- اهداء: 1
- تقدیر و تشکر 2
- چکیده 3
- بخش اول: کلیات و چارچوب نظری 4
- اشاره 4
- اشاره 5
- مقدمه: طرح تحقیق 5
- 1. بیان مسأله 6
- 2. علّت انتخاب موضوع 7
- 3. پیشینه پژوهش 8
- 4. سؤالات اصلی و فرعی 8
- 5. فرضیات پژوهش: 9
- 8. سازماندهی پژوهشی: 10
- 7. روش پژوهشی: 10
- 6. واژگان و مفاهیم کلیدی: 10
- اشاره 12
- فصل اول: روش شناسی تحقیق 12
- مقدمه: 13
- آینده و مؤلّفه های آن: 16
- اشاره 16
- یک. آینده پژوهی 16
- روش آینده پژوهی 19
- محمل دولت و حکومت: 20
- محمل دولت مهدوی (از دیدگاه شیعه) 21
- ویژگی های یک آینده پژوه 22
- پیش بینی آینده 23
- فلسفه تاریخ 32
- دو. فلسفه تاریخ و دیدگاه دانشمندان 32
- دو مفهوم فلسفه تاریخ: 34
- چهار دیدگاه در فلسفه تاریخ: 37
- 1. توین بی و انگاره «تمدّن» 37
- 2. کانت و انگاره «گونه های انسانی» 39
- 3. هگل و انگاره «ملّت» و «روح» 42
- 4. مارکس و جامعه بی طبقه 45
- نقد و بررسی چهار نظریه: 51
- چکیده بحث: 53
- مقدمه 54
- سه. فلسفه تاریخ و دیدگاه شیعه (بر اساس قرآن و روایات) 54
- 31. فلسفه تاریخ از دیدگاه شیعه: 58
- 3 1 1. حرکت به سوی کمال 58
- 3 1 2. هدف و مقصد 62
- 3 1 3. مسیر و مکانیسم حرکت 65
- 3 1 4. پیروزی حقّ بر باطل 70
- 32. آینده از دیدگاه قرآن و روایات 75
- 3 2 1. آخر الزمان و آینده بشری 75
- 3 2 2. آیات قرآن و روایات 76
- چکیده بحث: 83
- اشاره 86
- فصل دوم: نظریه های آینده تاریخ 86
- سیاست و دولت در آینده 87
- اشاره 87
- یک. سیاست 87
- دو. دولت (State) 89
- اشاره 89
- 2. سرزمین (عامل ارضی) 93
- 1. مردم (جمعیت) 93
- 3. حکومت (سازمان حکمرانی) 94
- سه. پیوند سیاست و دولت 94
- اشاره 94
- 4. حاکمیت (اقتدار فراگیر) 94
- 3 1. پایان سیاست 96
- 3 2. پایان دولت 100
- 3 3. کاستی های دولت و دولت بایسته 105
- 1 1. مسیحاباوری و منجی گرایی 108
- اشاره 108
- 1 2. بازگشت مسیح 112
- 1 3. ملکوت (سلطنت) خداوند 117
- 1 4. سلطنت خدا یا پادشاهی مسیح 120
- 1 5. دولت مسیح 122
- 1 6. داوری و قضاوت 130
- چکیده بحث: 133
- اشاره 135
- 2 1. فلسفه تاریخ 136
- 2 2. طرح فرضیه پایان تاریخ 138
- 2 3. سرنوشت دولت 142
- 2 4. نقد و ارزیابی 143
- چکیده بحث: 145
- اشاره 147
- 3 1. تعریف و شناخت دولت 147
- 3 2. کاستی ها و ناراستی های دولت 150
- 3 3. آینده دولت 151
- 3 4. جامعه موعود کمونیستی 154
- 3 5. نقد و بررسی 156
- چکیده بحث: 157
- فصل سوم: شیعه و آینده دولت 159
- اشاره 159
- اشاره 160
- آینده سیاست و دولت 160
- یک. پایان تاریخ (آخر الزمان) 164
- دو. باور داشت مهدویت 167
- 2 1. دیدگاه اهل سنت: 167
- اشاره 167
- 2 2. دیدگاه شیعه دوازده امامی 172
- 2 3. دیدگاه فرقه های مختلف شیعه 173
- سه. جامعه موعود شیعه 175
- اشاره 175
- 3 1. آغاز و انجام جهان 175
- 3 2. ظهور و قیام 176
- 3 3. جنگ و ستیزش 177
- 3 4. پیروزی حقّ و نابودی باطل 178
- 3 5. سیطره بر جهان 179
- 3 6. تشکیل دولت 180
- چکیده فصل: 183
- بخش دوم: فرضیه های دولت مهدی(عج) در اندیشه شیعه 185
- اشاره 185
- مقدمه 186
- اشاره 188
- فصل اول: فرضیه انتقام و پایان تاریخ (بدون تشکیل دولت) 188
- یک. انتقام و پایان بخشی به دولت های جائر 189
- اشاره 189
- 1 1. انتقام 191
- 1 2. جنگ و قتال 193
- 1 3. تسلیم شدن گردنکشان 195
- 1 4. مدت جنگ و قتال 196
- نقد و بررسی فرضیه 198
- الف. جنگ و پیکار نهایی 198
- ب. کشتار و قتل عام 199
- ج. مدّت جنگ 201
- د. سیره و روش امام مهدی(عج) 201
- ه. انتقام و خونخواهی 202
- و. دولت سیاسی یا دولت اخلاقی 202
- ز. مبانی دینی شیعه 203
- چکیده فصل 205
- فصل دوم: دولت اقتدارگرا و مبتنی بر قدرت فیزیکی 207
- اشاره 207
- یک. دولت اقتدارگرا و مبتنی بر قدرت فیزیکی 208
- اشاره 208
- 1 1. صاحب شمشیر 211
- 1 2. یاری شده با رعب (ترس) 213
- 1 3. قاطعیت و شدّت 214
- 1 4. سلطه و اقتدار فراگیر 216
- نقد و بررسی 217
- اشاره 217
- الف. استفاده از منطق و قدرت 217
- ب. سیره و روش مهدی(عج) 218
- د. رابطه دوستانه یا اقتدارگرایانه 220
- ج. بررسی روایات خشونت 220
- ه. شفقت یا شدّت 221
- و. اصلاح کارها در یک شب 222
- ز. سرکوبی شورشیان و پایان جنگ ها 223
- ح. کاربرد قدرت برای اقامه حق 224
- چکیده فصل: 226
- فصل سوم: فرضیه دولت اخلاقی مبتنی بر ساختار امامت 228
- اشاره 228
- اشاره 229
- دولت اخلاقی مبتنی بر ساختار امامت 229
- مقدمه یک. پیوند اخلاق و سیاست (دولت) 232
- اشاره 236
- مقدمه دو. جامعه مشترک المنافع اخلاقی ( دولت اخلاقی) 236
- 2 1. تضاد خیر و شرّ 237
- 2 3. جامعه مشترک المنافع اخلاقی (دولت اخلاقی) 238
- 2 2. کمال مطلوب انسان ها 238
- 2 4. ویژگی های جامعه اخلاقی 239
- اشاره 242
- مقدمه سه: نظریه اخلاقی دولت (هگل) 242
- 3 1. روح یا ذهن 243
- 3 2. آزادی و دولت 243
- یک. امامت (سیاست امامت) 248
- دولت اخلاقی امام مهدی: 248
- اشاره 250
- دو. چرایی دولت اخلاقی 250
- الف) وضعیت اخلاقی جهان در روایات 252
- ب) سیاست و نابسامانی های عصر حاضر 253
- ج) وضعیت دموکراسی در حال حاضر 255
- سه. دولت اخلاقی امام مهدی(عج) 256
- اشاره 256
- 3 3. دولت قائم علیه السلام 257
- 3 1. دولت کریمه 257
- 3 2. بهترین دولت ها 257
- 3 5. خلافت و امامت 258
- 3 4. دولت حق 258
- 3 6. دولت احمدی 258
- 3 7. مالک و حاکم جهان (دولت جهانی) 259
- 3 8. دولت عدل 259
- چهار. چیستی دولت اخلاقی امام مهدی(عج) 260
- پنج. دلایل و شواهد دولت اخلاقی 265
- اشاره 265
- 5 1. روایات: 265
- 5 2. اهداف و آرمان ها 268
- 5 3. پیمان نامه اخلاقی 269
- شش. ویژگی ها و سیمای دولت امام مهدی(عج) 270
- اشاره 276
- بخش سوم: ساختار، کارویژه ها و بروندادها 276
- مقدمه 277
- اشاره 279
- فصل اول: ساختار و نهادها 279
- یک. استقرار و تثبیت حکومت 280
- ساختار و سازمان حکومت مهدوی 280
- اشاره 280
- استقرار دولت مهدوی علیه السلام 282
- اشاره 293
- دو . ساخت قدرت و حکومت 293
- 1. حکومت تک ساخت (یونیتری) 294
- 2. الگوی فدرال (Federalism) 294
- 3. دولت بزرگ اسلامی و جمهوری های آزادی و مستقل 295
- 4. الگوی حکومتی امامت 296
- اشاره 299
- سه. ساختار نظام سیاسی 299
- 3 1. امام (نهاد امامت و رهبری) 300
- 3 2 . نهاد وزارت 302
- 3 3. نهاد امارت و ولایت 305
- اشاره 305
- یاران خاص 307
- 3 4. نهاد کارگزار و اجرا 309
- اشاره 309
- 3 4 1. فقیهان و حاکمان شرع 310
- 3 4 4. رفقا و ابدال 311
- 3 4 2. اخیار 311
- 3 4 3. خزانه داران 311
- 3 4 5. نجبا 312
- 3 4 6. عصائب 312
- 3 4 7. سپاهیان و فرماندهان 313
- اشاره 314
- 3 5. نهاد قضاوت 314
- 3 4 8. بانوان 314
- 3 5 2 . قضاوت و داوری حضرت عیسی 315
- 3 5 1. قضاوت امام مهدی(عج) 315
- 3 5 3. قضاوت قاضیان و عالمان 316
- 3 6 . محل حکومت (پایتخت) 317
- 3 7. مدّت حکومت 319
- چکیده فصل: 322
- فصل دوم: کارویژه ها و عملکردها 323
- اشاره 323
- 3 . ولایت اجرای احکام و حدود و قوانین کیفری 325
- 1. ولایت تشریعی 325
- ولایت های امامان: 325
- 2. ولایت قضا 325
- 5. ولایت نظارت در شئون اجتماعی 326
- 4. ولایت اطاعت و فرمانبری 326
- 6 . ولایت سیاسی در اداره جامعه 326
- 7. ولایت هدایت و پرورش معنوی 326
- یک . کارویژه سیاسی اجتماعی (سیاستی) 328
- اشاره 328
- 1 1. کارکرد سیاسی مدیریتی 331
- 1 2 . تأمین عدالت 334
- اشاره 334
- 1 2 1. عدالت سیاسی 335
- 1 2 2. عدالت قضایی 337
- 1 2 3. عدالت اقتصادی (قسط) 338
- 1 2 4. عدالت اجتماعی 339
- 1 3. عملکرد قضایی 340
- 1 4. عملکرد تقنینی (اجرای قوانین الهی) 343
- 1 5. عملکرد نظامی امنیتی 345
- 1 6. احیاگری و اصلاحات اجتماعی 348
- اشاره 350
- دو . کارویژه فرهنگی دینی 350
- اشاره 353
- 2 1. کارکرد اخلاقی تربیتی 353
- 2 1 1. ریشه کنی رذایل و ناراستی های اخلاقی: 355
- 2 1 2 . تربیت و تتمیم مکارم اخلاقی 358
- اشاره 361
- 2 2 . کارکرد دینی تبلیغی 361
- 2 2 1. ترویج و تبلیغ دین اسلام: 362
- 2 2 2. اقامه و احیای معارف و شعائر دینی: 364
- 2 3. کارکرد علمی عقلی 367
- اشاره 367
- 2 3 1. رشد دانش و علوم بشری: 367
- 2 3 2. کمال عقل و خرد بشری 369
- 2 3 3. پیشرفت اختراعات و ارتباطات 370
- اشاره 372
- سه. کارویژه اقتصادی عمرانی 372
- اخلاق و اقتصاد 374
- 3 1. کارکرد تولیدی عمرانی: 376
- 3 1 1. بهره برداری از معادن و منابع زیرزمینی: 376
- 3 1 2. کاشت زیاد محصولات کشاورزی: 377
- 3 1 3. عمران و آبادانی زمین: 379
- 3 2 1. رفاه اقتصادی و برخورداری از امکانات فراوان: 380
- 3 2. کارکرد رفاهی خدماتی: 380
- 3 2 2. بی نیاز کردن مردم: 381
- 3 2 3. رسیدگی به وضع بدهکاران و محرومان: 383
- 3 3. کارکرد توزیعی اصلاحی 384
- 3 3 1. توزیع امکانات و تقسیم بیت المال 384
- 3 3 2. رعایت قسط و مساوات (عدالت توزیعی): 386
- 3 3 3.حرکت به سوی اقتصاد سالم 387
- چکیده فصل: 388
- اشاره 390
- فصل سوم: پیامدها و بروندادها 390
- 1. ارتباط فرد با خدای متعال 391
- 4. ارتباط فرد با انسان های دیگر: 392
- 3. ارتباط فرد با طبیعت 392
- 2. ارتباط فرد با خود 392
- یک. تعادل و تکامل (پیامدهای سیاسی اجتماعی): 393
- اشاره 393
- 1 1. استقرار دولت حق و نابودی دولت های باطل: 393
گوش دهید».(1)
عیسی در پاسخ یک عالم مذهبی می گوید: «تو از ملکوت خدا دور نیستی».(2)
از این عبارات برمی آید که مقصود فقط سلطنت مسیح نیست؛ بلکه با تحول انسان ها، این مرحله به وجود خواهد آمد. از بعضی عبارات کتاب های مقدس(3) به دست می آید که حکومت خدا، یک مرحله خاص روحانی است؛ نه فقط یک دولتی که مسیح شاه آن باشد!(4)
البته اعتقاد به «ملکوت خدا» و استقبال از تحقّق آن باعث بروز انتظارات و تفاسیر مختلفی شده بود. میلیون ها نفر از مردم فقیر و مستضعف، با این اعتقاد دلگرم اند که رنج و بدبختی آنان، بی پایان نیست و مشیّت الهی یا قضا و قدر آن را دفع نکرده است؛ بلکه خدا از تلاش آنان برای تحقّق حکومت عدل، حمایت می کند. عیسی مسیح، در ملکوت درهای زندگی را به روی همه مردم گشوده است. کسانی که زندگی را پوچ و بی معنا می بینند، می توانند منتظر زمانی باشند که به تعبیر پولس ما دیگر از پشت شیشه صورت مبهم و تار نمی بینیم... .
دیدگاه های مختلف در زمینه «سلطنت خدا» باعث نگرش و رفتارهای مختلف در میان مسیحیان شده است. گروهی از مسیحیان معتقدند: هر چند مؤمنان می توانند پیشاپیش نشانه هایی از ملکوت خدا را اینجا در روی زمین درک کنند؛ اما انسان، سعادت و خوشبختی کامل آن را تنها پس از مرگ خواهد چشید.
در این گونه از اعتقاد هر چند مسیح روزی باز خواهد گشت تا جهان را به ملکوت تبدیل کند؛ اما این می تواند زمانی طولانی پس از این باشد و در همین ضمن کسانی که با ایمان مرده اند، از نعمت های ملکوت در بهشت جایی که محبّت خدا به نحو اعلا حاکم است بهره خواهند برد.
از نظر برخی دیگر، ملکوت خدا هم اکنون عملی و قابل بهره برداری است؛ هر چند مخفی است. این ملکوت در اینجا و اکنون در دسترس همه کسانی است که با چشم ایمان می توانند آن را
1- متی: 13، بند 43.
2- مرقس: 12، بند 34.
3- متی 12، بند 44.
4- ر.ک: جلال الدین آشتیانی، دین مسیح، (تهران: نگارش، 1379)، صص 292 294.