تناسب آیات صفحه 130

ص: 139

نظر زرکشی در مورد حروف مقطعه

برخی گفته اند که: حروف مقطعه به تعداد نصف حروف الفبای عربی آمده تا آنان را که اعتقاد به اعجاز قرآن ندارند، بیدار نموده و هشدار دهد که اگر در مورد قرآن شک و شبهه ای دارید از بقیه حروف، کلمه هایی را بسازید که با قرآن کریم مبارزه و مقابله به مثل نمایند (و اگر نتوانستید پس اعتراف نمایید

که قرآن از جانب حق و بر حق است). این مطلب را «زرکشی» از «ابو بکر باقلانی» نقل نموده و سپس می گوید:

«این حروف از جهت مواضع و مقاطع و جایگاه با هم تفاوت دارند.

یعنی: کاف و نون جز در یک مورد نیامده است. و عین، هاء، یاء و قاف در دو نوبت، صاد، در سه مورد، طاء، چهار بار، سین، پنج بار، راء، شش بار، حاء هفت بار، الف و لام، سیزده نوبت و میم هفده نوبت آمده است. این حروف چهارده گانه جمله:

«نص حکیم قاطع له سرّ» و یا جمله «صراط علی حق نمسکه» را می سازند.

مطلب مهم دیگری که شایسته است مورد توجه قرار گیرد این است که:

حضور و تکرار حروف مقطعه در اول هر سوره، در آیات همان سوره بیش از حروف دیگر است. مانند: «ق» در سوره ق و القرآن؛ چونکه در آن سوره ذکر خلق و تکرار قول، قرب، تلقی، رقیب، سابق، قرین، القاء، تقدم، متقین، قلب، قرن، نقل، قتل، تشقق الارض، رزق، قوم، و امثال اینها آمده است که صد در صد در این موارد، سرّی مکتوم وجود دارد. و سرّ دیگر اینکه معانی وارده در این سوره تماما متناسب با حرف قاف است از جهت: مجهوریت، شدت، قلقله و انفتاح.

و همینطور سوره «ص» که شامل خصومتهای مختلفی است که عبارتند از:

1- اولین خصومت، خصومت کفار با رسول خدا- صلی اللّه علیه و آله-