تناسب آیات صفحه 45

ص: 50

و مالکیت و حاکمیت بر آسمانها و زمین، عزت و جلال و جبروت بیابد. اگرچه حتی مملکت و مملوک عوالم ملکوت، برترین مرتبه عالم خلقت می باشد.

بنابراین ذات اقدس باری تعالی، شأن و مقامش بالاتر و منزّه تر از آن است که از این چنین اموری، کسب عزت نماید؛ زیرا این امور، بلکه تمام عالم امکان، در کنار عظمت ذات اقدس او، بسیار ناچیز و بی ارزش است. و ذات اقدس او بالاتر از تمام عظمتهاست. و تمام ثناءها و محامد در عالم وجود، به او منتهی می شود؛ زیرا او منشأ همه کمالات است.

آیه سوم را به

لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ ختم فرمود؛ زیرا قرار دادن زمین و آنچه در آن است، و دریا و آنچه در آن است در خدمت انسان، و حفظ زمین از سنگ پاره های انداخته شده از طرف آسمان- که حیات بشری را هدف گرفته اند- همه و همه اینها، از رحمت و رأفت حضرت احدیّت، نسبت به بندگان خویش است.

وجه تمکّن در آیات 71 و 72 سوره قصص

مثال 5: آیه شریفه: قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَیْکُمُ اللَّیْلَ سَرْمَداً إِلی یَوْمِ الْقِیامَهِ مَنْ إِلهٌ غَیْرُ اللَّهِ یَأْتِیکُمْ بِضِیاءٍ أَ فَلا تَسْمَعُونَ* قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَیْکُمُ النَّهارَ سَرْمَداً إِلی یَوْمِ الْقِیامَهِ مَنْ إِلهٌ غَیْرُ اللَّهِ یَأْتِیکُمْ بِلَیْلٍ تَسْکُنُونَ فِیهِ أَ فَلا تُبْصِرُونَ «1».

آیه اوّل به أَ فَلا تَسْمَعُونَ ختم گشته؛ زیرا این مناسب لیل سرمد است. (1) یعنی: ای رسول ما! به این مردم مشرک بگو: چه تصور می کنید، اگر خدا ظلمت شب را بر شما تا قیامت پاینده و ابدی گرداند، جز خدا کیست خدایی که بتواند برای شما روشنی روز پدید آورد؟ آیا سخن نمی شنوید؟ باز بگو: چه تصور می کنید اگر خدا برای شما روز را تا قیامت پاینده و ابدی قرار دهد، جز خدا کیست پروردگاری که برای آرامش شما، شب را پدید آورد؟ آیا چشم بصیرت نمی گشایید؟ (قصص: 71 و 72).