تناسب آیات صفحه 86

ص: 92

- إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً «1»* یَوْمَ تَکُونُ السَّماءُ کَالْمُهْلِ وَ تَکُونُ الْجِبالُ کَالْعِهْنِ «2».

- کَلَّا إِنَّها لَظی نَزَّاعَهً لِلشَّوی تَدْعُوا مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّی* وَ جَمَعَ فَأَوْعی «3».

4- مرصع:

«مرصع» آن است که: هم در وزن و هم در حروف سجع موافق و متماثل باشند. و در عین حال، کلمه ها از توافق در نظم و تألیف هم برخوردار باشند؛ مانند قوله تعالی:

إِنَّ إِلَیْنا إِیابَهُمْ* ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنا حِسابَهُمْ «4».

و: إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِی نَعِیمٍ* وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ «5».

گفته اند: سوره واقعه از نوع ترصیع است و در اواخر آن هم نوعی موازنه وجود دارد.

5- متماثل:

«متماثل» آن است که: فواصل در وزن و در سجع و توازن و تألیف و عدد کلمه ها یعنی در همه این موارد با هم موافق و مانند هم باشند:

مانند قوله تعالی: وَ اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ* وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ «6».

و: وَ آتَیْناهُمَا الْکِتابَ الْمُسْتَبِینَ* وَ هَدَیْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ «7». (1) معارج: 6- 7.

(3) معارج: 18.

(4) غاشیه: 25.

(5) انفطار: 14.

(6) تکویر: 18.

(7) صافات: 118.