- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- 1. تعریف لفظی و اصطلاحی فمینیسم (Feminism) 4
- بخش اول 4
- بررسی مسائل اساسی فمینیسم 4
- اشاره 5
- 2. پیشینه تاریخی فمینیسم 5
- الف) موج اول 6
- امواج سه گانه فمینیسم 6
- ب) موج دوم 7
- 1. مبارزه برای جدایی روابط جنسی از تولیدمثل در غرب 7
- اشاره 7
- 4. ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی زنان و به دست آوردن قدرت هایی در زمینه های اقتصادی و سیاسی 8
- 3. کاهش ازدواج و زاد و ولد، افزایش آمار طلاق و تضعیف نظام خانواده 8
- 2. ظهور جنبش اجتماعی زنان در تمام امور، از جمله حق تسلط بر بدن و روابط جنسی از سال 1965 8
- ج) موج سوم فمینیسم 8
- 3. دل مشغولی ها و آرمان های فمینیسم 9
- 4. کنکاشی در چگونگی تفاوت های بین زنان و مردان 11
- اشاره 11
- تمایزات 11
- اشاره 11
- الف) بعد جسمانی 11
- ب) بعد روانی 12
- ج) بعد هوش و استعداد 12
- اشاره 13
- رمز تفاوت های زن و مرد 14
- 5. تأثیر دیدگاه مناسبات فرهنگی در بروز گرایش های فمینیستی 16
- 2. فمینیسم مارکسیستی 18
- 1. فمینیسم لیبرالی 18
- 6 . انواع گرایش های فمینیستی 18
- اشاره 18
- 3. فمینیسم اگزیستانسیالیستی (اصالت وجود) 18
- 7. فمینیسم فرامدرن 19
- 6 . فمینیسم زیست شناختانه 19
- 4. فمینیسم روانکاوانه 19
- 5. فمینیسم هم جنس گرایانه 19
- تحلیلی بر نگرش های رایج فمینیستی 21
- 7. نگرش ها و نتایج جنبش های طرفداری از حقوق زنان 21
- اشاره 21
- الف) دیدگاه تساوی گرا 22
- اشاره 22
- رهیافت های سه گانه بر اساس جنس و جنسیت 22
- ب) دیدگاه فمینیسم اجتماعی و رادیکال 23
- ج) دیدگاه نفی تفاوت جوهری 23
- نفی نظریه اخلاق سنتی 24
- «مرد» از دیدگاه فمینیسم 24
- اشاره 24
- 8 . برخی از شاخصه های فمینیسم 24
- ج) انکار فایده و تأثیر عمل اخلاقی زنان 25
- ه) بی ارزش کردن تجربه اخلاقی زنان 25
- ب) غفلت از مقولات مربوط به زن 25
- الف) بی توجهی به منافع و علایق زنان 25
- فمینیسم و باورهای مذهبی 25
- د) تحقیر ارزش های زنان 25
- فمینیسم و مادری 26
- اشاره 27
- فمینیسم و مسائل جنسی 27
- تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد) 27
- نتایج و پی آمدها 28
- برابری حقوق زنان آزاد با زنان شوهردار 28
- جدایی رابطه جنسی از تولیدمثل 28
- هم جنس گرایی 28
- 9. آسیب شناسی فمینیسم 29
- اشاره 29
- 1. تزلزل نهاد خانواده 30
- 2. تقابل زن و مرد 31
- 3. نفی ارزش های اخلاقی 31
- 4. تشابه حقوق زن و مرد 32
- اشاره 32
- نتایج 33
- (مقطع اول و دوم) 35
- بخش دوم 35
- 1. تاریخ فمینیسم در ایران 35
- 2. حرکت های فمینیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی 35
- بررسی گرایش های فمینیستی درایران 35
- مقطع چهارم 36
- مقطع سوم 36
- اشاره 36
- 1. جریان سیاسی دفاع از حقوق زنان 36
- اشاره 36
- 3. تنوع جریان های فمینیستی در ایران 36
- ویژگی های جریان سیاسی 37
- اشاره 39
- 2. جریان غیردینی (سکولار) دفاع از حقوق زنان 39
- ویژگی های جریان غیردینی دفاع از حقوق زنان 40
- اشاره 41
- الف) نداشتن طرح و الگویی مشخص 42
- ب) بیم از پذیرفته نشدن الگوهای غربی 42
- 3. فمینیست های به اصطلاح اسلامی یا طیف تجدیدنظرطلب 44
- اشاره 44
- ویژگی های طیف تجدید نظر طلب 45
- اشاره 47
- انواع گرایش های فمینیستی به اصطلاح اسلامی در ایران 47
- 2. فمینیست های میانه رو 48
- 1. فمینیست های رادیکال 48
- 3. فمینیست های محافظه کار 48
- پیشینه شناسی و خاستگاه فمینیسم به اصطلاح اسلامی 49
- ماهیت فمینیسم به اصطلاح اسلامی 50
- اشاره 50
- 2. انکار احکام ثابت 51
- 3. نگاه منفی به نقش زنان در خانواده 51
- 1. جدا انگاری دین داری و دین مداری 51
- 4. تفسیرهای نامناسب احکام و مفاهیم دینی 52
- 1. مفهوم عدالت 52
- 2. مفهوم تساوی 53
- اشاره 53
- 3. مفهوم آزادی 53
- 4. خانواده 53
- تأثیر مدرنیزاسیون بر خانواده 54
- 6 . مشارکت اجتماعی 56
- 5. برابری حقوقی زن و مرد 56
- نتایج و اهداف تفاسیر نادرست 57
- اشاره 58
- ارایه راهکارها و نگاهی به تلاش 58
- بخش سوم 58
- عالمان دینی یا طیف اصول گرا 58
- 3. تغییر نگرش اجتماعی و بهره گیری از فقه پویای شیعی 59
- 1. تغییر نگرش فردی 59
- اشاره 59
- 2. تغییر نگرش خانوادگی 59
- الف) توجه به تفاوت های طبیعی زن و مرد 60
- شاخصه ها و ویژگی های جریان اصول گرا 60
- اشاره 60
- ب) نقی تقابل و تضاد زن و مرد 61
- ج) توجه به خانواده به عنوان واحد بنیادین جامعه 62
- د) حفظ استقلال و پرهیز از انفعال 64
- ه) پرهیز از تجدد مآبی و تحجرگرایی 65
- سیمای زن در آثار هنری 67
- 1. نگاه اسطوره ای به زن 67
- بررسی آسیب شناسانه 67
- بخش چهارم 67
- سیمای زن در رسانه 67
- اشاره 67
- 2. حضور زن در شمایل های مقدس 68
- 3. نقش مایه مادر 68
- 4. سیمای عرفانی زن در قالب عشق معنوی 68
- 5. تصویر جنسی از زن 68
- ضرورت حضور زنان در رسانه ها 70
- وضعیت موجود زنان در رسانه های جهان و ایران 71
- انواع گفتمان های هویت جویی درباره زنان 73
- فرایندهای حضور مؤثر زنان در رسانه ها 73
- گفتمان های رایج مربوط به زنان در رسانه های جمعی داخلی و خارجی 75
- رسانه و آرمان شهر فمینیستی 78
- زن و خانواده در رسانه های ایران 79
- رسانه تهران محور 81
- کتاب نامه 82
دیباچه
استکبار جهانی به سرکردگی امریکا که اسلام و مردم مسلمان را بزرگترین مانع سلطه طلبی خویش در کشورهای اسلامی بویژه ایران می داند، حرکت گسترده ای را پس از انقلاب اسلامی بر علیه هویت امت اسلامی در سراسر جهان آغاز کرده است و در این مسیر به کلیه ابزارهای نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی متوسل شده تا کانون نهضت جهانی اسلام یعنی جمهوری اسلامی را از درون نا بود سازد. تهاجم فرهنگی دشمن در قالب جریانات سازمان یافته و در عرصه های مختلف اعتقادی، اخلاقی، حقوقی و... کودکان، نوجوانان، جوانان و به خصوص زنان را نشانه رفته است. در این میان جریان انحرافی فمینیسم (زن مداری) با حمایت قدرتهای خارجی در جستجوی میدان تاخت و تازی گسترده در کشور ماست. فمینیسم غرب بر اساس نفی ارزشهای الهی و تفاوتهای حکیمانه خلقت زن و مرد با اعتقاد به تساوی مطلق و کامل زن و مرد در تمام ابعاد، می کوشد تا زنان مسلمان را به همان منجلابی بکشاند که بسیاری از زنان و خانواده های غربی در آن گرفتار آمده و به سقوط و تباهی معنویت و هویت زنانه خویش معترف و در آرزوی بازیابی کانون پرمهر خانواده اند. در کنار سیل گسترده هجوم تبلیغاتی دشمن آنچه که برای معتقدین به اسلام و انقلاب اسلامی به ویژه رهبران و بزرگان جامعه قابل توجه و نیازمند تدبیر و اندیشه است، حرکتهایی است که در داخل کشور و عمدتا از سوی پس مانده های رژیم ستمگر پهلوی و سایر نیروهای مخالف اسلام با همراهی و حمایت قدرتهای خارجی و در رأس آنها امریکا صورت گرفته است. از سوی دیگر با کمال تأسف برخی از نیروها و تشکّل های مسلمان و خودی به دلایل متعدد از جمله فقدان تحلیل صحیح از مسائل و مشکلات زنان، عدم آشنایی با مبانی تفکر اسلامی و خودباختگی در مقابل غرب در دام این جریانها گرفتار می آیند.
حرکت رو به تزاید جریان فمینیسم در عرصه مسائل زنان متکی بر عوامل متعدد از جمله مطبوعات، سینما و سایر ابزارهای هنری و همچنین فضاسازی های مختلف توسط شخصیتهای مهم این جریان است و در این میان شخصیت سازی و ترویج و تبلیغ چهره هایی که بتوانند اهداف ضد اسلامی آنان را به پیش برند، یکی از سیاستهای مهم به شمار می رود. شخصیت پردازیهای گسترده در عرصه برخی مطبوعات کشور و محافل مختلف فرهنگی و هنری شاهد و گویای این مدّعاست. البته تجربه مشروطیت به روشنفکران غربزده آموخته است که مقابله صریح با احکام و شئونات مذهبی مردم مسلمان، امکان پذیر و مؤثر نیست. از این رو جریان فمینیسم در ایران نیز همواره از رویارویی مستقیم دوری گزیده و از هرگونه برخورد احتراز و حتی در مواردی سعی بر آن دارد که خود را معتقد به اسلام و قانون اساسی نشان دهد، هرچند که در ماههای اخیر، کسانی به خود جرأت داده و عقده های دیرینه خویش را اندکی آشکار ساخته و می سازند.
اینک بر دلسوزان اسلام و نظام است که با شناخت اندیشه ها، اهداف و عملکردهای این جریان و مهره های اصلی آن، امت اسلامی را از این حرکت ضددینی آگاه ساخته تا مردم مسلمان به خصوص زنان مؤمن و انقلابی، دشمنان دوست نمای خود را بخوبی بشناسند.
در راستای بازشناسی جریان فمینیسم، آسیب ها و راهکارها برون رفت از آن نوشتار پیش رو تهیه و تنظیم گردیده است. امید که مورد استفاده اصحاب رسانه قرار گیرد.
انّه ولیّ التوفیق
اداره کل پژوهش
مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما