فمینیسم صفحه 27

2- همان، ص 370.

3- همان، ص 319.

4- جنبش اجتماعی زنان، ص 35.

5- فرهنگ نظریه های فمینیستی، ص 291.

زنان، رهانیدن آنان از بار تولیدمثل از رهگذر تکنولوژی های علمی جدید است. (1)

اما برخی از فمینیست ها، جنبه ای بسیار مثبت برای مادری برشمرده اند و چنین استدلال می کنند که مادری می تواند و باید برای زنان یک تجربه لذت بخش باشد. از دید این فمینیست ها، تکنولوژی پیش از آن که راه حلی برای کاستن از فشار تولیدمثل باشد، در واقع اغلب در تجربه زنان از بارداری، زایمان و مادری اختلال ایجاد می کند و مردان از آن استفاده می کنند تا به هر نحوی کنترل این فراگردها را از دست زنان خارج سازند. (2)

برای نمونه، آدرین ریچ (1976) چنین استدلال می کند:

این طب و تکنولوژی از آن رو مورد استفاده مردان قرار گرفته که آنها را از قدرت هایی که تولیدمثل و مادری به زنان می دهد می هراساند. مردها می خواهند این قدرتها را تحت کنترل درآورند.

ریچ، بین نهاد اجتماعی مادری که شالوده کنترل مذکر و سرکوب زنان در موقعیت های سیاسی و اجتماعی مختلف بوده است، و تجربه مادری، که برای زنان چه بسا لذت آفرین و هم قدرت بخش باشد فرق می گذارد. بخشی از نهاد مادری که ریچ آن را نقد می کند، ایدئولوژی خانواده هسته ای است، که مردان آن را برای تضمین مالکیت خود بر زنان و فرزندانشان وضع کرده اند.

مشکل عمده ای که برای زنان وجود دارد این است که نهاد و تجربه مادری باهم سازگار نیستند، به این معنی که زنان اغلب خود را با بارداری، زایمان و مادری بیگانه احساس می کنند. بنابراین، زنان باید خواهان این باشند که جسمشان و مادری شان به آنها بازگردانده شود. (3)

هر چند مسئله مادری یکی از موارد مناقشه آمیز در بین فمینیست ها است، ولی هر دوی این نظریه ها در مورد مادری، به نوعی، مادری را منشأ اصلی سرکوب زنان می دانند؛ زیرا همه فمینیست ها معتقدند که اگر وضعیت و سرشت پیوندهای زنان با نقش های تولیدمثلی مورد تجویز جامعه تغییر می کرد، آنگاه آن آزادی می توانست انقلابی تر از هر انقلاب اجتماعی باشد.

فمینیست ها تصور می کنند که نپذیرفتن وظیفه مادری و اشتغال رسمی مادران، راهگشای مشکلات و معضلات عمده آنان می باشد؛ با اشتغال صاحب درآمد می شوند و استقلال می یابند. از نگاه آنان، زنان خانه دار، موجودی تلقی می شود که به دور از جریان پویای زندگی اجتماعی، در فضای محدود خانه محصور و محدود می شود.

فمینیسم و مسائل جنسی

اشاره

یکی از حوزه هایی که فمینیسم بحث های مفصلی درباره آن دارد و همواره مورد تأکید فمینیست ها بوده، حوزه مسائل جنسی می باشد که دیدگاه های عمده ای در این زمینه وجود دارد مانند:

تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد)، تئوری برابری زنان آزاد با زنان شوهردار، تئوری آزادی لذات و استفاده های جنسی، تئوری جدایی رابطه جنسی از تولیدمثل، تئوری تبعیت مرد از اراده جنسی زنان، و هم جنس گرایی و... . در ادامه به برخی از این تئوری ها اشاره می شود.

تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد)

این نظریه که از آن به «مادر مجرد» هم یاد می شود، از دیدگاه های اصولی فمینیسم است. طبق این دیدگاه، زنان از حق اولاد برخوردار هستند؛ اما تابع مقررات ازدواج و قوانین مدنی موجود در کشورهای جهان نخواهند بود. هر زنی حق دارد، با مردی که با او بیگانه محسوب می شود آمیزش کند و یا از طریق تلقیح، باردار شده، برای خود فرزندی تولید نماید. فمینیست ها از دولت ها می خواهند برای چنین زنی حق قانونی قائل شود. (4)

آندره میشل تقاضاهای فمینیستی را در سوئد و آلمان چنین بیان می کند:

مطالبات فمینیستی در این دو کشور، بیشتر مربوط به تغییرات یا حذف ازدواج و حق