اندیشه های تربیتی استاد مرتضی مطهری (ره) صفحه 8

و در مفهومش نوعی قداست خوابیده است. لذا اگر بخواهیم با اصطلاح صحبت کنیم، باید بگوییم فن اخلاق و فن تربیت یکی نیست و دوتاست. فن تربیت وقتی گفته می شود که منظور، مطلق پرورش باشد به هر شکل. این دیگر تابع غرض ماست که طرف را چگونه و برای چه هدفی پرورش دهیم، اما علم اخلاق یا فن اخلاق، امری تابع غرض ما نیست که بگوییم اخلاق بالاخره اخلاق است. حال هر جور که ما بار بیاوریم. در مفهوم اخلاق نوعی قداست خوابیده است». (1)

تربیت و ادب

تربیت و تأدیب با یکدیگر متفاوتند. دامنه محدودی از تربیت، به ادب آموزی اختصاص داده می شود. در حقیقت، تأدیب نوعی تربیت خاص است که بر محور آداب صورت می گیرد. حلقه آداب به سه محور مشخص محدود می شود:

1. آداب به معنای فنون و مهارت ها؛

2. آداب به معنای مستحبات و سنن شرعی؛

3. آداب به معنای تشریفات.

منظور از آداب به معنای فنون و مهارت ها، همان اموری است که در هر زمانی به صورت های گوناگون و متفاوت رایج است. برای مثال، مهارت نوشتن، خیاطی و اسب سواری از جمله آداب است. این آداب در هر زمان فرق می کند. اینکه گفته می شود «لا تُؤَدّبوا أَوْلادَکُمْ بِاَخْلاقِکُمْ»، به این معناست که فرزندان خود را به آداب زمان خودمان تربیت نکنیم، بلکه آنها را متناسب با آداب زمان خودشان تربیت کنیم. زمانی ادب و مهارت اسب