- پیش گفتار 1
- فصل اول: کلیات 5
- 2. ضرورت و هدف ها 5
- 1.تبیین موضوع 5
- 3. پیشینه موضوع 6
- 5. مفهوم شناسی 6
- الف) اصل و شاخصه 6
- 4. پرسش های پژوهش 6
- ب) تمدن 7
- ج) رابطه تمدن و فرهنگ 10
- د) تمدن نبوی 12
- اشاره 14
- فصل دوم: عوامل پیدایش، شکوفایی و گسترش تمدن نبوی 14
- 1. فطری بودن 14
- 2. جامع بودن 15
- 3. سهولت و سماحت 17
- 4. تأکید بر خردورزی و تعقل 18
- 5. دانش اندوزی و اهتمام به پیشرفت علمی 20
- 6 . تأکید بر برنامه ریزی و مدیریت صحیح 21
- 7. هدایت گری و ارشاد 23
- 8 . نقش تاریخی قرآن کریم 25
- اشاره 28
- 1. خداباوری و احیای فطرت توحیدی 28
- فصل سوم: اصول و شاخصه های فرهنگی تمدن نبوی 28
- 2. کرامت انسان و رهایی از وابستگی های مادی 31
- 3. معنویت گرایی در زندگی 34
- 4. استفاده از فن آوری برای گسترش تمدن 36
- 5. گسترش خردگرایی و پیراستن اندیشه ها از موهوم ها و خرافه ها 38
- 6. جامع نگری و اعتدال گرایی در ارزش های اخلاقی 43
- 1. حاکمیت ولایت الهی و خلافت منصوصه 47
- اشاره 47
- فصل چهارم: اصول و شاخصه های سیاسی تمدن نبوی 47
- 2. برابری 49
- 3. تحقق وحدت عمومی بر اساس آرمان های الهی 51
- 4. آینده نگری سیاسی 53
- 5. استکبارستیزی و نفی سلطه گری و سلطه پذیری 57
- 6 . شایسته سالاری 58
- 7. مسئولیت همگانی 62
- 8 . نظارت عمومی 64
- 9. مقبولیت و اقتدار نظام سیاسی 65
- 10. شورا و مشورت 68
- 11. صلح گرایی و پای بندی به پیمان های سیاسی _ اجتماعی 70
- 12. اندیشه سیاسی جهانی (جهانی بودن اسلام) 72
- 13. تولی و تبرّی 73
- 1. ثروت؛ دست مایه ای برای طاعت و بندگی 76
- اشاره 76
- فصل پنجم: اصول و شاخصه های اقتصادی تمدن نبوی 76
- 2. کوشش برای رفع فاصله های طبقاتی 79
- 3. تأکید بر کار و کوشش 80
- 4. توزیع عادلانه ثروت و درآمد 82
- 5. مبارزه با روابط ناسالم اقتصادی 84
- اشاره 84
- الف) کلاه برداری 84
- ب) ربا 85
- ج) کم فروشی 88
- د) رشوه خواری 88
- ه_ ) احتکار 89
- 6 . سفارش به کمک رسانی به نظام اسلامی (واجب و مستحب) 89
- 7. توجه به آبادانی و اعتلای سرزمین اسلامی 93
- 8 . تشویق به فعالیت های اقتصادی بر اساس صلاحیت ها 95
- 9. رعایت حریم مالکیت های خصوصی و عمومی 97
- 10. اعتدال در مصرف و پرهیز از اسراف و تبذیر 99
- 1. تحکیم روابط اجتماعی بر محور ایمان 101
- اشاره 101
- فصل ششم: اصول و شاخصه های اجتماعی تمدن نبوی 101
- 2. همکاری در امور خیر 103
- 3. مسجد، جایگاه تقویت روابط و فعالیت های اجتماعی 104
- 4. استحکام پایه های خانواده و تأکید بر نقش محوری خانواده و حفظ حریم 106
- 5. گذشت و چشم پوشی، زمینه بهبود روابط اجتماعی 110
- 6. پیش گیری از گسترش فساد و جرم های اجتماعی و برخورد با عوامل آن 114
- 7. تحقق عدالت اجتماعی 115
- 8 . اعتماد عمومی 118
- سخن پایانی 119
- کتاب نامه 120
پیشرفت دانش و فنون و افزایش آگاهی ها و توان مندی ها می تواند به
پیشرفت ها و فن آوری های جدیدی دست یابد؛ تجربه های جدیدی کسب
کند؛ از وسایل و ابزارهای فنی پیشرفته و نیز از طبیعت به بهترین شکل بهره
برد و به زندگی خوب و آسوده ای دست یابد. با بررسی آموزه های نبوی و
سخنان جانشینان الهی درمی یابیم آن بزرگواران همواره مسلمانان را از عواملی باز داشته اند که موجب عقب ماندگی فرهنگی، علمی، فنی، صنعتی و
انحطاط جامعه است. (1) برخی از این عوامل عبارتند از:
ناآگاهی از توسعه صنعتی؛
درک نادرست از تلاش کاری؛
راحت طلبی و نداشتن مهارت کاری؛
نظام آموزشی ناتوان؛
نارسایی پژوهش؛
وجود کاستی هایی در برنامه ریزی و مدیریت؛
رونق تکنولوژی وارداتی؛
رشد صنعتی ویران گر.
5. گسترش خردگرایی و پیراستن اندیشه ها از موهوم ها و خرافه ها
بارور ساختن عقل انسانی به عنوان رسول باطنی و زدودن خرافه ها و
موهوم ها از اندیشه اش، زمینه ساز تعالی معنوی اوست. زندگی
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله سرشار از وقایعی است که بیان گر حقیقت گرایی آن حضرت
و ارزش و اهمیت آن در آموزه های وحیانی اسلام است. نقل است وقتی یکی
1- . برای تفصیل بیشتر، نک: فقر و توسعه در منابع دینی، صص 142-157.