- پیش گفتار 3
- 1. طرح مسئله 5
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 2. اهمیت قهر و آشتی در اسلام 6
- 3. هدف های پژوهش 7
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 6. روش پژوهش 8
- 5. فرضیه های پژوهش 8
- 8. مفهوم شناسی 9
- 7. پیشینه پژوهش 9
- 9. جنبه های قهر و آشتی 10
- الف) مرحله ابتدایی قهر 12
- اشاره 12
- 10. مراحل قهر 12
- ب) مرحله پایداری قهر 13
- اشاره 16
- الف) انجام گناه 16
- اشاره 16
- 1. قهر با خدا 16
- فصل دوم: گونه های قهر و زمینه های بروز آن 16
- ب) دنیا دوستی 17
- 2. قهر با خانواده 19
- اشاره 19
- یک _ اختلاف در باورها و ارزش ها 20
- اشاره 20
- الف) قهر با همسر 20
- دو _ اعتیاد همسر 21
- یک _ بی احترامی به پدر و مادر 22
- ب) قهر با فرزندان 22
- اشاره 22
- اشاره 24
- ج) قهر با والدین 24
- دو _ بی توجهی به مشکلات مالی پدر و مادر 24
- یک _ محدودیت های بیش از اندازه 25
- د) قهر فرزندان با یکدیگر 26
- دو _ دخالت والدین در زندگی فرزندان 26
- اشاره 26
- یک _ تبعیض میان فرزندان 27
- دو _ اختلاف بر سر ارث و اموال 28
- ه_) قهر با اقوام و خویشان 28
- اشاره 28
- یک _ بی توجهی به گرفتاری خویشاوندان 29
- دو _ تجملات 30
- الف) قهر با دوستان 31
- اشاره 31
- اشاره 31
- 3. قهر با اجتماع 31
- یک _ بدگمانی 32
- دو _ شوخی های بی جا 32
- اشاره 33
- ب) قهر با همسایگان 33
- یک _ اشراف به حریم همسایه 35
- دو _ ایجاد مزاحمت 36
- ج) قهر با همکاران 37
- یک _ مدیریت ضعیف 39
- د) قهر مردم با مسئولان و حاکمان جامعه 39
- اشاره 39
- دو _ دوری کردن مدیران و مسئولان از مردم1 39
- اشاره 42
- 1. عوامل قهر 42
- فصل سوم: عوامل و آثار قهر 42
- الف) ضعف ایمان 42
- اشاره 42
- ب) ناآگاهی از پی آمدهای قهر 44
- ج) بزرگ نمایی اختلاف ها 45
- د) نقش اطرافیان در دامن زدن به قهر 45
- اشاره 46
- الف) آثار فردی قهر 46
- اشاره 46
- یک _ ترک برخی واجبات دینی 46
- 2. آثار قهر 46
- سه _ افسردگی 47
- دو _ پذیرفته نشدن نماز 47
- چهار _ نداشتن خودباوری 48
- شش _ محروم شدن از آمرزش الهی 49
- پنج _ خارج شدن از دایره مسلمانی 49
- ب) آثار قهر بر خانواده 50
- یک _ پریشانی در بنیان خانواده 50
- اشاره 50
- دو _ سردی در روابط و افزایش احتمال طلاق 51
- سه _ مشکلات تربیتی فرزندان 52
- چهار _ فرار فرزندان از خانه 53
- پنج _ روی آوردن به کارهای خلاف 54
- ج) آثار اجتماعی قهر 55
- یک _ از هم گسیختگی جامعه 55
- اشاره 55
- دو _ تفرقه؛ عامل نابودی سرمایه های کشور 56
- فصل چهارم: اهمیت اصلاح ذات البین و راه های رسیدن به آشتی 58
- اشاره 58
- اشاره 60
- 1. آثار آشتی و دوستی 60
- الف) حفظ و تقویت سلامت روان 60
- ب) توفیق در کارها 61
- ج) کاهش جرم و جنایت 62
- 2. راهکار های رسیدن به آشتی 63
- اشاره 63
- الف) پیروی از آموزه های دینی 63
- ب) توجه به حقوق یکدیگر 64
- ج) خوش بینی 65
- د) تغافل 67
- ه_) پرهیز از سخنان زشت 68
- و) بردباری 70
- ز) پوزش طلبی 71
- ح) ایجاد فضای مناسب برای گفت وگو 72
- ط) تأکید بر نقاط مشترک 73
- ی) عبرت گرفتن از حوادث و زندگی دیگران 73
- اشاره 75
- اشاره 75
- الف) معرفی موضوع 75
- 1. راهکارهای پرداختن به موضوع در رسانه 75
- فصل پنجم: همراه با برنامه سازان 75
- ب) گزارش 76
- سه _ رحمت الهی بر سازش دهندگان 77
- یک _ تمسک به دستورهای قرآن و حل اختلاف ها و سوء تفاهم ها 77
- ج) آیات قرآن 77
- دو_ دعوت به تقوا و صلح و سازش 77
- چهار_ انتخاب داور در اختلاف های خانوادگی 77
- دو _ قهر، عامل نپذیرفته نشدن اعمال 78
- پنج _ نکوهش سوگند خوردن برای دوری از واسطه گری میان مؤمنان 78
- یک _ نکوهش قهر 78
- سه _ کیفر قهر کردن بیش از سه روز 78
- د) احادیث 78
- شش _ رسیدن به مقصود، در پی آشتی دادن 79
- پنج _ کمال نیک بختی 79
- چهار _ بذر قهر و دشمنی 79
- هشت _ آسان ترین راه برخورد با دشمنان 80
- نه _ آشتی و افزایش دوستان 80
- هفت _ پیش قدمی در برقراری پیوند 80
- ده _ لزوم آشتی با برادر 80
- یازده _ نیکی به جای بدی 81
- سیزده _ پیوند با خویشاوند 81
- دوازده _ مقابله به مثل نکردن 81
- شانزده _ ستیزه جویی، عامل جدایی 82
- چهارده _ دوری رحمت از قطع کننده رابطه فامیلی 82
- پانزده _ قطع رحم، مانع پذیرش اعمال 82
- هفده _ فرجام گوش سپردن به سخن چین 82
- هجده _ بدگمانی، عامل قهر و جدایی 83
- نوزده _ خرده گیری در دوستی 83
- ه_) داستان و حکایت 83
- اشاره 83
- دلتنگی 83
- فرجام آزردن بستگان 84
- صله رحم یک جانبه 84
- 2. پرسش های مصاحبه 85
- و) گفتار مجری و زیرنویس 85
- 3. پرسش های کارشناسی 86
- 4. معرفی کتاب برای مطالعه بیشتر 87
- کتاب نامه 89
- الف) کتاب ها 89
- ج) پایگاه اینترنتی 91
- ب) مقاله 91
ص:39
شوخی هایی که با توهین و تحقیر دیگران همراه است، دل دوستان را می رنجاند و کینه و کدورت به بار می آورد و زمینه ساز بسیاری از اختلاف ها می شود. حضرت علی(ع) درباره چنین شوخی هایی می فرماید: «برای هر چیزی بذری است و بذر دشمنی، مزاح است.»(1) بنابراین، شوخی با دوستان نباید با سخنان زشت و توهین آمیز یا مسخره کردن و تحقیر آنها همراه شود. در غیر این صورت، حاصلی جز جدایی و نفرت نخواهد داشت. افزون بر آن، به تعبیر حضرت علی(ع) زشت گویی، شیوه فرومایگان است.(2)
در دین اسلام آن مزاح و شوخی سفارش شده است که با هدف شاد کردن دل دوستان و مؤمنان صورت گیرد و یاد خدا را از دل بیرون نبرد و موجب گناه و آلوده شدن به حرام الهی نشود.
ب) قهر با همسایگان
اشاره
ب) قهر با همسایگان
رابطه با همسایگان نیز جزو روابط اجتماعی است. در تعریف همسایه آمده است: «هم دیوار، دو تن که در کنار هم خانه دارند.»(3) و پیامبر گرامی اسلام، حد همسایگی را چهل خانه از چهار طرف خوانده است.(4)از آداب همسایه داری آن است که اگر همسایه ای بر اسرار و مسائل خصوصی همسایه اش آگاه شد، آن را با دیگران در میان نگذارد، همان گونه که امام سجاد(ع) فرمود: «چنانچه بر عیب همسایه ات آگاه شدی، باید آن را پنهان
1- شرح غرر الحکم، ج 5، ص 24.
2- شرح غرر الحکم، ج 5، ص 127.
3- مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، (دایره المعارف جامع اسلامی)، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه، 1379، چ 3، ج 10، ص 518.
4- اصول کافی، ج 2، ص 669.