- پیش گفتار 1
- فصل اول: کلیات 5
- 1.تبیین موضوع 5
- 2. ضرورت و هدف ها 5
- 5. مفهوم شناسی 6
- الف) اصل و شاخصه 6
- 4. پرسش های پژوهش 6
- 3. پیشینه موضوع 6
- ب) تمدن 7
- ج) رابطه تمدن و فرهنگ 10
- د) تمدن نبوی 12
- فصل دوم: عوامل پیدایش، شکوفایی و گسترش تمدن نبوی 14
- 1. فطری بودن 14
- اشاره 14
- 2. جامع بودن 15
- 3. سهولت و سماحت 17
- 4. تأکید بر خردورزی و تعقل 18
- 5. دانش اندوزی و اهتمام به پیشرفت علمی 20
- 6 . تأکید بر برنامه ریزی و مدیریت صحیح 21
- 7. هدایت گری و ارشاد 23
- 8 . نقش تاریخی قرآن کریم 25
- فصل سوم: اصول و شاخصه های فرهنگی تمدن نبوی 28
- اشاره 28
- 1. خداباوری و احیای فطرت توحیدی 28
- 2. کرامت انسان و رهایی از وابستگی های مادی 31
- 3. معنویت گرایی در زندگی 34
- 4. استفاده از فن آوری برای گسترش تمدن 36
- 5. گسترش خردگرایی و پیراستن اندیشه ها از موهوم ها و خرافه ها 38
- 6. جامع نگری و اعتدال گرایی در ارزش های اخلاقی 43
- 1. حاکمیت ولایت الهی و خلافت منصوصه 47
- اشاره 47
- فصل چهارم: اصول و شاخصه های سیاسی تمدن نبوی 47
- 2. برابری 49
- 3. تحقق وحدت عمومی بر اساس آرمان های الهی 51
- 4. آینده نگری سیاسی 53
- 5. استکبارستیزی و نفی سلطه گری و سلطه پذیری 57
- 6 . شایسته سالاری 58
- 7. مسئولیت همگانی 62
- 8 . نظارت عمومی 64
- 9. مقبولیت و اقتدار نظام سیاسی 65
- 10. شورا و مشورت 68
- 11. صلح گرایی و پای بندی به پیمان های سیاسی _ اجتماعی 70
- 12. اندیشه سیاسی جهانی (جهانی بودن اسلام) 72
- 13. تولی و تبرّی 73
- 1. ثروت؛ دست مایه ای برای طاعت و بندگی 76
- فصل پنجم: اصول و شاخصه های اقتصادی تمدن نبوی 76
- اشاره 76
- 2. کوشش برای رفع فاصله های طبقاتی 79
- 3. تأکید بر کار و کوشش 80
- 4. توزیع عادلانه ثروت و درآمد 82
- الف) کلاه برداری 84
- 5. مبارزه با روابط ناسالم اقتصادی 84
- اشاره 84
- ب) ربا 85
- ج) کم فروشی 88
- د) رشوه خواری 88
- ه_ ) احتکار 89
- 6 . سفارش به کمک رسانی به نظام اسلامی (واجب و مستحب) 89
- 7. توجه به آبادانی و اعتلای سرزمین اسلامی 93
- 8 . تشویق به فعالیت های اقتصادی بر اساس صلاحیت ها 95
- 9. رعایت حریم مالکیت های خصوصی و عمومی 97
- 10. اعتدال در مصرف و پرهیز از اسراف و تبذیر 99
- فصل ششم: اصول و شاخصه های اجتماعی تمدن نبوی 101
- 1. تحکیم روابط اجتماعی بر محور ایمان 101
- اشاره 101
- 2. همکاری در امور خیر 103
- 3. مسجد، جایگاه تقویت روابط و فعالیت های اجتماعی 104
- 4. استحکام پایه های خانواده و تأکید بر نقش محوری خانواده و حفظ حریم 106
- 5. گذشت و چشم پوشی، زمینه بهبود روابط اجتماعی 110
- 6. پیش گیری از گسترش فساد و جرم های اجتماعی و برخورد با عوامل آن 114
- 7. تحقق عدالت اجتماعی 115
- 8 . اعتماد عمومی 118
- سخن پایانی 119
- کتاب نامه 120
داشته باشد، ولی او را یاری نکند، بی گمان انتقام می گیرم...». (1)
مفاسد و بحران های اجتماعی، در نتیجه نبود عدالت در جامعه و رواج
ستم به قشر ضعیف جامعه به وجود می آید. ازاین رو، پیامبر اسلام برای
اصلاح جامعه انسانی و برقراری امنیت اجتماعی، مسلمانان را به مبارزه با
مفاسد اجتماعی مانند: رشوه خواری، تبعیض، بی عدالتی، رانت خواری و
استفاده های شخصی از بیت المال سفارش و با این مفاسد به شدت مبارزه
می کرد. پس از آن حضرت نیز جانشینان برحق ایشان، ائمه اطهار علیهم السلام بر این
امر تأکید فراوان داشتند، به گونه ای که زندگی امیر مؤمنان، علی علیه السلام آکنده از
مبارزه با مفاسد اجتماعی بود و سرانجام در راه تحقق این هدف والا به
شهادت رسید.
8 . اعتماد عمومی
اعتماد عمومی در جامعه را از دو جنبه می توان بررسی کرد:
الف) اعتماد مردم به مسئولان نظام؛
ب) اعتماد مردم به همدیگر.
اعتماد و اطمینان عمومی به مسئولان نظام، افزون بر اینکه پی آمدهای
سیاسی و اجتماعی بی شماری دارد، موجب تقویت ارتباط مردم با مسئولان می شود. توجه به سنّت و سیره نبوی و شیوه برخورد آن حضرت با اقشار
گوناگون جامعه و کوشش ایشان برای رفع مفاسد و جرایم اجتماعی و
برقراری امنیت روحی و روانی در جامعه، درس های آموزنده ای برای
مسئولان جامعه اسلامی دربردارد.
شیوه نگرش افراد به شأن و منزلت اجتماعی یکدیگر، در میزان جلب
1- . نهج الفصاحه، ح 2422.