اندیشه های تربیتی استاد مرتضی مطهری (ره) صفحه 144

قدرت و حیات و اراده اش افزوده می گردد. چیرگی بر خود، به معنای چیرگی بر شهوت ها، جاه طلبی ها، غرایز، چیرگی بر اعضا و جوارح چشم و زبان و گوش و دست و پا و چیرگی بر سراسر وجود خویش است. نخستین نشانه نزدیک شدن به کانون قدرت بی پایان الهی، چیرگی بر شهوت ها و خواسته های نفسانی و خلاصه، قدرت یافتن خود بنده بر خودش است. این مرحله، مرحله عامه است که عموم مردم به آن می رسند.

مرحله دوم: چیرگی بر قوه خیال

دومین اثر دعا چیرگی بر خیال و اندیشه است. بیشتر انسان ها بر اندیشه خود مسلط نیستند و خیال، آنها را به جاهایی می برد که از اختیارشان خارج است. عبادت برای حضور قلب است. حضور قلب؛ یعنی حاضر بودن دل. اگر انسان توانست با دعا و عبادت این حضور قلب را به دست آورد، عبادتش اثرگذار بوده است. در زمان هایی که حضور قلب و کنترل خیال و اندیشه وجود ندارد، نمی توان به یاد خدا بود. این همان زمان غفلت است. اینکه فرد بتواند صددرصد و به طور کامل بر خیال خود چیره شود، بسیار مهم است. برخی تا حدودی به این مرحله دست می یابند، ولی مهم دست یابی کامل به این مرحله از مراحل تعالی است.

مرحله سوم: بی نیاز شدن روح از بدن

انسان در نتیجه نزدیکی به خداوند که با بندگی، اخلاص، خودفراموشی و فروتنی در نزد پروردگار و اطاعت محض از او به دست می آید، به این مرحله می رسد که در عین اینکه بدنش نیازمند روح است، روحش از بدنش بی نیاز می شود. ما اکنون، هم روحمان نیازمند بدنمان است، هم بدنمان نیازمند روحمان، به گونه ای که اگر روح و قوّه حیات ما نباشد،