محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 558

ص :558

1- الوسائل بسنده عن أبی العباس قال: سألت أباعبداللّه علیه السلام عن الدارهم المحمول علیها قال: إذا أنفقت ما یجوز بین أهل البلد فلابأس و إن أنفقت مالا یجوز بین أهل البلد فلا. (الوسائل ج 12/474) و بهذا المعنی روایات لم نذکرها اختصاراً

2- و قال المحقق فی الشرایع: و یجوز اخراج الدراهم المغشوشه مع جهاله الغشّ إذا کانت معلومه الصرف بین الناس، و إن کانت مجهوله الصرف لم یجزإنفاقها إلاّ بعد إبانه حالها. (شرایع الاسلام ج 2/303)

اجرت گرفتن بر واجبات

شیخ اعظم انصاری رضوان اللّه علیه، در کتاب مکاسب می فرماید: مشهور از علما می فرمایند: اجرت گرفتن بر عملی که بر انسان به نحو وجوب عینی و یا کفایی واجب شده باشد، چه تعبّدی باشد، مانند نماز و چه توصّلی، مانند دفن اموات، حرام است و دلیل حرمت آن رابعضی از فقها اجماع و منافات داشتن اجرت با اخلاص و عدم مالکیت اجیر نسبت به عمل خود دانسته اند.

سپس مرحوم شیخ، نسبت به ادّله فوق خدشه نموده و می فرماید: منافات با اخلاص پذیرفته نیست؛ چرا که اجرت بر اعمال مستحب و واحب توصّلی را علما جایز می دانند. و عدم مالکیت اجیر نیز پذیرفته نیست؛ چراکه مقصود اجیر کننده انجام واجب است در وقت خاص یا مکان خاص و یا به کیفیت خاص و این خصوصیات برای تأمین نظر اوست و اجرت برای آنها پرداخت می کند. بنابراین منافات با اخلاص فقط به واجبات و مستحبات تعبدّی مربوط می شود نه توصّلی.

مؤلّف گوید: تصور اخلاص در تعبدیات نیز ممکن است و در این مسأله، هیچ گونه

-1

-2

-3