اصول و شاخصه های تمدن نبوی صفحه 20

سودمندتر از عقل نیست. (1)

5. دانش اندوزی و اهتمام به پیشرفت علمی

از جمله عوامل پیدایش، شکوفایی و اعتلای تمدن نبوی، اهتمام اسلام و

پیامبر خدا به دانش و دانش اندوزی بود. در آیات قرآن (2) و روایت های

معصومین علیهم السلام (3) به فراگیری دانش، بسیار تأکید و سفارش شده است. وجود

آموزه هایی چون برتری عالم بر عابد، احترام به دانشمندان در ردیف احترام

به پروردگار و علاقه و محبت پروردگار به دانشمندان، بیان گر شأن و منزلت

دانش و دانشمند در اسلام است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همواره مسلمانان را به فراگیری دانش تشویق و سفارش می کرد و کودکان را به آموختن وا می داشت و حتی به برخی از یارانش فرمان

داد زبان سریانی بیاموزند. آن حضرت می فرمود: «مردم دو گروه اند؛ دانشمند

و دانش اندوز و در غیر این دو خیری نیست.» (4) و در کلامی دیگر فرموده

است: «خیر دنیا و آخرت در دانش است و شر دنیا و آخرت در نادانی». (5)

1- . ابومحمد بن شعبه حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه: صادق حسن زاده، قم، مکتبه نصرتی، 1394 ه . ق، ص 13.
2- . نک: فاطر:25؛ بقره: 269؛ انعام: 122.
3- . محمدرضا حکیمی، الحیاه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1370، چ 2، ج 2، ص 276.
4- . یک هزار حدیث، ص 63.
5- . یک هزار حدیث، ص 61.