اندیشه های تربیتی استاد مرتضی مطهری (ره) صفحه 93

است، می فرماید: «اَلا وَ اِنّ التَّقْوی مَطایا ذُلُلٌ؛ ولی مَثَل تقوا مَثَل مرکب های رام است که اختیار مرکب دست سوار است، نه اختیار سوار دست مرکب»؛ (1) یعنی او فرمان می دهد، این عمل می کند، لجامش را به هر طرف متمایل کند، به همان سو می رود، بدون آنکه لگدپرانی و چموشی کند و هیچ مکتب تربیتی در دنیا اعم از مادی یا الهی پیدا نشده است که بگوید خیر، تقویت اراده یعنی چه؟ انسان باید صددرصد تسلیم میل های خودش باشد و هر طور که خواهش نفسانی او حکومت کرده، همان طور عمل کند». (2)

4. پرورش ایمان

از دیگر جنبه های وجودی انسان جنبه دینی اوست. «استعداد دینی استعدادی اصیل در انسان است و آن را به حس تقدیس و حس پرستش تعبیر می کنند و این غیر از حس حقیقت جویی و غیر از حس اخلاقی نسبت به هم نوعان است. حسِ پرستش، یک حقیقتِ مافوق و منزه است که انسان می خواهد در مقابل او خضوع و خشوع کند، با او مناجات نماید و او را تقدیس کند.» (3) ایمان به این حقیقت و تقویت روحیه بندگی و سرسپردگی به آن، یکی از هدف های تربیت و پرورش انسان قلمداد می شود. بنابراین، پرورش ایمان در ردیف هدف های تربیت قرار می گیرد. «ایمان عبارت است از اتکا و التجا و استمداد از مبدأ کاینات. به عبارت دیگر، ایمان، اتصال بنده است به خدا. پس ایمان نوعی برقراری ارتباط و اتصال است میان بشر و مبدأ کاینات. شکی نیست که ایمان، شعور به اتصال موجود است، ولی خود، صرف آگاهی از اتصال نیست، بلکه

1- . نهج البلاغه، خطبه 16.
2- . مجموعه آثار، ج22، ص724.
3- . مجموعه آثار، ج22، ص560.