تناسب آیات صفحه 25

ص: 30

و در جای دیگر می فرماید:

وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ «1».

تناسب تمام آیات یک سوره با اهداف و اغراض کلّی آن

از جمله مسائل بسیار شگفت انگیز در مورد سوره های قرآن کریم- که لازم است توجه کامل بدان گردد- همان تفاوتهای موجود بین سوره ها از جهت کمیّت و کیفیّت آیات آنها می باشد، چنانچه مثلا تعداد هفت سوره، بسیار طولانی و چند سوره، صدتایی و تعدادی از سوره ها، کمتر از صد آیه دارد. و تعدادی هم آیات آنها محدود به بیش از سه آیه و کمتر از پنجاه آیه است «2».

این سوره ها با همه اختلافی که از جهت کمیّت و کیفیّت آیات با هم دارند، یقینا بر اساس حکمت بالغه پروردگار حکیم است که اقتضای چنین تفاوتها و اختلافهای معنوی و کمّی را در بین آنها نموده است؛ زیرا قرآن کریم، از صنع خداوند حکیم است و تمام افعال و کارهای حکیم مطلق، قطعا اسرار حکیمانه دارد. رسول ما این است مثل مردمی که آیات خدا را بعد از علم به آن تکذیب کردند. این حکایت را به خلق بگو، باشد که تفکر کنند. (اعراف: 176).

(1) یعنی: و شما مؤمنان مانند آنها نباشید که بکلی خدا را فراموش کردند، خدا هم نفوس آنها را از یادشان برد، آنان به حقیقت بدکاران عالمند. (حشر: 19).

نام «مثانی» و دسته چهارم به نام «مفصلات» نامیده شده اند.