اصول و شاخصه های تمدن نبوی صفحه 15

این آیه، بیان گر توحید فطری است که از طریق درون و مشاهده باطنی

امکان پذیر است و به اسباب و واسطه نیاز ندارد. (1) در آیین مقدس اسلام،

هماهنگی بسیار دقیقی میان تشریع و تکوین وجود دارد، به گونه ای که این

دین به جنبه تکوینی وجود انسان بسیار توجه داشته و قوانین، تکالیف و

مسئولیت هایی که بر دوش انسان نهاده شده، بر همین اساس است. (2)

از دیدگاه قرآن، دین الهی، دینی واحد است؛ یعنی همه پیامبران خدا برای

تبلیغ یک دین آمده اند. در هیچ آیه ای از قرآن، کلمه «ادیان» نیامده، بلکه

همواره از دینی واحد سخن به میان است؛ زیرا اصول دین الهی همواره ثابت

و تغییرناپذیر و فروع دین، متغیر و تکامل پذیر است که بر اساس شریعت ها

تکامل می یابد. برای مثال، شریعت اسلام به عنوان کامل ترین شریعت الهی،

کامل ترین و جامع ترین آموزه های هدایتی بشر را در بردارد، ولی از نظر

اصول، هیچ تفاوتی با دیگر شرایع آسمانی مانند شرایع نوح علیه السلام، ابراهیم علیه السلام،

عیسی علیه السلام و موسی علیه السلام ندارد.

2. جامع بودن

آموزه های وحیانی اسلام، پاسخ گوی همه نیازها و خواسته های بشر است و

به همه جنبه های گوناگون وجود او توجه دارد. این آموزه ها با یکدیگر

هم خوانی و هماهنگی استواری دارند و هدف اصلی آنها رساندن انسان به