- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- بخش اول: اسراف یا اعتدال در مصرف 7
- اشاره 7
- فصل اول: چگونگی مصرف در اسلام 8
- اشاره 8
- 1. مطلوبیت استفاده از نعمت ها 8
- 2. ایجاد گشایش در زندگی 13
- 3. بهبود کیفی زندگی و تشویق به زیباسازی 14
- اشاره 16
- 1. مفهوم اعتدال 16
- فصل دوم: اقتصاد سالم در پرتو میانه روی در مصرف 16
- 2. اهمیت اعتدال در قرآن 17
- 3. اسلام، دین اعتدال 18
- 4. ویژگی امت اسلام 19
- 5. اعتدال و میانه روی در قرآن و حدیث 21
- 6. سفارش به اعتدال در زندگی 22
- 7. آثار مثبت اعتدال 23
- 8. نفی الگوپذیری از مصرف بیگانگان 25
- 9. پرهیز از سخت گیری در زندگی 26
- 10. استفاده از زینت، نه کالاهای لوکس 28
- اشاره 32
- فصل سوم: قناعت، گنج ناتمام 32
- 1. مفهوم طمع و قناعت 33
- الف) عامل عزّت و سربلندی 34
- اشاره 34
- 2. اهمیت و آثار قناعت 34
- ج) ایجاد آرامش روانی 35
- ب) ایجاد حسّ بی نیازی واقعی 35
- د) آزادی فکری 36
- فصل چهارم: آسیب های مادی و معنوی اسراف و تبذیر و راه های برون رفت از آن 40
- 1. مفهوم اسراف و تبذیر 40
- اشاره 40
- 2. مصداق های اسراف مالی و تبذیر 41
- الف) مصداق های اسراف 41
- اشاره 41
- ب) مصداق های تبذیر 42
- 3. معیارهای تشخیص اسراف 45
- اشاره 47
- 4. عوامل اسراف 47
- الف) خودنمایی 48
- ب) تربیت خانوادگی 49
- ج) فساد اخلاقی 51
- د) تقلید 52
- ه_) وسواس 54
- و) ثروت اضافی 55
- اشاره 56
- 5. انواع اسراف 56
- یک _ اسراف در خوردنی ها و نوشیدنی ها 57
- اشاره 57
- الف) اسراف در مصرف شخصی 57
- دو _ اسراف در پوشاک و وسیله نقلیه 59
- سه _ اسراف در مسکن و وسایل زندگی 63
- چهار _ انباشت سرمایه و تجمل گرایی 65
- ب) اسراف در اموال عمومی 70
- اشاره 70
- یک _ اسراف در منابع طبیعی 71
- دو _ اسراف در بیت المال 79
- دو _ محرومیت از هدایت الهی 81
- 6. آثار منفی اسراف 81
- اشاره 81
- الف) زیان های فردی 81
- اشاره 81
- یک _ گرفتار شدن به خشم الهی 81
- پنج _ کیفر اخروی 82
- سه _ دچار شدن به فقر 82
- چهار _ هلاکت 82
- اشاره 83
- یک _ کاهش تولید 83
- سه _ افزایش اختلاف طبقاتی 83
- دو _ سقوط اخلاقی 83
- ب) زیان های اجتماعی 83
- الف) تقویت باورهای دینی 84
- اشاره 84
- 7. راه های برون رفت از اسراف و تبذیر 84
- ب) نظارت همگانی 84
- ج) اجرای عدالت 85
- د) پرهیز خواص از تجمل گرایی 85
- ه_) معرفی الگوهای مناسب در جامعه 86
- و) سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به عنوان الگوی مناسب مدیران 88
- بخش دوم:رفاه زدگی یا ساده زیستی در مصرف 91
- اشاره 91
- 1. زمینه های کسب ثروت و قدرت 92
- فصل اول: جنبه های گوناگون رفاه زدگی 92
- اشاره 92
- 2. مفهوم رفاه 93
- 3. فلسفه رفاه زدگی 94
- اشاره 95
- یک _ پیروی از هواهای نفسانی و وسوسه های شیطانی 95
- الف) عوامل درونی 95
- 4. عوامل رفاه زدگی 95
- اشاره 95
- دو _ احساس ضعف شخصیت 97
- سه _ غفلت زدگی 97
- چهار _ دنیاگرایی 99
- پنج _ فراموشی مرگ و قیامت 101
- شش _ چشم وهم چشمی 102
- ب) عوامل بیرونی 103
- یک _ فرهنگ جامعه 103
- اشاره 103
- دو _ تبلیغات تجاری 105
- سه _ تحمیل الگوی مصرف غربی 105
- چهار _ تجمل گرایی خواص و حاکمان 109
- فصل دوم: پی آمدهای نامناسب رفاه زدگی و تجمل گرایی 112
- اشاره 112
- 1. تباهی سرمایه های مادی 112
- 2. زمینه سازی برای گناهان 114
- 3. گسترش فقر در جامعه 115
- 4. تبدیل ارزش به ضد ارزش 116
- 5. کاهش معنویت در جامعه 116
- 6. از بین رفتن آرامش واقعی 118
- 7. ناتوانی در انجام وظیفه 119
- 8. فراموشی یاد خدا و قیامت 120
- 9. ورشکستگی و بدهکاری 121
- 11. گرفتار شدن به عذاب الهی 122
- 10. رویارویی با حق و حقیقت 122
- 12. استکبار 123
- 13. تحقیر دیگران 124
- 15. تجاوز به حقوق دیگران 125
- 14. مصون دانستن خود از عذاب اخروی 125
- 16. دگرگونی در بینش 126
- 17. دیگر آثار رفاه زدگی 126
- فصل سوم: سیره عملی بزرگان در پرهیز از اسراف و رفاه طلبی 128
- تبسمی زیبا، ولی تلخ 128
- اشاره 128
- مرا جهنمی نکنید 128
- 1. امام خمینی رحمه الله 128
- اشاره 128
- سر کردن با یک عبا 129
- نه کولر، نه ماشین 130
- تهیه قبا برای امام 130
- چیزی لای دیوار بگذار 131
- راضی شدن با هزار مکافات 131
- از شما توقع نداشتم 131
- منزل ساده امام در نجف و تهران 132
- از بیت المال نمی توانم خرج کنم 132
- بگذارید خانه به همین سبک باشد 133
- مگر منزل صدراعظم است؟ 133
- دیوار منزل امام فرو ریخت 134
- میز کوچک، تنها مبلمان خانه 134
- سادگی امام مرا مجذوب خود کرد 135
- بیست سال اجاره نشین بود 135
- منزل بی آلایش یک رهبر 136
- همه زندگی امام 136
- اگر پیدا نشود، به قم می روم 137
- زاهد واقعی 138
- زیّ طلبگی 138
- ابتکار جدید در زندگی 139
- بسنده کردن به نان و پنیر و چای 139
- برخورداری از خانه ای محقر و لباسی ساده 140
- صدور مجوز خرید یخچال 140
- استفاده شخصی از تلفن دفتر، هرگز 141
- میهمان داری 141
- حساب و کتاب دقیق 142
- نوشتن روی کاغذهای باطله 143
- نامه نگاری روی کاغذهای کوچک 143
- خرید گوجه فرنگی نوبرانه برای طلاب، ممنوع 144
- سهم امام را نمی شود به فقیر داد 145
- ممنوعیت استفاده از بیت المال حتی در سوگ فرزند 146
- نداشتن تلفن شخصی 146
- مهتابی غیر لازم، خاموش 147
- اسراف در روشنی 147
- کنترل همه خریدهای خانگی 147
- استفاده کردن از نصفه دیگر آب لیوان 148
- یک قطره آب اضافی، هرگز 148
- لامپ اضافی خاموش 149
- اسراف نکردن در کاغذ 149
- مصرف، در حد احتیاج 149
- وضو گرفتن با یک قوری آب 150
- پرهیز از اسراف آب 150
- 2. رهبر معظم انقلاب1 152
- دقت به هنگام خرید 152
- اشاره 152
- خوراک مختصر 153
- مسکن کوچک 154
- استفاده از لباس های کهنه 154
- اشاره 155
- سیره عملی در زندگی خانوادگی 155
- الف) کیفیت زندگی قبل از ریاست جمهوری 157
- ب) کیفیت زندگی بعد از ریاست جمهوری 160
- ج) کیفیت زندگی بعد از رهبری 163
- 3. ساده زیستی و قناعت در سیره دیگر علما1 172
- آیت الله العظمی بروجردی 172
- آیت الله شیخ عبدالکریم حائری 172
- اشاره 172
- صاحب جواهر 173
- آیت الله اشرفی اصفهانی 173
- آخوند خراسانی 173
- آیت الله محمدحسن مامقانی 174
- سخن آخر 175
- الف) کتاب ها 182
- کتابنامه 182
- ب) نشریه 184
دیباچه
دیباچه
نیک می دانیم که نعمت های موجود در کره زمین برای ساکنان آن کافی است. با این حال، می بینیم گرسنگی پدیده ای جهانی به شمار می رود و بیشتر ساکنان روی زمین از گرسنگی رنج می کشند. گرسنگی را طبیعت به ما تحمیل نکرده است، بلکه خاستگاه این فاجعه، شرایط فرهنگی جامعه های انسانی است.(1)
دلیل پیدایش و گسترش چنین وضعیتی همانا بی توجهی گروه بی شماری از انسان ها به محدود بودن منابع غذایی و زیست محیطی جهان است. ازاین رو، این منابع را با اسراف کاری هدر می دهند. به این ترتیب، جهان روزبه روز با خطر کمبود منابع روبه رو می شود.
امروزه بسیاری از جامعه های پیشرفته با آگاهی از این مشکل، پی برده اند که نادیده انگاشتن این موضوع ممکن است به بحران های بزرگی در آینده تبدیل شود. به همین دلیل، می کوشند هر آنچه را دور ریختنی است، مانند زباله ها، تفاله ها و فاضلاب ها، بازیافت و دوباره از آنها استفاده کنند. آنها احساس کرده اند مواد موجود در طبیعت، نامحدود نیستند که به آسانی بتوان از آنها صرف نظر کرد، بلکه از همه آنها باید به صورت
1- کاسترو، ژزوئه دو، انسان گرسنه، ترجمه: منیر جزنی، تهران، جاویدنیا، ص 65.