پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی: مهدویت و آینده سیاست (دولت) از دیدگاه شیعه صفحه 339

جلوگیری از بهره کشی ناروا و استضعاف و استفاده درست از منابع طبیعی مورد تأکید است. در اینجا بحث قسط نیز مطرح می شود. واژه قسط بیشتر در امور اقتصادی و توزیع اموال براساس عدالت اجتماعی بین افراد به کار می رود که دراین جهت، هیچ گونه تبعیضی نباشد:

«چون مهدی(عج) ما اهل بیت، قیام کند، مال را به طور مساوی تقسیم می کند و عدالت را در میان رعیت اجرا می نماید ...»(1) و «مهدی(عج) بین مردم در تقسیم اموال به گونه ای به مساوات رفتار می کند که نیازمندی پیدا نمی شود که مستحق زکات باشد».(2) در این روایت متواتر نیز آمده است: « ...مردی از اهل بیت من خارج می شود.. . زمین را از عدل و قسط پر می کند؛ همان گونه که از ظلم و ستم آکنده شده بود».(3)

1 2 4. عدالت اجتماعی

عدالت اجتماعی، وجوه و ابعاد گوناگونی دارد و شامل رفتارهای فردی و گروهی می شود . افراد موظّف اند در تنظیم روابط با همدیگر ، اصل «عدالت» را رعایت و براساس عدل و مساوات و برابری با هم رفتار کنند و از ظلم و ستم و تضییع حقوق یکدیگر بپرهیزند . حضرت مهدی(عج) ضمن دعوت مردم به رعایت عدالت، خود رفتارهای مختلف (تبعیض آمیز و تجاوزگرانه) را کنترل و آنها را تصحیح خواهد نمود و حتّی مظالم و دیونی که بر عهده شیعیان است ، به صاحبانش باز خواهد گرداند تا مبادا حق کسی پایمال شده و در مورد او بی عدالتی صورت گیرد. امام باقر علیه السلام درباره شباهت سیره امام مهدی(عج) به منش پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید : «[پیامبر صلی الله علیه و آله [ آنچه در جاهلیت بود ، باطل و منسوخ کرد و مردم را به عدالت دعوت نمود؛ قائم نیز چنین می کند. آنچه در دوره آرامش و صلح (زمان غیبت) رایج بوده، باطل می کند و آنان را به عدل

1- «إذا قام مهدینا أهلَ البیت، قَسَمَ بالسَّویّه وعَدَل بالرعیّه .. .»: محمّد بن حسن حرّ عاملی، اثبات الهداه ، ج 3، ص 496 ، ح 26؛ لطف اللّه صافی ، منتخب الاثر ، ص 383 .
2- «یسوّی بین الناس حتّی لاتری محتاجا إلی الزّکاه»: محمّد باقر مجلسی، بحار الأنوار ، ج 52 ، ص 390 ، ح 212.
3- « . ..یخرج رجلٌ من اهل بیتی.. ..یملأها عدلاً وقسطا کما ملئت ظلما وجورا» ، علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه ، ج 2، ص 438 و 446؛ علی بن محمّد خزّاز قمی، کفایه الاثر ، ص 67؛ فضل بن حسن طبرسی، اعلام الوری ، ص 424.