تناسب آیات صفحه 100

ص: 107

فصل پنجم فواتح و خواتیم سوره های قرآن کریم

اشاره

تردیدی نیست که ادب، زیبایی و صحت سخن، بستگی به ابتدا و اختتام آن دارد. سخنگو و ناطق زبردست و قوی کسی است که در ورود و خروج به مقصود، حسن سلیقه و هنر از خود نشان دهد. و حسن ورود و خروج به مطلب از ارکان شرط بلاغت است؛ بلاغتی که قدرت و توانایی متکلم بلیغ و حسن توفیق و لطف به غیرش به واسطه آن شناخته می شود.

ابن اثیر «1» برای کتابت و شغل نویسندگی، شرایط و ارکانی را ذکر کرده و می گوید: أمّا شرائط بسیار زیاد است. وی در ضمن کتاب خود «المثل السائر» آنها را تماما گنجانیده و سپس

می گوید.

ارکان بلاغت

و اما ارکانی که در هر کتاب معتبری که در موضوع بلاغت باشد باید (1) المثل السائر؛ کتابی است که در مورد شرایط و مقدّمات فنّ «نویسندگی» بحث می نماید.