پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی: مهدویت و آینده سیاست (دولت) از دیدگاه شیعه صفحه 138

به گفته وی علی رغم راه های متفاوتی که همگی به «پایان تاریخ» منتهی می شود، غیر از مدل «سرمایه داری دموکراسی لیبرال» کمتر نسخه ای از تجدّد وجود دارد که ظاهر موفّقی داشته باشد. کشورهایی که در راه مدرنیزاسیون هستند از اسپانیا و پرتغال گرفته تا تایوان و کره جنوبی و چین همگی در این جهت گام برمی دارند.

در گفتنی است که تازگی کار فوکویاما در آشتی دادن دو شیوه تعقّل است: لیبرالیسم انگلیسی و دیالکتیک هگلی. او با ترکیب این دو شیوه می خواهد دیدگاهی کلّی و یکپارچه از تاریخ بشر ارائه کند و زوایای تاریکی را که تا کنون لیبرالیسم کلاسیک ظاهراً قادر به توضیح آنها نبوده است (مانند ظهور حکومت های فاشیستی در کشورهای صنعتی و سقوط رژیم های دیکتاتوری در کشورهایی که از رونق اقتصادی برخوردار شده اند)، روشن سازد.(1)

2 2. طرح فرضیه پایان تاریخ

فرضیه پایان تاریخ، معادل پایان ایدئولوژی یا به طور دقیق تر پایان کار ایدئولوژی های بدیلِ ایدئولوژی مسلّط (لیبرالیسم) است. این فرضیه با پیش زمینه هایی شروع می شود: بارزترین تحول ربع آخر قرن بیستم، آشکار شدن ضعف های بزرگ موجود در کُنه دیکتاتوری های ظاهراً قدرتمند جهان اعم از دیکتاتوری های راست و اقتدارگرا تا دیکتاتوری های چپ و کمونیستی بوده است. حکومت های نیرومندی مضمحل شده اند و هر چند در همه موارد، به جای آنها دموکراسی های لیبرالِ با ثبات ننشسته؛ ولی دموکراسی لیبرال همچنان آرزوی سیاسی منسجمی است که الهام بخش مناطق و فرهنگ های مختلف پیرامون جهان است. افزون بر این اصول اقتصادی لیبرال بازار آزاد نیز دامن گرفته است و هم در کشورهای توسعه یافته صنعتی و هم در کشورهایی که در پایان جنگ جهانی دوّم، بخشی از جهان سوم فقر زده را تشکیل می دادند، در ایجاد سطوح بی سابقه ای از سعادت مندی مادی موفق بوده است.

فوکویاما پس از بیان این مقدّمات، نظریه خود را چنین طرح می کند: علوم طبیعی جدید،