مجموعه مقالاتی درباره همت و کار مضاعف صفحه 133

ندارد.) اطرافیان می پرسیدند: یا رسول اللّه! چرا این افراد را دوست نمی دارید؟ پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمود: «برای این که اگر مؤمن شغلی نداشته باشد که با آن امرار معاش کند، برای امرار معاش، از دین خود خرج خواهد شد».(1)

فردوسی معتقد است که آدم بیکار بی آبرو می شود.

دگر مرد بی کار و بسیار گوی

نماند به نزد کش آبروی

و بیکاری، اسباب خواری است.

به پیری مگر گاو بی کار گشت

به چشم خداوند خود خوار گشت

فردوسی

و حافظ، ملامت گران را بی کار دانسته و می گوید:

هر سر موی مرا با تو هزاران کار است

ما کجاییم و ملامتگر بی کار کجاست

فردوسی هم می گوید:

مرا گفت کاین از پدر یادگار

بدار و ببین تا کی آید به کار

کنون کارگر شد که بی کار گشت

پسر پیش چشم پدر خوار گشت

ث) تنبلی، آفت بزرگ رشد و بالندگی

ث) تنبلی، آفت بزرگ رشد و بالندگی

تمامی شاعران و ادیبان، به نوعی تنبلی و کاهلی را نکوهش کرده و آن را امری مذموم شمرده و انسان های فعال را ستوده اند؛ چنان که رودکی می فرماید:

تو از فرعون باید دور باشی

شوی دنبال کار و جان خراشی

فردوسی معتقد است که اگر انسان به کاری دست نزند، مانند آب راکدی است که پس از مدتی به مانداب تباهی مبدل می شود و جان و روانش، پست و تیره خواهد شد: