- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- اشاره 6
- فصل اول: نگاهی گذرا به پیشینه پزشکی 6
- 1. پزشکی در عهد باستان 6
- اشاره 6
- الف) آغاز طب در بین النهرین 6
- د) طب در چین باستان 7
- ج) طب در مصر باستان 7
- ب) طب در نواحی جنوبی ایران باستان 7
- و) طب یونانی 8
- ز) طب رومی 8
- ه_) طب در هند قدیم 8
- الف) مرحله فراگیری 9
- 2. تاریخ پزشکی در اسلام 9
- ح) پزشکی در ایران 9
- اشاره 9
- ب) مرحله ترجمه 12
- ج) مرحله نوآوری 13
- اشاره 15
- 1. پیش گیری 15
- فصل دوم: جایگاه پزشکی در اسلام 15
- اشاره 15
- یک _ مردار 17
- اشاره 17
- الف) پرهیز از خوردن محرمات 17
- دو _ خون 18
- سه _ گوشت خوک 18
- ب) زیاده روی نکردن در خوردن و آشامیدن 19
- ج) شناخت ریشه روانی بیماری ها 21
- اشاره 22
- د) رعایت بهداشت 22
- یک _ بهداشت دست 22
- دو _ بهداشت دندان 23
- چهار _ بهداشت خوراک 23
- سه _ بهداشت لباس 23
- 2. درمان 25
- الف) درمان و شفای درد در آیینه روایات 25
- اشاره 25
- اشاره 26
- ب) درمان با نسخه های طبیعی (غذا درمانی) 26
- یک _ عسل 27
- دو _ انگور 28
- سه _ خرما 29
- پنج _ انجیر 31
- چهار _ انار 31
- شش _ زیتون 32
- 3. عوامل پیدایش طب اسلامی 33
- هفت _ کدوبن 33
- اشاره 33
- الف) نقش قرآن در پیدایش طب نبوی 34
- ج) اثرگذاری طب القرآن و طب النبوی بر پزشکی اسلامی 35
- ب) بهره گیری دانشمندان مسلمان از طب نبوی 35
- اشاره 37
- الف) اثرگذاری دانشمندان مسلمان بر پزشکان غربی 37
- 4. نقش طب اسلامی در پیشرفت دانش پزشکی 37
- ب) نوآوری های پزشکان مسلمان 39
- یک _ نوآوری در پزشکی داخلی 39
- اشاره 39
- دو _ نوآوری در درمان اطفال1 41
- سه _ نوآوری در دانش کالبدشکافی 41
- چهار نوآوری در علم جراحی 43
- پنج _ نوآوری در چشم پزشکی 44
- اشاره 45
- الف) توجه به معنویت و تقوا 45
- فصل سوم: اخلاق پزشکی در اسلام 45
- اشاره 45
- 1. اخلاق فردی 45
- ب) بردباری 47
- ج) نفی خودمحوری و غرور پزشکی 47
- د) خوش اخلاقی 48
- ه_) بی توجهی به امور مادی 49
- و) احساس مسئولیت 50
- الف) رازداری 51
- اشاره 51
- ز) وقت شناسی 51
- 2. اخلاق حرفه ای 51
- ج) ایجاد امیدواری در بیمار 53
- ب) رعایت حال محرومان و مستضعفان 53
- یک _ دقت در تشخیص بیماری 54
- د) حفظ جان بیمار و دقت در پزشکی 54
- اشاره 54
- ه_) دقت در تجویز دارو 55
- دو _ دقت در مراقبت از بیمار 55
- و) مداخله نکردن پزشکان متخصص در موارد خارج از تخصص خود 57
- ز) خدمت در مناطق محروم 58
- ح) تلاش در امر پژوهش برای ارتقای سطح علمی و کسب تخصص 59
- ط) آگاهی کامل پزشک از مسائل فقهی حرفه اش 61
- الف) فراموشی اخلاق پزشکی 63
- اشاره 63
- فصل چهارم: آسیب شناسی حرفه پزشکی 63
- 1. عوامل تهدیدکننده 63
- اشاره 63
- ب) گسترش فساد در جامعه امروز 64
- ج) سهل انگاری در انطباق امور پزشکی با موازین شرعی 65
- د) رفتارهای ناشایست حرفه ای1 65
- ه) قصور پزشکی1 66
- 2. راهکارهای کاهش آسیب ها 67
- الف) جبران نارسایی های پزشکی 1 67
- اشاره 67
- ب) ایجاد روحیه خودباوری و توجه به مطالعات و تحقیقات پزشکی1 69
- اشاره 70
- اشاره 70
- الف) نگاه و لمس 70
- فصل پنجم: احکام پزشکی 70
- معاینه و درمان 70
- ب) درمان و تجویز دارو 73
- ج) آثار منفی درمان جنس مخالف 75
- 1. سیاست گذاری های رسانه در مورد پزشکی در اسلام 77
- اشاره 77
- فصل ششم: همراه با برنامه سازان 77
- اشاره 77
- الف) توجه به تاریخ درخشان پزشکی در اسلام و مشرق زمین 79
- ب) توجه به جنبه های اخلاقی پزشکی در اسلام 81
- اشاره 82
- الف) ترویج فرهنگ پزشکی 82
- ب) ماجراهای فرعی 82
- 2. پیشنهادهای برنامه ای 82
- ج) گفتار مجری و زیرنویس 83
- ه) برنامه هایی برای مردم 84
- د) برنامه های کودک، نوجوان و جوان1 84
- یک _ گفت وگوی ویژه خبری 84
- دو _ تهیه گزارش 84
- اشاره 84
- پنج _ برنامه میزگرد و گفت وگو 85
- سه _ ساخت مجموعه های تاریخی1 85
- چهار _ ساخت برنامه مستند 85
- شش _ محورهای برون مرزی 86
- پرسش های مسابقه ای 86
- پرسش های مردمی 87
- پرسش های کارشناسی 88
- الف) طب سنتی و گیاهان دارویی 91
- اشاره 91
- معرفی منابع برای مطالعه بیشتر 91
- ب) اسلام و پزشکی 93
- ج) تاریخ پزشکی 95
- د) احکام پزشکی 96
- ه) اخلاق پزشکی 97
- و) نشریات 98
- کتاب نامه 99
دو _ نوآوری در درمان اطفال1
دو _ نوآوری در درمان اطفال(1)
پزشکان عرب و مسلمان، بیشتر وقت خود را به تشخیص بیماری های کودکان در نخستین سال های تولد و یافتن راه درمانی برای آنها اختصاص دادند. از جمله این بیماری ها می توان اسهال، تنگی نفس، ادرار در خواب، تشنج، دو بینی، انواع کرم های زیان بار دستگاه گوارش، فلج اطفال و انواع تب را نام برد.بسیاری از این پزشکان، در زمینه جنین شناسی و بیماری های ارثی و نیز درمان این بیماری ها، مهارت یافتند... پزشکان مسلمان به تغذیه کودک توجه زیادی داشتند. برای مثال، به نوزاد، در چند روز نخست، کمی عسل می دادند تا پیش از شیرخوارگی، ماده مکونیوم از روده هایش خارج شود.
سه _ نوآوری در دانش کالبدشکافی
سه _ نوآوری در دانش کالبدشکافی
پزشکان مسلمان در این زمینه، از نوشته های پزشکان یونانی استفاده می کردند. دانشمندان غربی، نقش فعّال پزشکان عرب و مسلمان را در پیشرفت دانش کالبدشکافی انکار کرده و گفته اند: «دین اسلام، کالبدشکافی بدن مردگان را حرام می داند»، ولی بررسی نسخه های خطی مربوط به پزشکی اسلامی نشان می دهد مسلمانان عرب در پیشبرد دانش کالبدشکافی، به شیوه های گوناگون سهم بزرگی داشتند. ازاین رو، «وقتی به سخن ابن سینا درباره کالبدشکافی دقت می کنیم، چاره ای جز این نداریم که اعتراف کنیم او در علم کالبدشکافی استاد بوده است.»(2) دانشمندان عرب و پزشکانی مانند
1- نک: پزشکان برجسته در عصر تمدن اسلامی، صص 38 و 39.
2- تاریخ طب در ایران پس از اسلام، ص 69.