تناسب آیات صفحه 113

ص: 121

فصل هفتم خطابات خداوند در قرآن کریم

اشاره

آغاز نمودن کلام به خطاب مشافهه ای، باعث بزرگداشت و ارج نهادن به شأن و مقام مخاطبین و تجلیل از آنان است. و در مقابل، موجب برانگیختن روح و اراده آنان، جهت گوش فرا دادن و استماع کلام متکلم، از باب احترام و از جهت اقتضای ادب محاوره و گفتگو می گردد. و خطاب و بیان به این

صورت عموم، از آن چیزها و اموری است که حاکی از یک حادثه و خبر بسیار بزرگی است که متکلم می خواهد در گوش شنوندگان و حاضران تحت عنایت و رعایت بالغ و خاصّ خویش، القا نماید. از همین جاست که بیدار سازی و هشدار همه را به عهده می گیرد.

و این خطاب و بیان می تواند به یکی از طرق و راههایی که در ذیل، بدان اشاره می رود، انجام گیرد:

1- با متوجه ساختن خطاب خویش به عامه مکلفین (النّاس کافّه) در طول تمام روند روزگار و تعاقب ایّام که در آغاز دو سوره چنین آمده است:

الف- سوره «نساء»: یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ