- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- بررسی مسائل اساسی فمینیسم 4
- 1. تعریف لفظی و اصطلاحی فمینیسم (Feminism) 4
- بخش اول 4
- 2. پیشینه تاریخی فمینیسم 5
- اشاره 5
- امواج سه گانه فمینیسم 6
- الف) موج اول 6
- اشاره 7
- ب) موج دوم 7
- 1. مبارزه برای جدایی روابط جنسی از تولیدمثل در غرب 7
- 4. ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی زنان و به دست آوردن قدرت هایی در زمینه های اقتصادی و سیاسی 8
- ج) موج سوم فمینیسم 8
- 2. ظهور جنبش اجتماعی زنان در تمام امور، از جمله حق تسلط بر بدن و روابط جنسی از سال 1965 8
- 3. کاهش ازدواج و زاد و ولد، افزایش آمار طلاق و تضعیف نظام خانواده 8
- 3. دل مشغولی ها و آرمان های فمینیسم 9
- اشاره 11
- 4. کنکاشی در چگونگی تفاوت های بین زنان و مردان 11
- اشاره 11
- الف) بعد جسمانی 11
- تمایزات 11
- ج) بعد هوش و استعداد 12
- ب) بعد روانی 12
- اشاره 13
- رمز تفاوت های زن و مرد 14
- 5. تأثیر دیدگاه مناسبات فرهنگی در بروز گرایش های فمینیستی 16
- 1. فمینیسم لیبرالی 18
- اشاره 18
- 2. فمینیسم مارکسیستی 18
- 3. فمینیسم اگزیستانسیالیستی (اصالت وجود) 18
- 6 . انواع گرایش های فمینیستی 18
- 6 . فمینیسم زیست شناختانه 19
- 5. فمینیسم هم جنس گرایانه 19
- 7. فمینیسم فرامدرن 19
- 4. فمینیسم روانکاوانه 19
- تحلیلی بر نگرش های رایج فمینیستی 21
- 7. نگرش ها و نتایج جنبش های طرفداری از حقوق زنان 21
- اشاره 21
- اشاره 22
- رهیافت های سه گانه بر اساس جنس و جنسیت 22
- الف) دیدگاه تساوی گرا 22
- ب) دیدگاه فمینیسم اجتماعی و رادیکال 23
- ج) دیدگاه نفی تفاوت جوهری 23
- 8 . برخی از شاخصه های فمینیسم 24
- «مرد» از دیدگاه فمینیسم 24
- اشاره 24
- نفی نظریه اخلاق سنتی 24
- ج) انکار فایده و تأثیر عمل اخلاقی زنان 25
- ب) غفلت از مقولات مربوط به زن 25
- ه) بی ارزش کردن تجربه اخلاقی زنان 25
- د) تحقیر ارزش های زنان 25
- فمینیسم و باورهای مذهبی 25
- الف) بی توجهی به منافع و علایق زنان 25
- فمینیسم و مادری 26
- تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد) 27
- اشاره 27
- فمینیسم و مسائل جنسی 27
- نتایج و پی آمدها 28
- جدایی رابطه جنسی از تولیدمثل 28
- برابری حقوق زنان آزاد با زنان شوهردار 28
- هم جنس گرایی 28
- اشاره 29
- 9. آسیب شناسی فمینیسم 29
- 1. تزلزل نهاد خانواده 30
- 3. نفی ارزش های اخلاقی 31
- 2. تقابل زن و مرد 31
- اشاره 32
- 4. تشابه حقوق زن و مرد 32
- نتایج 33
- 1. تاریخ فمینیسم در ایران 35
- بخش دوم 35
- بررسی گرایش های فمینیستی درایران 35
- 2. حرکت های فمینیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی 35
- (مقطع اول و دوم) 35
- اشاره 36
- مقطع سوم 36
- مقطع چهارم 36
- اشاره 36
- 3. تنوع جریان های فمینیستی در ایران 36
- 1. جریان سیاسی دفاع از حقوق زنان 36
- ویژگی های جریان سیاسی 37
- اشاره 39
- 2. جریان غیردینی (سکولار) دفاع از حقوق زنان 39
- ویژگی های جریان غیردینی دفاع از حقوق زنان 40
- اشاره 41
- ب) بیم از پذیرفته نشدن الگوهای غربی 42
- الف) نداشتن طرح و الگویی مشخص 42
- اشاره 44
- 3. فمینیست های به اصطلاح اسلامی یا طیف تجدیدنظرطلب 44
- ویژگی های طیف تجدید نظر طلب 45
- انواع گرایش های فمینیستی به اصطلاح اسلامی در ایران 47
- اشاره 47
- 1. فمینیست های رادیکال 48
- 3. فمینیست های محافظه کار 48
- 2. فمینیست های میانه رو 48
- پیشینه شناسی و خاستگاه فمینیسم به اصطلاح اسلامی 49
- ماهیت فمینیسم به اصطلاح اسلامی 50
- اشاره 50
- 1. جدا انگاری دین داری و دین مداری 51
- 3. نگاه منفی به نقش زنان در خانواده 51
- 2. انکار احکام ثابت 51
- 1. مفهوم عدالت 52
- 4. تفسیرهای نامناسب احکام و مفاهیم دینی 52
- 3. مفهوم آزادی 53
- 4. خانواده 53
- 2. مفهوم تساوی 53
- اشاره 53
- تأثیر مدرنیزاسیون بر خانواده 54
- 5. برابری حقوقی زن و مرد 56
- 6 . مشارکت اجتماعی 56
- نتایج و اهداف تفاسیر نادرست 57
- اشاره 58
- ارایه راهکارها و نگاهی به تلاش 58
- بخش سوم 58
- عالمان دینی یا طیف اصول گرا 58
- 1. تغییر نگرش فردی 59
- اشاره 59
- 3. تغییر نگرش اجتماعی و بهره گیری از فقه پویای شیعی 59
- 2. تغییر نگرش خانوادگی 59
- اشاره 60
- الف) توجه به تفاوت های طبیعی زن و مرد 60
- شاخصه ها و ویژگی های جریان اصول گرا 60
- ب) نقی تقابل و تضاد زن و مرد 61
- ج) توجه به خانواده به عنوان واحد بنیادین جامعه 62
- د) حفظ استقلال و پرهیز از انفعال 64
- ه) پرهیز از تجدد مآبی و تحجرگرایی 65
- 1. نگاه اسطوره ای به زن 67
- اشاره 67
- بخش چهارم 67
- سیمای زن در رسانه 67
- سیمای زن در آثار هنری 67
- بررسی آسیب شناسانه 67
- 2. حضور زن در شمایل های مقدس 68
- 4. سیمای عرفانی زن در قالب عشق معنوی 68
- 3. نقش مایه مادر 68
- 5. تصویر جنسی از زن 68
- ضرورت حضور زنان در رسانه ها 70
- وضعیت موجود زنان در رسانه های جهان و ایران 71
- انواع گفتمان های هویت جویی درباره زنان 73
- فرایندهای حضور مؤثر زنان در رسانه ها 73
- گفتمان های رایج مربوط به زنان در رسانه های جمعی داخلی و خارجی 75
- رسانه و آرمان شهر فمینیستی 78
- زن و خانواده در رسانه های ایران 79
- رسانه تهران محور 81
- کتاب نامه 82
دیباچه
استکبار جهانی به سرکردگی امریکا که اسلام و مردم مسلمان را بزرگترین مانع سلطه طلبی خویش در کشورهای اسلامی بویژه ایران می داند، حرکت گسترده ای را پس از انقلاب اسلامی بر علیه هویت امت اسلامی در سراسر جهان آغاز کرده است و در این مسیر به کلیه ابزارهای نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی متوسل شده تا کانون نهضت جهانی اسلام یعنی جمهوری اسلامی را از درون نا بود سازد. تهاجم فرهنگی دشمن در قالب جریانات سازمان یافته و در عرصه های مختلف اعتقادی، اخلاقی، حقوقی و... کودکان، نوجوانان، جوانان و به خصوص زنان را نشانه رفته است. در این میان جریان انحرافی فمینیسم (زن مداری) با حمایت قدرتهای خارجی در جستجوی میدان تاخت و تازی گسترده در کشور ماست. فمینیسم غرب بر اساس نفی ارزشهای الهی و تفاوتهای حکیمانه خلقت زن و مرد با اعتقاد به تساوی مطلق و کامل زن و مرد در تمام ابعاد، می کوشد تا زنان مسلمان را به همان منجلابی بکشاند که بسیاری از زنان و خانواده های غربی در آن گرفتار آمده و به سقوط و تباهی معنویت و هویت زنانه خویش معترف و در آرزوی بازیابی کانون پرمهر خانواده اند. در کنار سیل گسترده هجوم تبلیغاتی دشمن آنچه که برای معتقدین به اسلام و انقلاب اسلامی به ویژه رهبران و بزرگان جامعه قابل توجه و نیازمند تدبیر و اندیشه است، حرکتهایی است که در داخل کشور و عمدتا از سوی پس مانده های رژیم ستمگر پهلوی و سایر نیروهای مخالف اسلام با همراهی و حمایت قدرتهای خارجی و در رأس آنها امریکا صورت گرفته است. از سوی دیگر با کمال تأسف برخی از نیروها و تشکّل های مسلمان و خودی به دلایل متعدد از جمله فقدان تحلیل صحیح از مسائل و مشکلات زنان، عدم آشنایی با مبانی تفکر اسلامی و خودباختگی در مقابل غرب در دام این جریانها گرفتار می آیند.
حرکت رو به تزاید جریان فمینیسم در عرصه مسائل زنان متکی بر عوامل متعدد از جمله مطبوعات، سینما و سایر ابزارهای هنری و همچنین فضاسازی های مختلف توسط شخصیتهای مهم این جریان است و در این میان شخصیت سازی و ترویج و تبلیغ چهره هایی که بتوانند اهداف ضد اسلامی آنان را به پیش برند، یکی از سیاستهای مهم به شمار می رود. شخصیت پردازیهای گسترده در عرصه برخی مطبوعات کشور و محافل مختلف فرهنگی و هنری شاهد و گویای این مدّعاست. البته تجربه مشروطیت به روشنفکران غربزده آموخته است که مقابله صریح با احکام و شئونات مذهبی مردم مسلمان، امکان پذیر و مؤثر نیست. از این رو جریان فمینیسم در ایران نیز همواره از رویارویی مستقیم دوری گزیده و از هرگونه برخورد احتراز و حتی در مواردی سعی بر آن دارد که خود را معتقد به اسلام و قانون اساسی نشان دهد، هرچند که در ماههای اخیر، کسانی به خود جرأت داده و عقده های دیرینه خویش را اندکی آشکار ساخته و می سازند.
اینک بر دلسوزان اسلام و نظام است که با شناخت اندیشه ها، اهداف و عملکردهای این جریان و مهره های اصلی آن، امت اسلامی را از این حرکت ضددینی آگاه ساخته تا مردم مسلمان به خصوص زنان مؤمن و انقلابی، دشمنان دوست نمای خود را بخوبی بشناسند.
در راستای بازشناسی جریان فمینیسم، آسیب ها و راهکارها برون رفت از آن نوشتار پیش رو تهیه و تنظیم گردیده است. امید که مورد استفاده اصحاب رسانه قرار گیرد.
انّه ولیّ التوفیق
اداره کل پژوهش
مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما