- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 1. طرح مسئله 5
- 2. اهمیت قهر و آشتی در اسلام 6
- 3. هدف های پژوهش 7
- 5. فرضیه های پژوهش 8
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 6. روش پژوهش 8
- 8. مفهوم شناسی 9
- 7. پیشینه پژوهش 9
- 9. جنبه های قهر و آشتی 10
- اشاره 12
- الف) مرحله ابتدایی قهر 12
- 10. مراحل قهر 12
- ب) مرحله پایداری قهر 13
- الف) انجام گناه 16
- اشاره 16
- اشاره 16
- 1. قهر با خدا 16
- فصل دوم: گونه های قهر و زمینه های بروز آن 16
- ب) دنیا دوستی 17
- 2. قهر با خانواده 19
- اشاره 19
- یک _ اختلاف در باورها و ارزش ها 20
- الف) قهر با همسر 20
- اشاره 20
- دو _ اعتیاد همسر 21
- ب) قهر با فرزندان 22
- یک _ بی احترامی به پدر و مادر 22
- اشاره 22
- اشاره 24
- ج) قهر با والدین 24
- دو _ بی توجهی به مشکلات مالی پدر و مادر 24
- یک _ محدودیت های بیش از اندازه 25
- دو _ دخالت والدین در زندگی فرزندان 26
- د) قهر فرزندان با یکدیگر 26
- اشاره 26
- یک _ تبعیض میان فرزندان 27
- ه_) قهر با اقوام و خویشان 28
- دو _ اختلاف بر سر ارث و اموال 28
- اشاره 28
- یک _ بی توجهی به گرفتاری خویشاوندان 29
- دو _ تجملات 30
- اشاره 31
- الف) قهر با دوستان 31
- اشاره 31
- 3. قهر با اجتماع 31
- یک _ بدگمانی 32
- دو _ شوخی های بی جا 32
- اشاره 33
- ب) قهر با همسایگان 33
- یک _ اشراف به حریم همسایه 35
- دو _ ایجاد مزاحمت 36
- ج) قهر با همکاران 37
- یک _ مدیریت ضعیف 39
- د) قهر مردم با مسئولان و حاکمان جامعه 39
- اشاره 39
- دو _ دوری کردن مدیران و مسئولان از مردم1 39
- اشاره 42
- اشاره 42
- فصل سوم: عوامل و آثار قهر 42
- 1. عوامل قهر 42
- الف) ضعف ایمان 42
- ب) ناآگاهی از پی آمدهای قهر 44
- ج) بزرگ نمایی اختلاف ها 45
- د) نقش اطرافیان در دامن زدن به قهر 45
- الف) آثار فردی قهر 46
- یک _ ترک برخی واجبات دینی 46
- اشاره 46
- اشاره 46
- 2. آثار قهر 46
- سه _ افسردگی 47
- دو _ پذیرفته نشدن نماز 47
- چهار _ نداشتن خودباوری 48
- شش _ محروم شدن از آمرزش الهی 49
- پنج _ خارج شدن از دایره مسلمانی 49
- یک _ پریشانی در بنیان خانواده 50
- ب) آثار قهر بر خانواده 50
- اشاره 50
- دو _ سردی در روابط و افزایش احتمال طلاق 51
- سه _ مشکلات تربیتی فرزندان 52
- چهار _ فرار فرزندان از خانه 53
- پنج _ روی آوردن به کارهای خلاف 54
- ج) آثار اجتماعی قهر 55
- یک _ از هم گسیختگی جامعه 55
- اشاره 55
- دو _ تفرقه؛ عامل نابودی سرمایه های کشور 56
- اشاره 58
- فصل چهارم: اهمیت اصلاح ذات البین و راه های رسیدن به آشتی 58
- 1. آثار آشتی و دوستی 60
- اشاره 60
- الف) حفظ و تقویت سلامت روان 60
- ب) توفیق در کارها 61
- ج) کاهش جرم و جنایت 62
- 2. راهکار های رسیدن به آشتی 63
- اشاره 63
- الف) پیروی از آموزه های دینی 63
- ب) توجه به حقوق یکدیگر 64
- ج) خوش بینی 65
- د) تغافل 67
- ه_) پرهیز از سخنان زشت 68
- و) بردباری 70
- ز) پوزش طلبی 71
- ح) ایجاد فضای مناسب برای گفت وگو 72
- ط) تأکید بر نقاط مشترک 73
- ی) عبرت گرفتن از حوادث و زندگی دیگران 73
- اشاره 75
- 1. راهکارهای پرداختن به موضوع در رسانه 75
- فصل پنجم: همراه با برنامه سازان 75
- اشاره 75
- الف) معرفی موضوع 75
- ب) گزارش 76
- ج) آیات قرآن 77
- یک _ تمسک به دستورهای قرآن و حل اختلاف ها و سوء تفاهم ها 77
- دو_ دعوت به تقوا و صلح و سازش 77
- سه _ رحمت الهی بر سازش دهندگان 77
- چهار_ انتخاب داور در اختلاف های خانوادگی 77
- د) احادیث 78
- دو _ قهر، عامل نپذیرفته نشدن اعمال 78
- یک _ نکوهش قهر 78
- پنج _ نکوهش سوگند خوردن برای دوری از واسطه گری میان مؤمنان 78
- سه _ کیفر قهر کردن بیش از سه روز 78
- چهار _ بذر قهر و دشمنی 79
- شش _ رسیدن به مقصود، در پی آشتی دادن 79
- پنج _ کمال نیک بختی 79
- هفت _ پیش قدمی در برقراری پیوند 80
- ده _ لزوم آشتی با برادر 80
- نه _ آشتی و افزایش دوستان 80
- هشت _ آسان ترین راه برخورد با دشمنان 80
- سیزده _ پیوند با خویشاوند 81
- یازده _ نیکی به جای بدی 81
- دوازده _ مقابله به مثل نکردن 81
- چهارده _ دوری رحمت از قطع کننده رابطه فامیلی 82
- پانزده _ قطع رحم، مانع پذیرش اعمال 82
- هفده _ فرجام گوش سپردن به سخن چین 82
- شانزده _ ستیزه جویی، عامل جدایی 82
- اشاره 83
- نوزده _ خرده گیری در دوستی 83
- هجده _ بدگمانی، عامل قهر و جدایی 83
- ه_) داستان و حکایت 83
- دلتنگی 83
- صله رحم یک جانبه 84
- فرجام آزردن بستگان 84
- 2. پرسش های مصاحبه 85
- و) گفتار مجری و زیرنویس 85
- 3. پرسش های کارشناسی 86
- 4. معرفی کتاب برای مطالعه بیشتر 87
- کتاب نامه 89
- الف) کتاب ها 89
- ج) پایگاه اینترنتی 91
- ب) مقاله 91
ص:12
ولی گاهی برداشت های نادرست افراد از گفتار و کردار یکدیگر زمینه ساز برخوردهای اشتباه و نامناسب و سبب تیرگی روابط آنها با یکدیگر می شود که گاه به قطع رابطه نیز می انجامد. هدف ما در این پژوهش، شناخت و کشف علل و انگیزه های این قطع رابطه ها، بررسی آثار زیان بار آن در خانواده ها و جامعه و عرضه راهکارهایی برای کاستن از این آثار منفی است.
2. اهمیت قهر و آشتی در اسلام
2. اهمیت قهر و آشتی در اسلام
دین مقدس اسلام با توجه به اهمیت و سازندگی روابط سالم و انسانی در میان افراد جامعه، آموزه هایی در این زمینه بیان کرده است تا پیروانش روابط خویش را براساس آنها تنظیم کنند. امیرمؤمنان، علی(ع) در هنگام شهادت فرمود: «فرزندانم! به پیوند با یکدیگر، بخشش یکدیگر و نیکی در حق یکدیگر پایبند باشید و از جدایی بپرهیزید».(1)
همچنین، روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله به اصحاب خود فرمود: «آیا شما را خبر دهم از چیزی که بهتر از نماز و روزه بسیار است؟» اصحاب گفتند: آری ای رسول خدا. حضرت فرمود: «آشتی با یکدیگر؛ از دشمنی بپرهیزید که ایمان را نابود می کند».(2)
ارتباط شایسته با برادر مؤمن، به اندازه ای مهم است که بنابر آموزه های اسلامی، اگر دو مسلمان بیش از سه روز با یکدیگر قهر باشند، از گروه مسلمانان خارج می شوند. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله دراین باره فرمود:
هرگاه دو مسلمانی که با یکدیگر قهرند، تا سه روز با هم آشتی نکنند، هر دو از گروه اسلام خارج می شوند و میان آنها پیوند دینی نخواهد بود. پس هر کدام که زودتر سخن گفت و آشتی کرد، در روز قیامت زودتر از دیگری به بهشت خواهد رفت.(3)
1- نهج البلاغه، ترجمه: محمد دشتی، نامه 47، ص 559.
2- متقی هندی، کنز العمال، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419 ه_ . ق، ج 3، ص 28، ح 5485.
3- محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، تهران، کتاب فروشی علمیه اسلامیه، ج 4، ص 45.