری بگوییم. مؤلف گوید: مقتضای احتیاط با اختلاف نظرهایی که در باره وجوب نماز جمعه در زمان غیبت وجود دارد شرکت در نمازهای جمعه می باشد و اللّه الموفّق.

ترک کامل مستحبات

بعضی از فقها ترک مستحبات را به طور کامل حرام دانسته اند و بعضی از آنان فرموده اند: اگر از روی بی اعتنایی و اهانت باشدحرام است.

-1

-2