- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- اشاره 7
- بخش اول: محیط زیست طبیعی 7
- 1. تعریف محیط زیست 8
- اشاره 8
- فصل اول: تقدس طبیعت و محیط زیست 8
- 2. جهان بینی و محیط زیست؛ مقدس بودن یا نبودن طبیعت 9
- 3. طبیعت در آموزه های اسلامی 12
- اشاره 12
- الف) طبیعت، آیت الهی 13
- ب) طبیعت، آفریده و پرورده خداوند 15
- ج) طبیعت، نعمت خداوند 16
- 4. اسلام و شیوه تصرف در طبیعت 16
- فصل دوم: تخریب طبیعت و بحران های زیست محیطی 18
- اشاره 18
- 1. چشم انداز بحران های زیست محیطی 18
- 2. مفهوم شناسی بحران زیست محیطی 19
- 3. ارزیابی بحران های زیست محیطی 23
- 4. آمارهای هشداردهنده زیست محیطی 25
- 5. زمینه های تخریب محیط زیست در ایران 33
- اشاره 36
- فصل سوم: اسلام و مبانی حفاظت از طبیعت و محیط زیست1 36
- 1. اصول مکتب زیست محیطی اسلام 36
- الف) دلیل عقلی 42
- 2. مبانی فقهی حفظ محیط زیست 42
- اشاره 42
- ب) قرآن کریم 43
- ج) سنت 47
- اشاره 48
- 3. قواعد فقهی حفظ محیط زیست 48
- الف) قاعده لاضرر 49
- ب) قاعده اتلاف 51
- ج) قاعده تسبیب 52
- د) قاعده ضمان ید 53
- اشاره 54
- بخش دوم: اخلاق زیست محیطی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 54
- اشاره 55
- فصل اول: آب 55
- 1. آب در آموزه های قرآنی 56
- الف) آب، منشأ حیات 56
- اشاره 56
- ب) آب (باران)، وسیله بیداری فطرت 57
- د) نقش گناهان در کمبود باران 58
- ج) باران، رحمت الهی 58
- ه) جدایی آب های شور و شیرین، نشان قدرت و حکمت الهی 59
- و) آب، پاک و پاک کننده 60
- 2. پیش گیری از آلودگی و رعایت پاکیزگی در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 61
- اشاره 64
- ج) آلوده کردن آب های شیرین ممنوع! 64
- ب) آب، سرور نوشابه ها 64
- 3. ارجمندی آب و پاکیزگی آن در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 64
- الف) طعم آب، طعم زندگی 64
- ه) آب، ثروت عمومی 65
- د) آب جوشیده، سودمندترین نوشابه 65
- و) برترین صدقه 66
- ی) باران و برف، سرچشمه آب های زمینی 67
- 4. پیش گیری از آلودگی آب در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 68
- 5. اسراف و تبذیر در مصرف آب 70
- اشاره 73
- فصل دوم: خاک (زمین) 73
- 1. خاک، منبع اساسی حیات 74
- 2. اهمیت خاک 75
- 4. زمین در آموزه های قرآنی 76
- 3. خاک، محیط زیستی زنده 76
- 5. نمایی از فاجعه تخریب خاک در ایران 81
- اشاره 81
- نمونه اول 82
- نمونه دوم 82
- نمونه سوم 83
- فصل سوم: کشاورزی 86
- اشاره 86
- 1. تعریف و اهمیت کشاورزی 86
- 2. فضیلت کشاورزی در اسلام 87
- اشاره 87
- الف) ارتباط شگفت آب و خاک 89
- ب) روش نگه داری حبوبات 90
- ج) سیر دانه تا خوشه، نماد رشد اسلام و مسلمانان 91
- 3. فضیلت کشاورزی در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 93
- اشاره 93
- الف) تشویق به کار کشاورزی 93
- ب) کشاورزی، بهترین ثروت 95
- فصل چهارم: درخت و گل و گیاه (چشم انداز سبز) 98
- 2. منافع جنگل و مرتع 98
- اشاره 98
- 1. منافع درخت 98
- 3. منافع گل ها و گیاهان 100
- اشاره 101
- الف) گیاهان؛ جلوه حیات زمین 101
- 4. درخت و گیاه در قرآن 101
- ب) گیاهان؛ شادی بخش و روح افزا 102
- ج) جنگل و مرتع؛ آیه، نعمت و متاع زندگی 103
- الف) تشویق به درخت کاری 106
- 5. جایگاه درخت و گل و گیاه در سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله 106
- اشاره 106
- ب) پیروی از شیوه های علمی در درخت کاری 107
- ج) ارزش اقتصادی درخت کاری و باغ داری 108
- د) بریدن درختان و نابودی جنگل ها 109
- 6. ارجمندی گل ها در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 110
- 1. تنوع زیستی و خطر انقراض 113
- اشاره 113
- فصل پنجم: حیوانات 113
- 2. حمایت از تنوع زیستی 114
- 3. مقایسه قانون حمایت از حیوانات در غرب و اسلام 115
- 4. جایگاه ارزشمند حیوانات در قرآن 116
- اشاره 116
- الف) شیوه شناخت اسبان اصیل 117
- ب) سرّ له له زدن سگ 118
- ج) دعوت به تفکر در آفرینش شتر 119
- د) موریانه، حشره ای قدرتمند 120
- ه) عنکبوت، استاد نساجی 122
- 5. جایگاه حیوانات در سیره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 124
- اشاره 124
- الف) تشویق به دام داری 125
- ب) وظایف مردم در برابر حیوانات 126
- ج) به ناحق کشتن حیوانات 130
- د) آمرزش به واسطه نجات سگ 131
- ذ) دوزخ، سزای زجرکش کردن گربه 131
- ه_ ) کبوتر، انیس تنهایی 132
- ر) قرنطینه حیوانات بیمار 132
- ی) زنبورداری، شغلی در نهایت سودمندی 132
- ز) تشویق به پرورش مرغ و خروس در خانه 132
- 6. حقوق حیوان در فقه شیعه 133
- اشاره 136
- کتاب 136
- کتاب نامه 136
- نشریه 140
یُسْتَعْذَبُ... .(1)
رسول خدا صلی الله علیه و آله از قضای حاجت کردن بر کناره چاه یا نهر آبی که از آب آنها برای آشامیدن و پاکیزگی استفاده می شود، نهی کرده است.
د) آب جوشیده، سودمندترین نوشابه
د) آب جوشیده، سودمندترین نوشابه
درباره ضد عفونی کردن آب که امروزه به منظور غیر فعال کردن میکروارگانیسم های بیماری زا از جمله باکتری ها، جلبک ها و ویروس ها انجام می شود، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «أَلْمآءُ الْمُغْلِیُّ یَنْفَعُ مِنْ کُلِّ شَیْ ءٍ؛ آب جوشیده برای هر چیزی نافع است».(2)
چنان که در سخنی دیگر، روش خاصی از جوشانیدن آب، تب بُر و نیروبخش معرفی شده است:
أَلْمآءُ الْمُسَخَّنُ إِذا غَلَیْتَهُ سَبْعَ غَلَیاتٍ وَ قَلَبْتَهُ مِنْ اِناءٍ إِلی إِناءٍ فَهُوَ یَذْهَبُ بِالْحُمّی وَ یُنْزِلُ الْقُوَّهَ فِی السّاقَیْنِ وَالْقَدَمَیْنِ.(3)
آب گرم را اگر هفت بار بجوشانی و از ظرفی به ظرف دیگر برگردانی، تب را برطرف می سازد و به ساق و قدم ها نیرو می بخشد.
ه) آب، ثروت عمومی
ه) آب، ثروت عمومی
رسول خدا صلی الله علیه و آله در سخنی، مردم را در سه چیز شریک دانسته است که یکی از آنها آب است: «أَلنّاسُ شُرَکاءٌ فِی ثَلاثَهٍ النَّارِ وَ الْمآءِ وَ الْکَلَأِ؛ مردم در سه چیز شریکند: آتش، آب و چراگاه.»(4) چنان که در سخن دیگری فرمود: «خَمْسٌ
1- التهذیب، ج 1، ص 353، ح 15، باب 11.
2- التهذیب، ج 1، ص 353، ح 15، باب 11.
3- بحار الانوار، ج 63، ص 451، ح 16.
4- مستدرک الوسائل، ج 3، ص 150، باب 4، ح 2.