- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- تربیت و اخلاق 6
- چیستی تربیت 6
- فصل اول: کلیات 6
- تربیت و ادب 8
- تربیت و صنعت 10
- تربیت و عادت 10
- تربیت و پرورش 16
- ضرورت تربیت 18
- اشاره 18
- اشاره 21
- 1. جسم 21
- موضوع تربیت 21
- 2. روح 25
- 1. قابلیت تغییر انسان 31
- فصل دوم: مبانی تربیت 31
- اشاره 31
- 2. مرکب بودن انسان 34
- اشاره 37
- 2. استعدادهای فطری 37
- اشاره 37
- 1. استعداد جسمانی 37
- مبانی خاص 37
- الف) استعداد عقلانی 39
- ب) استعداد اخلاقی 40
- ج) استعداد هنری و ذوقی 42
- د) بعد خلاقیت (آفرینندگی و ابتکار) 42
- ه_) بعد دینی (حس تقدیس و پرستش) 43
- و) بعد اراده 44
- 1. خدامحوری 46
- اشاره 46
- فصل سوم: ویژگی های تربیت 46
- 2. جامعیت 53
- اشاره 53
- الف) جنبه های فردی و اجتماعی 53
- ب) همگانی بودن 55
- ج) جنبه های متفاوت وجودی انسان 56
- 3. اعتدال و هماهنگی 58
- اشاره 62
- 4. نسبی یا مطلق بودن تربیت 62
- الف) جنسیت و نسبیت 66
- ب) زمان و نسبیت 70
- الف) تربیت در خدمت انسان 73
- 5. انسان مدار 73
- اشاره 73
- ب) کرامت انسان 74
- ج) آزادی 78
- 6. زندگی مدار 82
- 1. پرورش جسم 84
- اشاره 84
- فصل چهارم: اهداف تربیت 84
- 2. پرورش عقل 85
- الف) تفکر به عنوان عبادت 85
- اشاره 85
- ب) ارزش (سندیت رجحیت) عقل 86
- ج) بیدار کردن عقل 89
- 3. پرورش اراده 91
- 4. پرورش ایمان 93
- فصل پنجم: ساحت های تربیت 96
- اشاره 96
- 3. ساحت اراده 98
- 2. ساحت عقلانی 98
- 1. ساحت جسمانی 98
- 4. ساحت قلب 98
- 5. ساحت علمی 99
- 6. ساحت غریزی 105
- 7. ساحت اخلاقی 107
- 8 . ساحت ذوقی و هنری 111
- 9. ساحت اجتماعی 113
- 10. ساحت فنی و صنعتی 119
- فصل ششم: راهکارهای اعمال تربیت 121
- 1. انواع تربیت 121
- 2. مراحل تربیت 123
- 3. اهمیت تربیت دوران کودکی 125
- اشاره 128
- 5. عوامل و کارکردهای تربیت 128
- 4. مراحل برنامه تربیتی 128
- الف) آموزش و فراگیری 131
- اول _ تفکر در عالم خلقت 135
- ب) تفکر 135
- اشاره 135
- اشاره 135
- یک _ راهکارهای تربیتی تفکر 135
- سوم _ تفکر انسان درباره خود 136
- دوم _ تفکر در تاریخ 136
- دو _ کارکردهای تفکر 137
- اول _ نقادی 137
- ج) تسلط بر خود 139
- دوم _ آخربینی 139
- د) عبادت 140
- اشاره 140
- مرحله اول: چیرگی بر خود 143
- یک _ کارکرد جوهره عبادت 143
- اشاره 143
- مرحله سوم: بی نیاز شدن روح از بدن 144
- مرحله دوم: چیرگی بر قوه خیال 144
- دو _ کارکرد شکلی عبادت 145
- مرحله پنجم: قدرت تصرف در دنیای بیرون 145
- اشاره 145
- مرحله چهارم: قدرت تصرف در بدن 145
- اول _ عبادت و حقوق اجتماعی 146
- دوم _ نماز و رو به قبله ایستادن 146
- سوم _ تمرین ضبط نفس 147
- چهارم _ تمرین وقت شناسی 147
- ه_) تقوا و تزکیه 148
- اشاره 150
- و) کار (اشتغال عمل) 150
- اول _ تمرکز قوه خیال 151
- یک _ کارکردهای کار 151
- اشاره 151
- چهارم _ فکر منطقی 152
- سوم _ خودآزمایی 152
- دوم _ جلوگیری از گناه 152
- ششم _ کار و احساس شخصیت 153
- پنجم _ تأثیر کار بر احساس انسان 153
- ز) ازدواج 154
- ح) جهاد 154
- ط) محبت (احسان) 155
- اشاره 155
- اشاره 157
- اول _ آثار فردی محبت (عشق) 157
- یک _ کارکرد محبت 157
- دوم _ آثار اجتماعی محبت 160
- ی) سختی ها و مصیبت ها 162
- اشاره 162
- یک _ مصیبت های ما در خوش بختی ها 162
- دو _ اثر تربیتی بلایا 163
- سه _ سازندگی شداید 165
- چهار _ نازپروردگی 167
- ک) دوستی و معاشرت 169
- ل) هجرت 171
- اشاره 174
- م) موعظه 174
- یک _ موعظه و حکمت 174
- ن) تشویق و تهدید 175
- اشاره 175
- دو _ موعظه و خطابه 175
- یک _ جایگاه تشویق در تربیت 176
- دو _ جایگاه تهدید در تربیت 177
- سه _ لزوم آگاهی از علت تشویق و تهدید 178
- چهار _ تبشیر و انذار 179
- س) الگو 180
- 1. برنامه تربیت 183
- فصل هفتم: ارکان تربیت 183
- الف) ضرورت مربی 183
- 2. مربی 183
- ب) ویژگی های مربی 186
- اشاره 186
- یک _ خودساختگی 187
- دو _ ترس از پروردگار 188
- یک _ آگاهی از راه ها و ابزار تربیت 189
- ج) وظایف مربی 189
- اشاره 189
- دو _ شناخت جوان (روحیات و چالش ها) 191
- سه _ توجه به رشد شخصیت متربی 193
- چهار _ آسان گیری و نرمش در تربیت 194
- پنج _ سعه صدر و توجه به روحیات خاص هر متربی 196
- 3. متربی 197
- اشاره 197
- الف) شناخت معلومات درست و پیروی از آنها 198
- اشاره 200
- ب) شناخت درست مربی 200
- پرهیز از زیاده روی در سرسپردگی به مربی 201
- 1. موانع پرورش جسم 204
- اشاره 204
- الف) تن پروری 204
- فصل هشتم: آسیب شناسی تربیت 204
- اشاره 206
- الف) موانع درونی 206
- 2. موانع پرورش عقل 206
- یک _ موانع منطقی 206
- ب) تضعیف جسم 206
- دو _ بمباران اطلاعاتی 207
- ب) موانع بیرونی 208
- اشاره 208
- یک _ تکیه بر ظنّ و گمان 209
- دو _ هوای نفس 210
- سه _ شتاب زدگی 210
- چهار _ سنّت گرایی 211
- شش _ اکثریت گرایی 212
- پنج _ شخصیت گرایی 212
- هفت _ تلقین پذیری 213
- هشت _ تعصب ورزی 213
- 4. تربیت ویژه 214
- اشاره 214
- 3. عادت 214
- الف) آسیب شناسی اخلاق فیلسوفانه 215
- ب) آسیب شناسی اخلاق عارفانه 217
- کتاب نامه 219
پیش گفتار
انقلاب اسلامی ایران در جهان پرهیاهوی معاصر، خود را داعیه دار یک مکتب عظیم و یک نظام فکری منسجم و طلایه دار اندیشه اسلام ناب محمدی می داند. ضمن آنکه آزادیخواهان و مظلومان عالم نیز چشم ِ دل به استواری و یاری این انقلاب دوخته اند. بدیهی است، رسالت اسلامی و انقلابی ما ایرانیان اقتضا می کند که برای تحقق بخشیدن به آن شعارها و پاسخگویی به این انتظارها، اندیشه های دینی را اساس و بنای رفتار و تصمیم گیری های ملی و فراملی مان قرار دهیم و در عمل، آن را به جهانیان تبیین و اثبات کنیم. در این میان، نکته مهم این است که باید همه جنبه های دین را در نظر بگیریم و اندیشه های ناب اسلامی شیعی را به دور از هر گونه شائبه ای بی کم و کاست مطرح کنیم.
استاد آیت الله مرتضی مطهری، این شهید بزرگوار، شخصیتی بود که بار سنگین این مسئولیت را به خوبی بر دوش می کشید... . او با طهارت روح و اندیشه های متصل به دریای بیکرانِ معارف قرآن و اهل بیت(ع) به جست و جوی راهی ملموس بود تا به حقیقت خواهی نسل جوان، با زبان روز پاسخ دهد.
راستی رمز جاودانگی اندیشه های مطهری در چیست؟ مطهری، عالمی وارسته و بزرگوار، مجاهدی تمام عیار، فیلسوفی عالی قدر و عارفی والامقام