اصول و شاخصه های تمدن نبوی صفحه 73

رسالت جهانی اسلام به عنوان ویژگی منحصر به فرد تمدن نبوی، با

اجرای دقیق آموزه های نبوی تحقق پذیر بود، ولی با روی دادن حوادثی در

تاریخ اسلام پس از رحلت پیامبر، روند جهانی شدن اسلام رو به ضعف نهاد

و تغییرهایی در رفتارهای سیاسی مسلمانان به ویژه خلفای اسلامی پدید آمد

که در پی آن، چهره حقیقی اسلام ناشناخته ماند و این رسالت جهانی محقق

نشد. البته در عصر حاضر، شاهد گرایش روز افزون جهانیان به اسلام هستیم

و امید است این هدف والا تحقق یابد.

13. تولی و تبرّی

تولی و تبرّی، از فروع دین اسلام و از مهم ترین شاخصه های سیاسی - اجتماعی

تمدن نبوی است که بی شک، بر دیگر عملکردهای سیاسی – اجتماعی مسلمانان تأثیری فراوان دارد. تولی؛ یعنی دوستی با خدا و دوستان خدا و

تبرّی، به معنای بیزاری و انزجار از باطل و دشمنان خداست. رسول خدا صلی الله علیه و آله

از همان روزهای نخستین بعثتش، به تقویت و نهادینه کردن این اندیشه در

میان مسلمانان پرداخت. اهمیت تولی به اولیای الهی و تبرّی از دشمنان خدا

به حدی است که خداوند در قرآن کریم، مسلمانان را از دوستی با دشمنان

خدا نهی می کند و می فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده اید! یهود و نصارا را به دوستی نگیرید. آنها

دوستان یکدیگرند و هر یک از شما که با آنها دوستی کند، از آنهاست.

به راستی که خداوند ستمکاران را هدایت نمی کند. (مائده: 51)

در آیه 55 همین سوره نیز مصداق های ولایت با بیانی روشن مطرح شده است.

تولی و تبرّی را در دو حوزه می توان بررسی کرد؛ روابط با کافران و

مشرکان و روابط میان مسلمانان. خداوند در قرآن کریم درباره رابطه با

مشرکان می فرماید:

مؤمنان، نباید کافران را به جای مؤمنان به دوستی برگزینند که چنین کند،