قهر و آشتی در اسلام صفحه 12

ص:18

شده، چنان که حضرت علی(ع) زشت ترین گناهان را بریدن از خویشان و بدرفتاری با والدین خوانده است.(1)

قهر زیان بار نیز قهری است که خطاکار به اشتباه خود پی برده و با عذرخواهی درصدد رفع کدورت ها و جبران خطاها برآمده است، ولی طرف مقابل اشتباه وی را نمی بخشد، درحالی که اگر اهمیت و ارزش عذرپذیری و بخشش را بداند، راحت تر می تواند از اشتباه ها درگذرد و خود و دیگران را شاد سازد. حضرت علی(ع) پذیرفتن عذرخواهی کسی را که حتی به دروغ برای کوتاهی در کارش بهانه می تراشد، لازم دانسته و فرموده است: «لا یَعتَذِرُ إلَیکَ أحَدٌ إلّا قَبِلْتَ عُذُرَهُ وَ إِنْ عَلِمْتَ أَنَّهُ کاذِبٌ؛ عذر هرکس را که از تو پوزش خواهد بپذیر، گرچه بدانی که دروغ می گوید».(2)

پیامبر گرامی نیز درباره کسی که عذر دوستش را نپذیرد، می فرماید:

مَنْ أَتاهُ أَخُوهُ مُتَنصِّلاً فَلْیَقْبَلْ ذلکَ مِنْهُ مُحِقّاً کانَ أَوْ مُبْطِلاً فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ لَمْ یَرِدْ عَلَیَّ الْحَوْضَ.(3)

هر کس برادرش برای عذرخواهی نزد او آید، باید عذرش را بپذیرد؛ خواه عذرش پذیرفتنی باشد یا نباشد. اگر نپذیرد، کنار حوض (کوثر) بر من وارد نشود.

10. مراحل قهر

اشاره

10. مراحل قهر

زیر فصل ها

الف) مرحله ابتدایی قهر

ب) مرحله پایداری قهر

الف) مرحله ابتدایی قهر

الف) مرحله ابتدایی قهر

انسان در سایه دوستی و محبت، شیرینی زندگی را بهتر درک می کند و از احساس غربت و تنهایی که از نداشتن دوست خوب سرچشمه می گیرد، رها می شود. امیرمؤمنان، علی(ع) در این زمینه می فرماید: «انسان تنها، کسی است که دوستی ندارد».(4)

1- نک: محمد تمیمی آمدی، غررالحکم و دررالکلم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1366،چ2، ج 2، ص 449، ح 3252.
2- میزان الحکمه، ج 8، صص 3534 و 3535.
3- میزان الحکمه، ج 8، صص 3534 و 3535.
4- نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، نامه 39، ص 537.