فمینیسم صفحه 7

5- مکنزی یان و دیگران، ص 352.

6- . همان، ص 353.
7- . جامعه شناسی زنان، ص 204.

آموزش و کار، بهبود وضعیت زنان متأهل در قوانین، حق برابر با مردان برای طلاق و متارکه قانونی، حق رأی زنان و مسائل دیگر پیرامون ویژگی های جنبش و... .

ب) موج دوم

اشاره

این موج از 1960 به بعد مطرح شده است. طرفداران این موج، معتقد به بازسازی و انقلاب در مفاهیم هستند و نظریه های موجود را عمیقا جنس گرا و غیرقابل اصلاح می پندارند و به مبارزه با ایدئولوژی مردسالارانه که فرودستی زنان را تحت عنوان «طبیعی» توجیه می کنند، می پردازند.

«جان لچت» در معرفی اجمالی آرای متفکران این موج می نویسد:

«اینان ساختارهای ایدئولوژیک ریشه داری را که زنان را نسبت به مردان در وضعیت فرودستی قرار می دهد (مانند مرد سالاری و قرارداد اجتماعی) نقد می کنند». (1)این فمینیسم مدعی است که هدف زنان نباید این باشد که مثل مردان شوند بلکه آنان باید ایجاد زبان، حقوق و اسطوره شناسی نوین ویژه زنان را هدف خود قرار دهند.(2)

این موج در تقابل با «قرارداد اجتماعی» براساس نوشته «ژولیا کریستوا» معتقدند که برای زنان این پرسش مهم مطرح است که در این قرارداد نمادین جایگاه زنان کجا قرار دارد. اساسا این قرارداد، نه بر پایه تساوی انسان ها بلکه بر پایه رابطه ای قربانی خواهانه استوار است. امروزه زنان تأکید می کنند که آنان برخلاف اراده خود مجبور به تجربه این قرارداد قربانی خواه بوده اند و بر این اساس سعی در انقلابی دارند که آن را رستاخیز می نامند. (3)

در دهه 70، یک زن فمینیست به جهت تیپ ظاهری خود از جمله موهای کوتاه مردانه، کفش بدون پاشنه، کت و شلوار زمخت و چهره بدون آرایش به راحتی از دیگران تشخیص داده می شد. در این دهه فمینیست ها با رد کلیت ازدواج و تأکید بر تجرد و گرایش به حرفه اقتصادی، آرمان های خود را مطرح می کردند. شعار زنان بدون مردان و با رفتارهای مردانه، مربوط به همین دوره است. همچنین از دست آوردهای مهم این دوره مبارزه برای جدایی روابط جنسی و کاهش ازدواج و زاد و ولد و افزایش آمار طلاق و تضعیف نظام خانواده، ایجاد مؤسسات فراوان فرهنگی و مطبوعاتی زنان، و به دست آوردن قدرت هایی در زمینه اقتصادی و سیاسی(4) می باشد که تفصیل آن در طرح مسئله بازسازی در این دوره مورد بررسی قرار می گیرد.

دوره بازسازی در موج دوم فمینیسم (1960 _ 1980)

اشاره

موج دوم فمینیسم، دوره بازسازی و کسب موفقیت های نسبی فمینیست هاست. با این حال، اندیشه فمینیسم در همین دوره به نتایج ناخواسته و گاه نابهنجاری انجامید که موارد زیر از مهمترین آنهاست:

1. مبارزه برای جدایی روابط جنسی از تولیدمثل در غرب

پیشرفت علم شیمی و فن پزشکی، روش های مؤثری را در امر جلوگیری از بارداری ابداع کرد که به واسطه آنها برای اولین بار زنان توانستند بر تمایل خود مبنی بر تفکیک روابط جنسی از تولید مثل اقدام کنند.

نخستین پیشگامان این نهضت، کشورهای اروپای شمالی و ایالات متحده بودند.

هلند یک کلینیک جلوگیری از حاملگی را در سال 1883 ایجاد کرد. مارگارت سانجز آمریکایی که در یک خانواده ایرلندی به دنیا آمده بود پیشگام خستگی ناپذیر کنترل زاد و ولد به شمار می رفت. در انگلستان، ماری استانپر و در سوئد، الیزآستن جانسن، جزء پیشگامان این نهضت به شمار می آمدند. (5)

در فرانسه مادام وی هاله، مبارزه بی امانی را در طول 14 سال ادامه داد در حالی

1- . مکنزی یان و دیگرن، ص 350.
2- . لچت جان، پنجاه متفکر بزرگ معاصر، ترجمه: محسن حکیمی، تهران، انتشارات خجسته، 1378، چ 2، ص 241.
3- . کریستوا ژولیا، مقاله «زمان زنان»، ترجمه: نیکو سرخوش، کتاب سرگشتگی نشانه ها، گزینش و ویرایش: مانی حقیقی، صص 118 _ 121.
4- . محمد منصورنژاد، مسئله زن اسلام و فمینیسم، تهران، برگ زیتون، 1381، ص 255.
5- . آندره میشل، جنبش اجتماعی زنان، مترجم: هما زنجانی زاده، تهران، نیکا، 1377، چ 2، ص 116.