اندیشه های تربیتی استاد مرتضی مطهری (ره) صفحه 214

مهم ترین مانع بر سر راه علم آموزی، تعصب و تکبر است که در حاکمیت حس خودبزرگ بینی بر انسان ریشه دارد.

عصبیت های جاهلانه و خواسته های احمقانه، انسان را از نور عقل و دانش تهی و وی را به نادانی و دشمنی بی پایان گرفتار می سازد. (1)

3. عادت

اگر عادتی که در نتیجه تربیت در انسان پدید آمده، بر وی حاکم گردد و او را اسیر خود سازد به گونه ای که حتی حکم عقل و خرد را نیز برخلاف خود برنتابد، به یقین آسیب زا خواهد بود. یکی از فایده های تربیت دستیابی به عادت به معنای عادت های فعلی و نه افعالی است، عاداتی که انجام عمل را آسان خواهد کرد، ولی هرگز سبب فروگذاری جانب عقل و درایت و هشیاری لازم برای انجام آن عمل نخواهد شد. چنین عادت هایی در صورتی که از وضعیت فعال و اثرگذار خود خارج نشوند و اراده و گزینش فرد بر آنها حاکم باشد، سودمند خواهند بود، ولی اگر از این وضعیت به وضعیت اثرپذیری دچار شوند، فرد در برابر آنها محکوم می شود و دیگر قادر به ایجاد دگرگونی در آنها نخواهد بود. چنین عادت هایی زمام اختیار انسان را از کف عقل و خرد خارج و آثار روانی و عاطفی برخاسته از عادت را بر وی تحمیل می کنند که در این صورت، به یقین آسیب زا و مانع تعالی و رشد خواهند شد. (2)

4. تربیت ویژه

اشاره