- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- بخش اول 4
- بررسی مسائل اساسی فمینیسم 4
- 1. تعریف لفظی و اصطلاحی فمینیسم (Feminism) 4
- اشاره 5
- 2. پیشینه تاریخی فمینیسم 5
- الف) موج اول 6
- امواج سه گانه فمینیسم 6
- 1. مبارزه برای جدایی روابط جنسی از تولیدمثل در غرب 7
- ب) موج دوم 7
- اشاره 7
- 2. ظهور جنبش اجتماعی زنان در تمام امور، از جمله حق تسلط بر بدن و روابط جنسی از سال 1965 8
- ج) موج سوم فمینیسم 8
- 4. ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی زنان و به دست آوردن قدرت هایی در زمینه های اقتصادی و سیاسی 8
- 3. کاهش ازدواج و زاد و ولد، افزایش آمار طلاق و تضعیف نظام خانواده 8
- 3. دل مشغولی ها و آرمان های فمینیسم 9
- اشاره 11
- 4. کنکاشی در چگونگی تفاوت های بین زنان و مردان 11
- اشاره 11
- تمایزات 11
- الف) بعد جسمانی 11
- ب) بعد روانی 12
- ج) بعد هوش و استعداد 12
- اشاره 13
- رمز تفاوت های زن و مرد 14
- 5. تأثیر دیدگاه مناسبات فرهنگی در بروز گرایش های فمینیستی 16
- 1. فمینیسم لیبرالی 18
- 3. فمینیسم اگزیستانسیالیستی (اصالت وجود) 18
- 2. فمینیسم مارکسیستی 18
- 6 . انواع گرایش های فمینیستی 18
- اشاره 18
- 6 . فمینیسم زیست شناختانه 19
- 5. فمینیسم هم جنس گرایانه 19
- 7. فمینیسم فرامدرن 19
- 4. فمینیسم روانکاوانه 19
- تحلیلی بر نگرش های رایج فمینیستی 21
- اشاره 21
- 7. نگرش ها و نتایج جنبش های طرفداری از حقوق زنان 21
- الف) دیدگاه تساوی گرا 22
- رهیافت های سه گانه بر اساس جنس و جنسیت 22
- اشاره 22
- ب) دیدگاه فمینیسم اجتماعی و رادیکال 23
- ج) دیدگاه نفی تفاوت جوهری 23
- اشاره 24
- 8 . برخی از شاخصه های فمینیسم 24
- نفی نظریه اخلاق سنتی 24
- «مرد» از دیدگاه فمینیسم 24
- فمینیسم و باورهای مذهبی 25
- د) تحقیر ارزش های زنان 25
- ب) غفلت از مقولات مربوط به زن 25
- الف) بی توجهی به منافع و علایق زنان 25
- ج) انکار فایده و تأثیر عمل اخلاقی زنان 25
- ه) بی ارزش کردن تجربه اخلاقی زنان 25
- فمینیسم و مادری 26
- اشاره 27
- فمینیسم و مسائل جنسی 27
- تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد) 27
- نتایج و پی آمدها 28
- برابری حقوق زنان آزاد با زنان شوهردار 28
- جدایی رابطه جنسی از تولیدمثل 28
- هم جنس گرایی 28
- اشاره 29
- 9. آسیب شناسی فمینیسم 29
- 1. تزلزل نهاد خانواده 30
- 3. نفی ارزش های اخلاقی 31
- 2. تقابل زن و مرد 31
- اشاره 32
- 4. تشابه حقوق زن و مرد 32
- نتایج 33
- بخش دوم 35
- 1. تاریخ فمینیسم در ایران 35
- 2. حرکت های فمینیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی 35
- بررسی گرایش های فمینیستی درایران 35
- (مقطع اول و دوم) 35
- اشاره 36
- مقطع چهارم 36
- اشاره 36
- 1. جریان سیاسی دفاع از حقوق زنان 36
- 3. تنوع جریان های فمینیستی در ایران 36
- مقطع سوم 36
- ویژگی های جریان سیاسی 37
- 2. جریان غیردینی (سکولار) دفاع از حقوق زنان 39
- اشاره 39
- ویژگی های جریان غیردینی دفاع از حقوق زنان 40
- اشاره 41
- الف) نداشتن طرح و الگویی مشخص 42
- ب) بیم از پذیرفته نشدن الگوهای غربی 42
- اشاره 44
- 3. فمینیست های به اصطلاح اسلامی یا طیف تجدیدنظرطلب 44
- ویژگی های طیف تجدید نظر طلب 45
- اشاره 47
- انواع گرایش های فمینیستی به اصطلاح اسلامی در ایران 47
- 3. فمینیست های محافظه کار 48
- 1. فمینیست های رادیکال 48
- 2. فمینیست های میانه رو 48
- پیشینه شناسی و خاستگاه فمینیسم به اصطلاح اسلامی 49
- ماهیت فمینیسم به اصطلاح اسلامی 50
- اشاره 50
- 2. انکار احکام ثابت 51
- 1. جدا انگاری دین داری و دین مداری 51
- 3. نگاه منفی به نقش زنان در خانواده 51
- 1. مفهوم عدالت 52
- 4. تفسیرهای نامناسب احکام و مفاهیم دینی 52
- 4. خانواده 53
- 2. مفهوم تساوی 53
- اشاره 53
- 3. مفهوم آزادی 53
- تأثیر مدرنیزاسیون بر خانواده 54
- 5. برابری حقوقی زن و مرد 56
- 6 . مشارکت اجتماعی 56
- نتایج و اهداف تفاسیر نادرست 57
- اشاره 58
- عالمان دینی یا طیف اصول گرا 58
- بخش سوم 58
- ارایه راهکارها و نگاهی به تلاش 58
- 2. تغییر نگرش خانوادگی 59
- 1. تغییر نگرش فردی 59
- 3. تغییر نگرش اجتماعی و بهره گیری از فقه پویای شیعی 59
- اشاره 59
- اشاره 60
- الف) توجه به تفاوت های طبیعی زن و مرد 60
- شاخصه ها و ویژگی های جریان اصول گرا 60
- ب) نقی تقابل و تضاد زن و مرد 61
- ج) توجه به خانواده به عنوان واحد بنیادین جامعه 62
- د) حفظ استقلال و پرهیز از انفعال 64
- ه) پرهیز از تجدد مآبی و تحجرگرایی 65
- 1. نگاه اسطوره ای به زن 67
- اشاره 67
- بخش چهارم 67
- سیمای زن در رسانه 67
- سیمای زن در آثار هنری 67
- بررسی آسیب شناسانه 67
- 3. نقش مایه مادر 68
- 2. حضور زن در شمایل های مقدس 68
- 4. سیمای عرفانی زن در قالب عشق معنوی 68
- 5. تصویر جنسی از زن 68
- ضرورت حضور زنان در رسانه ها 70
- وضعیت موجود زنان در رسانه های جهان و ایران 71
- فرایندهای حضور مؤثر زنان در رسانه ها 73
- انواع گفتمان های هویت جویی درباره زنان 73
- گفتمان های رایج مربوط به زنان در رسانه های جمعی داخلی و خارجی 75
- رسانه و آرمان شهر فمینیستی 78
- زن و خانواده در رسانه های ایران 79
- رسانه تهران محور 81
- کتاب نامه 82
1- مرتضی، مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، انتشارات صدرا، بی تا، ص 76.
2- ر.ک: تازه های اندیشه، ش 2، صص 17 و 18.
3- . نک: نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر، ص 519.
تأکید نموده است. به گونه ای که واتیکان را به واکنش شدید واداشته است. سخن گوی واتیکان اظهار داشت:
«اتحادیه اروپا در صدد است؛ دیدگاه مذهب نسبت به «نقش مادری» را تغییر دهد؛ و از حقوق و مسئولیت والدین نسبت به فرزندان بکاهد». (1)
اسلام، گرچه حضور اجتماعی زن را با رعایت ضوابط و شرایطی مجاز، و حتی در مواردی ضروری شمرده است، در عین حال، مهم ترین نهادی را که در تعلیم و تربیت و شکل گیری شخصیت افراد به ویژه کودکان نقش دارد، خانواده می داند. ریشه بسیاری از کج روی ها، بزهکاری ها و عقده های روحی و روانی را باید در تزلزل بنیان خانواده جست وجو کرد.
از جهت حقوق بین الملل نیز خانواده واحد طبیعی و بنیادی جامعه است؛ و اگر عهده دار آموزش و پرورش کودکان باشد، باید از حداکثر حمایت و مساعدت بهره مند شود؛ و ضمن احترام به کارکردهای اختصاصی مادران، امتیازات ویژه ای برای آنان منظور داشته، و حمایت از خانواده را وظیفه دولت و جامعه می داند.(2)
آنچه امروز به عنوان فمینیسم مطرح است، تهی کردن هر یک از زن و مرد از خصوصیات فطری شان می باشد. روشن است که در این نگرش، بازنده حقیقی زن است. چون مطابق نظام آفرینش حرکت نمی کند؛ بلکه برای اثبات تساوی خود با مرد، در عرصه اجتماع مشاغل مختلف را پذیرفته و عرصه خانواده را ترک گفته و به سازمان های اجتماعی و تربیتی محوّل کرده است. این روش به فقر عاطفی در محیط خانواده و جامعه منتهی می شود؛ و این به معنای به بازی گرفتن عشق و محبت خانوادگی زن می باشد.
غرب از سال 1950 مرحله جدیدی را آغاز کرد. در این مرحله برنامه ریزان امور اجتماعی به جایگاه خانواده به عنوان محوری ترین نهاد اجتماعی پی برده اند و با اعلام سال خانواده می خواهند به پیکر فرتوت خانواده حیاتی تازه ببخشند و زن را بار دیگر به آغوش خانواده باز گردانند. افسوس که با نگرش مادی و تئوری ها و شعارهای جهانی نمی توان این معضل اساسی را حل کرد و ویرانه ای که محصول نظریه پردازی های ماده پرستان غربی و فلسفه بافی های خودپرستان فمینیست است، با شعر و شعار و همایش و اعلامیه آباد نمی شود. عالمی دیگر بباید ساخت از نو آدمی.
2. تقابل زن و مرد
فمینیسم، زن و مرد را نه در کنار یکدیگر، و نه اعضای یک پیکر، که در مقابل یکدیگر می داند. خانم سیمون دوبوار که از 1905 تا 1980 (یعنی تا پایان عمرش) با ژان پل سارتر بدون ازدواج و به طور غیر قانونی زندگی می کند، مردان را مصداق دوزخ، و برهم زننده فردیت و آزادی زنان می داند. (3)
حال اینکه در اسلام، هر یک از زن و مرد می توانند انسان کامل باشند؛ و زندگی مشترک با همه فراز و نشیب هایی که دارد، به هر دو مربوط می شود. ازاین رو، استثمار «دیگری»، نوعی ظلم به خویشتن محسوب می شود؛ زیرا زن و شوهر مکمل یکدیگرند نه رقیب و دشمن.
3. نفی ارزش های اخلاقی
فمینیست ها با قطع پیوند میان انسان و خدا، بر حاکمیت انسان تأکید می کنند. این گونه حاکمیت، بی قید و بندی غرایز و تمایلات را می طلبد؛ و بر این اساس، به ارزش های الهی یا قراردادهای انسانی وقعی نمی نهند. وجود انضباط و قید و بند را عامل محدودیت تلقی می کنند و بدین ترتیب مسئله ای به نام «اخلاق»، ارزش، و موضوعیت خود را از دست می دهد.
جان استوارت میل در این باره می گوید:
آزادی عمل هر کس در مورد روابط جنسی باید به طور کلی غیر مهم و امری کاملاً خصوصی به شمار آید، امری که ارتباطی به هیچ کس دیگر و به دنیای
1- . گزارش توصیفی از اجلاس پکن، ص 8 .
2- . مضمون بند 3 ماده 18 اعلامیه جهانی حقوق بشر و بند 1 و 2 ماده 10 میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی.