- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- بخش اول 4
- 1. تعریف لفظی و اصطلاحی فمینیسم (Feminism) 4
- بررسی مسائل اساسی فمینیسم 4
- اشاره 5
- 2. پیشینه تاریخی فمینیسم 5
- الف) موج اول 6
- امواج سه گانه فمینیسم 6
- 1. مبارزه برای جدایی روابط جنسی از تولیدمثل در غرب 7
- ب) موج دوم 7
- اشاره 7
- 2. ظهور جنبش اجتماعی زنان در تمام امور، از جمله حق تسلط بر بدن و روابط جنسی از سال 1965 8
- 3. کاهش ازدواج و زاد و ولد، افزایش آمار طلاق و تضعیف نظام خانواده 8
- 4. ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی زنان و به دست آوردن قدرت هایی در زمینه های اقتصادی و سیاسی 8
- ج) موج سوم فمینیسم 8
- 3. دل مشغولی ها و آرمان های فمینیسم 9
- 4. کنکاشی در چگونگی تفاوت های بین زنان و مردان 11
- اشاره 11
- تمایزات 11
- اشاره 11
- الف) بعد جسمانی 11
- ج) بعد هوش و استعداد 12
- ب) بعد روانی 12
- اشاره 13
- رمز تفاوت های زن و مرد 14
- 5. تأثیر دیدگاه مناسبات فرهنگی در بروز گرایش های فمینیستی 16
- 1. فمینیسم لیبرالی 18
- 6 . انواع گرایش های فمینیستی 18
- 3. فمینیسم اگزیستانسیالیستی (اصالت وجود) 18
- 2. فمینیسم مارکسیستی 18
- اشاره 18
- 6 . فمینیسم زیست شناختانه 19
- 7. فمینیسم فرامدرن 19
- 5. فمینیسم هم جنس گرایانه 19
- 4. فمینیسم روانکاوانه 19
- تحلیلی بر نگرش های رایج فمینیستی 21
- 7. نگرش ها و نتایج جنبش های طرفداری از حقوق زنان 21
- اشاره 21
- الف) دیدگاه تساوی گرا 22
- رهیافت های سه گانه بر اساس جنس و جنسیت 22
- اشاره 22
- ج) دیدگاه نفی تفاوت جوهری 23
- ب) دیدگاه فمینیسم اجتماعی و رادیکال 23
- «مرد» از دیدگاه فمینیسم 24
- اشاره 24
- 8 . برخی از شاخصه های فمینیسم 24
- نفی نظریه اخلاق سنتی 24
- ه) بی ارزش کردن تجربه اخلاقی زنان 25
- د) تحقیر ارزش های زنان 25
- ب) غفلت از مقولات مربوط به زن 25
- فمینیسم و باورهای مذهبی 25
- الف) بی توجهی به منافع و علایق زنان 25
- ج) انکار فایده و تأثیر عمل اخلاقی زنان 25
- فمینیسم و مادری 26
- فمینیسم و مسائل جنسی 27
- تئوری ازدواج آزاد (مادر مجرد) 27
- اشاره 27
- برابری حقوق زنان آزاد با زنان شوهردار 28
- نتایج و پی آمدها 28
- هم جنس گرایی 28
- جدایی رابطه جنسی از تولیدمثل 28
- اشاره 29
- 9. آسیب شناسی فمینیسم 29
- 1. تزلزل نهاد خانواده 30
- 3. نفی ارزش های اخلاقی 31
- 2. تقابل زن و مرد 31
- اشاره 32
- 4. تشابه حقوق زن و مرد 32
- نتایج 33
- 1. تاریخ فمینیسم در ایران 35
- (مقطع اول و دوم) 35
- بخش دوم 35
- 2. حرکت های فمینیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی 35
- بررسی گرایش های فمینیستی درایران 35
- مقطع چهارم 36
- مقطع سوم 36
- اشاره 36
- 3. تنوع جریان های فمینیستی در ایران 36
- 1. جریان سیاسی دفاع از حقوق زنان 36
- اشاره 36
- ویژگی های جریان سیاسی 37
- اشاره 39
- 2. جریان غیردینی (سکولار) دفاع از حقوق زنان 39
- ویژگی های جریان غیردینی دفاع از حقوق زنان 40
- اشاره 41
- ب) بیم از پذیرفته نشدن الگوهای غربی 42
- الف) نداشتن طرح و الگویی مشخص 42
- اشاره 44
- 3. فمینیست های به اصطلاح اسلامی یا طیف تجدیدنظرطلب 44
- ویژگی های طیف تجدید نظر طلب 45
- انواع گرایش های فمینیستی به اصطلاح اسلامی در ایران 47
- اشاره 47
- 3. فمینیست های محافظه کار 48
- 2. فمینیست های میانه رو 48
- 1. فمینیست های رادیکال 48
- پیشینه شناسی و خاستگاه فمینیسم به اصطلاح اسلامی 49
- اشاره 50
- ماهیت فمینیسم به اصطلاح اسلامی 50
- 2. انکار احکام ثابت 51
- 1. جدا انگاری دین داری و دین مداری 51
- 3. نگاه منفی به نقش زنان در خانواده 51
- 1. مفهوم عدالت 52
- 4. تفسیرهای نامناسب احکام و مفاهیم دینی 52
- 3. مفهوم آزادی 53
- اشاره 53
- 4. خانواده 53
- 2. مفهوم تساوی 53
- تأثیر مدرنیزاسیون بر خانواده 54
- 5. برابری حقوقی زن و مرد 56
- 6 . مشارکت اجتماعی 56
- نتایج و اهداف تفاسیر نادرست 57
- اشاره 58
- عالمان دینی یا طیف اصول گرا 58
- ارایه راهکارها و نگاهی به تلاش 58
- بخش سوم 58
- 2. تغییر نگرش خانوادگی 59
- 1. تغییر نگرش فردی 59
- 3. تغییر نگرش اجتماعی و بهره گیری از فقه پویای شیعی 59
- اشاره 59
- الف) توجه به تفاوت های طبیعی زن و مرد 60
- شاخصه ها و ویژگی های جریان اصول گرا 60
- اشاره 60
- ب) نقی تقابل و تضاد زن و مرد 61
- ج) توجه به خانواده به عنوان واحد بنیادین جامعه 62
- د) حفظ استقلال و پرهیز از انفعال 64
- ه) پرهیز از تجدد مآبی و تحجرگرایی 65
- 1. نگاه اسطوره ای به زن 67
- اشاره 67
- بررسی آسیب شناسانه 67
- بخش چهارم 67
- سیمای زن در آثار هنری 67
- سیمای زن در رسانه 67
- 3. نقش مایه مادر 68
- 4. سیمای عرفانی زن در قالب عشق معنوی 68
- 2. حضور زن در شمایل های مقدس 68
- 5. تصویر جنسی از زن 68
- ضرورت حضور زنان در رسانه ها 70
- وضعیت موجود زنان در رسانه های جهان و ایران 71
- فرایندهای حضور مؤثر زنان در رسانه ها 73
- انواع گفتمان های هویت جویی درباره زنان 73
- گفتمان های رایج مربوط به زنان در رسانه های جمعی داخلی و خارجی 75
- رسانه و آرمان شهر فمینیستی 78
- زن و خانواده در رسانه های ایران 79
- رسانه تهران محور 81
- کتاب نامه 82
3- جریان شناسی دفاع از حقوق زنان در ایران، ص 85 .
4- همان، ص 88 .
5- نک: مهرانگیز کار، «دادخواست اصلاح قوانین کیفری ایران»، زنان، سال ششم، ش 37، شهریور و مهر 1376.
6- نک: «حقوق بشر در ایران بدون تبعیض برای همه افراد بشر»، گفتگو با شیرین عبادی، جامعه، ش 8 ، 27/11/76.
زمان و مکان سازگار سازیم؟» (1)
و یا در جایی دیگر حکومت جمهوری اسلامی را از اتهام نقض حقوق زن مبرا دانسته و می گوید:
چنانچه می بینیم، همواره در مجامع بین المللی، حکومت جمهوری اسلامی ایران با نقض حقوق زن متهم می شود؛ و حال آنکه اساسا نباید مسئله از این دیدگاه مطرح شود. به نظر من، حکومت ایران هرگز سرناسازگاری با زنان ایران را ندارد؛ زیرا به خوبی واقف است که نمی توان نیمی از افراد جامعه را نادیده انگاشت. مسئله، درک صحیح از احکام مذهبی و انطباق آن با مقتضای زمان است. (2)
نویسنده یاد شده در یکی از مصاحبه های داخلی خود به هنگام استناد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می گوید:
به موجب قانون اساسی که خون بهای شهدای ماست، جرایم سیاسی و مطبوعاتی بایستی در محاکم دادگستری به صورت علنی و با حضور هیأت منصفه برگزار بشود. (3)
اما همین نویسنده در سخنرانی که با عنوان «زن ایرانی و حقوق بشر» در هفتمین سمینار پژوهش های زنان ایرانی در سیاتل آمریکا ایراد می کند، در مورد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می گوید:
مواد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، کلیه حقوق بشر را از زنان ایرانی سلب نموده و اصولاً هر آنچه در قانون اساسی ایران مدون شده تماما نقض حقوق بشر است. [... ]من به عنوان یک زن و یک حقوقدان، هر زمان که این مواد قانون اساسی را می خوانم، گریه می کنم. (4)
شخص مزبور در گفتگویی که در تاریخ 21/8/77 با رادیو آمریکا انجام داده، وضعیت حقوقی زنان را در قبل و بعد از انقلاب مقایسه کرده و می گوید:
اگر بخواهیم، مبنای مقایسه را از سال 1356 و 1357 بررسی کنیم می بینیم که طبق قوانین گذشته، زن ها از حقوق نسبتا بیشتری برخوردار بودند. در ابتدای انقلاب، سیستم حقوقی ما که یکی از اجزایش حقوق زن است تغییر بنیادی کرد و در این تغییرات بنیادین، زنان حقوق زیادی را از دست دادند، اضافه بر حقوقی که زمان شاه هم نداشتند... .
2. ارائه نکردن طرح و الگویی مشخص و عملی
اشاره
جریان سکولار دفاع از حقوق زنان، حداقل تا نیمه اول سال 1376، تمام تلاش را بر مخالفت با قوانین و مقررات جاری و طرح ها و لایحه های پیشنهادی به مجلس گذاشته و از ارائه الگویی مشخص برای زنان ایرانی خودداری کرده است. ذکر همه مواردی که در طول سال های گذشته از سوی جریان یاد شده مورد نقد و یا مخالفت واقع شده از حوصله این کتاب خارج است و در اینجا تنها به یادآوری برخی از آنها بسنده می کنیم:
1. مقررات دیات (مواد 300 و 301 قانون مجازات اسلامی)؛
2. مقررات قصاص (مواد 209 و 273 قانون مجازات اسلامی)؛
3. مقررات شهادت (مواد 137، 170، 199، 237 و... قانون مجازات اسلامی)؛
4. مقررات حضانت (مواد 1169 قانون مدنی)؛
5. مقررات طلاق (مواد 1133 قانون مدنی)؛
6 . مقررات ولایت (مواد 1180 قانون مدنی)؛ (5)
7. طرح ممنوعیت استفاده ابزاری از زن (مصوب 23 فروردین 1377)؛
8. طرح انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس (مصوب