- پیش گفتار 3
- ب) خانواده و تربیت 8
- 1. تربیت خانوادگی کودکان 8
- الف) مفهوم تربیت 8
- اشاره 8
- اشاره 8
- یک _ نقش پدر در خانواده و تربیت کودک 9
- دو _ نقش مادر در تربیت کودک 11
- سه _ توجه به تربیت کودک، پیش از انعقاد نطفه 12
- چهار _ توجه به نیازهای همه جانبه فرزند 13
- اشاره 15
- 2. تربیت دینی کودکان 15
- الف) ضرورت تربیت دینی 16
- ب) ارتباط کودک با خدا 18
- ج) آموزش دینی در دوران کودکی 19
- د) عوامل اثرگذار بر تربیت دینی کودکان 20
- اشاره 20
- یک _ تربیت دینی کودک در قالب بازی 20
- سه _ تربیت دینی کودکان در قالب مراسم دینی 21
- دو_ روش تربیتی عادت 21
- چهار_ روش تجربه زندگی 22
- پنج _ روش تربیتی عفو 23
- شش _ کودک و دوستان 23
- اشاره 24
- هفت _ آشناسازی کودکان با اهل بیت(ع) 24
- اول _ آشنایی کودکان با فضایل اهل بیت(ع) 24
- سوم _ آشناسازی کودکان با پند و اندرزهای معصومان(ع) 25
- دوم _ آشناسازی کودکان با داستان های معصومان(ع) 25
- 3. تربیت اخلاقی و عاطفی کودکان 27
- اشاره 27
- اشاره 27
- الف) تربیت اخلاقی 27
- یک _ آموزش عملی 28
- دو_ وقت گذاشتن برای کودکان 30
- سه _ ایجاد عادت های پسندیده 31
- چهار _ جلوگیری از شکل گیری خصلت های ناپسند 32
- ب) تربیت عاطفی کودکان 33
- اشاره 36
- الف) آسیب های وراثتی 36
- 4. آسیب شناسی تربیت دینی کودکان 36
- ج) آسیب های تغذیه ای 37
- ب) آسیب های محیطی 37
- د) آسیب های ناشی از مربیان 39
- اشاره 39
- یک _ سهل انگاری خانواده ها 39
- دو_ شخصیت والدین 40
- سه _ هماهنگ نبودن رفتار با گفتار 43
- چهار_ نظارت و مراقبت نکردن 44
- پنج _ مقایسه کردن کودکان با یکدیگر 44
- اول _ ناز پروردگی 46
- شش _ روش های تربیتی آسیب زا 46
- اشاره 46
- دوم _ رفتارهای تحقیرآمیز 48
- سوم _ اجبار و اکراه 49
- چهارم _ خشونت و سخت گیری بیجا 50
- پنجم _ تبعیض و بی عدالتی 51
- ششم _ ترساندن کودک 53
- 5. سیره اخلاقی و تربیتی رسول اکرم صلی الله علیه و آله در برخورد با کودکان 55
- اشاره 55
- الف) احترام والدین به کودکان 56
- ب) شاد کردن کودکان 57
- ج) عدالت ورزی بین فرزندان 58
- د) پرورش سخاوت در وجود کودک 59
- ه_) سلام کردن به کودک 61
- و) گذاشتن نام نیک بر کودک 62
- ز) پرهیز از کودک آزاری 64
- ح) آموزش اصول دینی 65
- 6. دیدگاه برخی اندیشمندان اسلامی در زمینه تعلیم و تربیت 67
- اشاره 67
- الف) نظر ابن سینا 68
- ب) نظر فردوسی و ناصر خسرو 69
- ج) نظر غزالی 70
- د) نظر نظامی گنجوی 71
- 7. نکته هایی درباره تربیت فرزندان 77
- کتابنامه 81
ص:18
حق فرزند بر تو این است که بدانی او قسمتی از وجود توست و در خیر و شر دنیا به تو پیوند دارد. تو در تربیت، آداب آموزی و خداشناسی او مسئولیت داری. بایستی او را در محبت و اطاعت خدا کمک کنی و وسایل ایمان و پاکی او را فراهم سازی. عمل تو درباره او باید مانند کسی باشد که یقین دارد اگر در این راه کمترین زحمتی به خود دهد، پاداشی کافی دارد و اگر کمترین کوتاهی کند، مورد سرزنش و مجازات قرار خواهد گرفت. پس در انجام [دادن] آموزش همچون کسی باش که به کارهای نیکوی او دنیا آراسته می شود تا با عمل خوبت درباره او نزد پروردگارش ایمن باشی.(1)
دو _ نقش مادر در تربیت کودک
دو _ نقش مادر در تربیت کودک
پس از تولد نوزاد، مادر نخستین فردی است که با او تماس مستقیم دارد. در واقع، زندگی کودک با ارتباط زیستی میان او و مادر آغاز می شود. این ارتباط نه تنها در رفع نیازهای کودک مؤثر است، بلکه بر حالات روانی و عاطفی وی نیز تأثیر می گذارد.
مطالعات روان پزشکان درباره ناراحتی ها و اختلالات عاطفی کودکان نشان می دهد که دلیل بیشتر این اختلالات، محرومیت از مادر است. کُندی در سخن گفتن، پایین آمدن بهره هوشی، جنب و جوش کم، کمبود واکنش عاطفی، پرخاشگری، اختلال حواس، ضعف استعداد، تفکر انتزاعی و بسیاری از مسائل دیگر، از آثار ناگوار محرومیت از مادر است.
به نظر می رسد وجود حالات عاطفی لازم و مناسب، اساسی ترین عاملی است که می تواند نقش مادر را در رشد و تکامل نشان دهد. بر اساس روایت های نقل شده، مادر بیش از پدر به فرزند خود ابراز محبت می کند و
1- باقر شریف قریشی، نظام تربیتی اسلام، ص 52.