اندیشه های تربیتی استاد مرتضی مطهری (ره) صفحه 89

خود را منبعث و ناشی از علت ها و مصلحت ها و حکمت ها می داند و به آنها اشاره می کند، حقاً باید کتاب عقل شناخته شود». (1)

ج) بیدار کردن عقل

پیامبر در سیره تبلیغی و تربیتی خود همواره از عقل بهره می گرفته است. «او همیشه سعی می کرد عقل ها را بیدار کند و به لِمَ و چرا و به چه دلیل وادار کند، نه اینکه مردم را فقط به سکوت و تعبد وادارد. [او دعوت خود را] با تحریک عقل ها و بیدار کردن مردم آغاز کرد. روش او این نبود که از خواب مردم استفاده کند، از بیداری مردم استفاده می کرد.» (2) پیامبران، خود، عقل کامل بوده اند، به گونه ای که عقل «جزئی از نبوت معرفی شده است، هیچ پیامبری مبعوث نمی شود مگر آنکه قبلاً عقل او به کمال رسیده باشد.» (3) در اسلام، مؤمن فردی است که حکمت و درایت دارد.

ایمان دربرگیرنده حکمت است. «از نظر حکمای اسلامی نظیر ملاصدرا، ایمان در اسلام، ایمان به ذات حق، ملائک، کتب و رسل، الیوم الاخر از مقوله علم است و همان حکمت نظری و شناخت کلی عالم وجود است. انبیا آمده اند تا عموم مردم که قدرت ندارند، با عقل و استدلال به سعادت عقلانی و درک نظام وجود علمی ماهو علیه برسند، کمک دهند و از راه خاص، آنها را مؤمن؛ یعنی حکیم سازند (مؤمن = حکیم)». (4)

1- . یادداشت های استاد مطهری، ج8، ص414.
2- . یادداشت های استاد مطهری، ج9، ص133.
3- . یادداشت های استاد مطهری، ج9، ص300.
4- . یادداشت های استاد مطهری، ج9، ص300.