- اهداء: 1
- تقدیر و تشکر 2
- چکیده 3
- اشاره 4
- بخش اول: کلیات و چارچوب نظری 4
- اشاره 5
- مقدمه: طرح تحقیق 5
- 1. بیان مسأله 6
- 2. علّت انتخاب موضوع 7
- 4. سؤالات اصلی و فرعی 8
- 3. پیشینه پژوهش 8
- 5. فرضیات پژوهش: 9
- 7. روش پژوهشی: 10
- 8. سازماندهی پژوهشی: 10
- 6. واژگان و مفاهیم کلیدی: 10
- فصل اول: روش شناسی تحقیق 12
- اشاره 12
- مقدمه: 13
- آینده و مؤلّفه های آن: 16
- یک. آینده پژوهی 16
- اشاره 16
- روش آینده پژوهی 19
- محمل دولت و حکومت: 20
- محمل دولت مهدوی (از دیدگاه شیعه) 21
- ویژگی های یک آینده پژوه 22
- پیش بینی آینده 23
- فلسفه تاریخ 32
- دو. فلسفه تاریخ و دیدگاه دانشمندان 32
- دو مفهوم فلسفه تاریخ: 34
- چهار دیدگاه در فلسفه تاریخ: 37
- 1. توین بی و انگاره «تمدّن» 37
- 2. کانت و انگاره «گونه های انسانی» 39
- 3. هگل و انگاره «ملّت» و «روح» 42
- 4. مارکس و جامعه بی طبقه 45
- نقد و بررسی چهار نظریه: 51
- چکیده بحث: 53
- مقدمه 54
- سه. فلسفه تاریخ و دیدگاه شیعه (بر اساس قرآن و روایات) 54
- 3 1 1. حرکت به سوی کمال 58
- 31. فلسفه تاریخ از دیدگاه شیعه: 58
- 3 1 2. هدف و مقصد 62
- 3 1 3. مسیر و مکانیسم حرکت 65
- 3 1 4. پیروزی حقّ بر باطل 70
- 32. آینده از دیدگاه قرآن و روایات 75
- 3 2 1. آخر الزمان و آینده بشری 75
- 3 2 2. آیات قرآن و روایات 76
- چکیده بحث: 83
- اشاره 86
- فصل دوم: نظریه های آینده تاریخ 86
- سیاست و دولت در آینده 87
- اشاره 87
- یک. سیاست 87
- اشاره 89
- دو. دولت (State) 89
- 2. سرزمین (عامل ارضی) 93
- 1. مردم (جمعیت) 93
- 3. حکومت (سازمان حکمرانی) 94
- اشاره 94
- 4. حاکمیت (اقتدار فراگیر) 94
- سه. پیوند سیاست و دولت 94
- 3 1. پایان سیاست 96
- 3 2. پایان دولت 100
- 3 3. کاستی های دولت و دولت بایسته 105
- 1 1. مسیحاباوری و منجی گرایی 108
- اشاره 108
- 1 2. بازگشت مسیح 112
- 1 3. ملکوت (سلطنت) خداوند 117
- 1 4. سلطنت خدا یا پادشاهی مسیح 120
- 1 5. دولت مسیح 122
- 1 6. داوری و قضاوت 130
- چکیده بحث: 133
- اشاره 135
- 2 1. فلسفه تاریخ 136
- 2 2. طرح فرضیه پایان تاریخ 138
- 2 3. سرنوشت دولت 142
- 2 4. نقد و ارزیابی 143
- چکیده بحث: 145
- اشاره 147
- 3 1. تعریف و شناخت دولت 147
- 3 2. کاستی ها و ناراستی های دولت 150
- 3 3. آینده دولت 151
- 3 4. جامعه موعود کمونیستی 154
- 3 5. نقد و بررسی 156
- چکیده بحث: 157
- فصل سوم: شیعه و آینده دولت 159
- اشاره 159
- اشاره 160
- آینده سیاست و دولت 160
- یک. پایان تاریخ (آخر الزمان) 164
- 2 1. دیدگاه اهل سنت: 167
- دو. باور داشت مهدویت 167
- اشاره 167
- 2 2. دیدگاه شیعه دوازده امامی 172
- 2 3. دیدگاه فرقه های مختلف شیعه 173
- 3 1. آغاز و انجام جهان 175
- سه. جامعه موعود شیعه 175
- اشاره 175
- 3 2. ظهور و قیام 176
- 3 3. جنگ و ستیزش 177
- 3 4. پیروزی حقّ و نابودی باطل 178
- 3 5. سیطره بر جهان 179
- 3 6. تشکیل دولت 180
- چکیده فصل: 183
- بخش دوم: فرضیه های دولت مهدی(عج) در اندیشه شیعه 185
- اشاره 185
- مقدمه 186
- فصل اول: فرضیه انتقام و پایان تاریخ (بدون تشکیل دولت) 188
- اشاره 188
- اشاره 189
- یک. انتقام و پایان بخشی به دولت های جائر 189
- 1 1. انتقام 191
- 1 2. جنگ و قتال 193
- 1 3. تسلیم شدن گردنکشان 195
- 1 4. مدت جنگ و قتال 196
- نقد و بررسی فرضیه 198
- الف. جنگ و پیکار نهایی 198
- ب. کشتار و قتل عام 199
- ج. مدّت جنگ 201
- د. سیره و روش امام مهدی(عج) 201
- ه. انتقام و خونخواهی 202
- و. دولت سیاسی یا دولت اخلاقی 202
- ز. مبانی دینی شیعه 203
- چکیده فصل 205
- فصل دوم: دولت اقتدارگرا و مبتنی بر قدرت فیزیکی 207
- اشاره 207
- یک. دولت اقتدارگرا و مبتنی بر قدرت فیزیکی 208
- اشاره 208
- 1 1. صاحب شمشیر 211
- 1 2. یاری شده با رعب (ترس) 213
- 1 3. قاطعیت و شدّت 214
- 1 4. سلطه و اقتدار فراگیر 216
- نقد و بررسی 217
- الف. استفاده از منطق و قدرت 217
- اشاره 217
- ب. سیره و روش مهدی(عج) 218
- ج. بررسی روایات خشونت 220
- د. رابطه دوستانه یا اقتدارگرایانه 220
- ه. شفقت یا شدّت 221
- و. اصلاح کارها در یک شب 222
- ز. سرکوبی شورشیان و پایان جنگ ها 223
- ح. کاربرد قدرت برای اقامه حق 224
- چکیده فصل: 226
- اشاره 228
- فصل سوم: فرضیه دولت اخلاقی مبتنی بر ساختار امامت 228
- اشاره 229
- دولت اخلاقی مبتنی بر ساختار امامت 229
- مقدمه یک. پیوند اخلاق و سیاست (دولت) 232
- اشاره 236
- مقدمه دو. جامعه مشترک المنافع اخلاقی ( دولت اخلاقی) 236
- 2 1. تضاد خیر و شرّ 237
- 2 2. کمال مطلوب انسان ها 238
- 2 3. جامعه مشترک المنافع اخلاقی (دولت اخلاقی) 238
- 2 4. ویژگی های جامعه اخلاقی 239
- مقدمه سه: نظریه اخلاقی دولت (هگل) 242
- اشاره 242
- 3 2. آزادی و دولت 243
- 3 1. روح یا ذهن 243
- دولت اخلاقی امام مهدی: 248
- یک. امامت (سیاست امامت) 248
- دو. چرایی دولت اخلاقی 250
- اشاره 250
- الف) وضعیت اخلاقی جهان در روایات 252
- ب) سیاست و نابسامانی های عصر حاضر 253
- ج) وضعیت دموکراسی در حال حاضر 255
- سه. دولت اخلاقی امام مهدی(عج) 256
- اشاره 256
- 3 3. دولت قائم علیه السلام 257
- 3 1. دولت کریمه 257
- 3 2. بهترین دولت ها 257
- 3 4. دولت حق 258
- 3 5. خلافت و امامت 258
- 3 6. دولت احمدی 258
- 3 8. دولت عدل 259
- 3 7. مالک و حاکم جهان (دولت جهانی) 259
- چهار. چیستی دولت اخلاقی امام مهدی(عج) 260
- 5 1. روایات: 265
- پنج. دلایل و شواهد دولت اخلاقی 265
- اشاره 265
- 5 2. اهداف و آرمان ها 268
- 5 3. پیمان نامه اخلاقی 269
- شش. ویژگی ها و سیمای دولت امام مهدی(عج) 270
- بخش سوم: ساختار، کارویژه ها و بروندادها 276
- اشاره 276
- مقدمه 277
- فصل اول: ساختار و نهادها 279
- اشاره 279
- ساختار و سازمان حکومت مهدوی 280
- اشاره 280
- یک. استقرار و تثبیت حکومت 280
- استقرار دولت مهدوی علیه السلام 282
- دو . ساخت قدرت و حکومت 293
- اشاره 293
- 1. حکومت تک ساخت (یونیتری) 294
- 2. الگوی فدرال (Federalism) 294
- 3. دولت بزرگ اسلامی و جمهوری های آزادی و مستقل 295
- 4. الگوی حکومتی امامت 296
- سه. ساختار نظام سیاسی 299
- اشاره 299
- 3 1. امام (نهاد امامت و رهبری) 300
- 3 2 . نهاد وزارت 302
- 3 3. نهاد امارت و ولایت 305
- اشاره 305
- یاران خاص 307
- 3 4. نهاد کارگزار و اجرا 309
- اشاره 309
- 3 4 1. فقیهان و حاکمان شرع 310
- 3 4 3. خزانه داران 311
- 3 4 4. رفقا و ابدال 311
- 3 4 2. اخیار 311
- 3 4 5. نجبا 312
- 3 4 6. عصائب 312
- 3 4 7. سپاهیان و فرماندهان 313
- اشاره 314
- 3 5. نهاد قضاوت 314
- 3 4 8. بانوان 314
- 3 5 2 . قضاوت و داوری حضرت عیسی 315
- 3 5 1. قضاوت امام مهدی(عج) 315
- 3 5 3. قضاوت قاضیان و عالمان 316
- 3 6 . محل حکومت (پایتخت) 317
- 3 7. مدّت حکومت 319
- چکیده فصل: 322
- اشاره 323
- فصل دوم: کارویژه ها و عملکردها 323
- 3 . ولایت اجرای احکام و حدود و قوانین کیفری 325
- 1. ولایت تشریعی 325
- ولایت های امامان: 325
- 2. ولایت قضا 325
- 6 . ولایت سیاسی در اداره جامعه 326
- 7. ولایت هدایت و پرورش معنوی 326
- 5. ولایت نظارت در شئون اجتماعی 326
- 4. ولایت اطاعت و فرمانبری 326
- یک . کارویژه سیاسی اجتماعی (سیاستی) 328
- اشاره 328
- 1 1. کارکرد سیاسی مدیریتی 331
- اشاره 334
- 1 2 . تأمین عدالت 334
- 1 2 1. عدالت سیاسی 335
- 1 2 2. عدالت قضایی 337
- 1 2 3. عدالت اقتصادی (قسط) 338
- 1 2 4. عدالت اجتماعی 339
- 1 3. عملکرد قضایی 340
- 1 4. عملکرد تقنینی (اجرای قوانین الهی) 343
- 1 5. عملکرد نظامی امنیتی 345
- 1 6. احیاگری و اصلاحات اجتماعی 348
- دو . کارویژه فرهنگی دینی 350
- اشاره 350
- 2 1. کارکرد اخلاقی تربیتی 353
- اشاره 353
- 2 1 1. ریشه کنی رذایل و ناراستی های اخلاقی: 355
- 2 1 2 . تربیت و تتمیم مکارم اخلاقی 358
- اشاره 361
- 2 2 . کارکرد دینی تبلیغی 361
- 2 2 1. ترویج و تبلیغ دین اسلام: 362
- 2 2 2. اقامه و احیای معارف و شعائر دینی: 364
- 2 3. کارکرد علمی عقلی 367
- اشاره 367
- 2 3 1. رشد دانش و علوم بشری: 367
- 2 3 2. کمال عقل و خرد بشری 369
- 2 3 3. پیشرفت اختراعات و ارتباطات 370
- اشاره 372
- سه. کارویژه اقتصادی عمرانی 372
- اخلاق و اقتصاد 374
- 3 1 1. بهره برداری از معادن و منابع زیرزمینی: 376
- 3 1. کارکرد تولیدی عمرانی: 376
- 3 1 2. کاشت زیاد محصولات کشاورزی: 377
- 3 1 3. عمران و آبادانی زمین: 379
- 3 2. کارکرد رفاهی خدماتی: 380
- 3 2 1. رفاه اقتصادی و برخورداری از امکانات فراوان: 380
- 3 2 2. بی نیاز کردن مردم: 381
- 3 2 3. رسیدگی به وضع بدهکاران و محرومان: 383
- 3 3 1. توزیع امکانات و تقسیم بیت المال 384
- 3 3. کارکرد توزیعی اصلاحی 384
- 3 3 2. رعایت قسط و مساوات (عدالت توزیعی): 386
- 3 3 3.حرکت به سوی اقتصاد سالم 387
- چکیده فصل: 388
- اشاره 390
- فصل سوم: پیامدها و بروندادها 390
- 1. ارتباط فرد با خدای متعال 391
- 2. ارتباط فرد با خود 392
- 4. ارتباط فرد با انسان های دیگر: 392
- 3. ارتباط فرد با طبیعت 392
- یک. تعادل و تکامل (پیامدهای سیاسی اجتماعی): 393
- اشاره 393
- 1 1. استقرار دولت حق و نابودی دولت های باطل: 393
گونه ای فزاینده، گسیخته و فاقد انسجام است و ابهامات و خطراتی از قبیل انحطاط در محیط زیست، فقر فزاینده اکثریت جامعه و فزونی نابرابری و ناامنی، فسادهای اخلاقی و اجتماعی و پوچی و تهی شدن و ... جهان معاصر را تهدید می کند. بنابراین به آن دسته از فنون پیش بینی، طرح ریزی و تصمیم گیری نیازمندیم که این واقعیت را پذیرا باشد. از دیدگاه کارل یاسپرس:
«پیش بینی آینده، چگونگی اعمال ما را معیّن می کند... هیچ پیش بینی بی اثر نیست. خواه درست باشد و خواه نادرست؛ مردمان را به حرکت درمی آورد. هر چه آدمی ممکن بینگارد، در طرز فکر و نحوه عملش اثر می بخشد. دیدن خطر و نگرانی درست، شرط این است که به پای خیزد و در صدد عمل برآید؛ در حالی که تصورهای واهی و پرده پوشی، سبب تباهی اش می شوند. امید و ترس، به حرکتش درمی آورند و ... هر پیش بینی درباره آینده، نسبت به اموری که اراده انسانی در تحقّق آن مؤثر است، به راستی عاملی برای تحقق آن امور است یا لااقل می تواند چنین عاملی باشد...».(1)
اما این پیش بینی و آینده نگری در چه زمینه و تا چه گستره ای است؟ آیا همه امور به خصوص مسائل حیاتی و سرنوشت ساز زندگی بشری قابل پیش بینی است؟! دی تور معتقد است:
«آنچه را که ما آینده (زمان حال در لحظه ای دیرتر) می نامیم، قابل پیشگویی نیست... آینده، قابل پیشگویی نیست و هیچ کس در هیچ کجا با قطعیت کافی، نمی داند آینده چگونه خواهد بود. مع هذا، اصل «غیر قابل پیش بینی بودن آینده»، بدین معنا نیست که نگران آینده نباشیم و تنها به بخت و اقبال یا سرنوشت تکیه و اعتماد کنیم؛ یا اینکه بنشینیم تا هر وقت بحران های ناگهانی تازه ای سر برآورد؛ بدون طرح و برنامه قبلی خود را به
1- کارل یاسپرس، پیشین، ص 189 و 201.