گفتارهایی در رابطه با روابط والدین با فرزندان صفحه 43

ص:50

سه _ هماهنگ نبودن رفتار با گفتار

سه _ هماهنگ نبودن رفتار با گفتار

با توجه به اینکه منش ها و باورهای دینی و اخلاقی کودکان و نوجوانان در محیط خانه شکل می گیرد، دوگانگی گفتار و رفتار پدر و مادر، در روند تربیت آنان اختلال می آفریند. چنانچه گفتار والدین و دیگر مربیان تربیتی، با عمل آنان همراه نشود، چندان اثری نخواهد داشت. خداوند در قرآن کریم، گفتاری را که پشتوانه عملی ندارد، نکوهش می کند و می فرماید:

یا ایُّها الََّذین آمنوا لِمَ تَقُولون ما لاتفعلون کَبُر مَقْتاً عِندَ اللهِ اَنْ تَقولُوا ما لا تفعلون. (صف: 2 و 3)

ای کسانی که ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید که عمل نمی کنید. نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنی بگویید که عمل نمی کنید.

و در آیه ای دیگر درباره بنی اسرائیل می فرماید:

اَتأمرُون النّاسَ بَالبِرِّ وَ تَنْسَوُن أنفُسَکُم و اَنتم تَتلُون الکِتابَ أفلا تَعقِلون. (بقره: 44)

آیا مردم را به نیکی دعوت می کنید، ولی خود را فراموش می کنید، با اینکه شما خودتان کتاب [آسمانی] را می خوانید؛ آیا هیچ فکر نمی کنید؟

و به گفته سعدی:

عالمی را که گفت باشد و بس

هر چه گوید، نگیرد اندر کس(1)

مراد از اینکه گفتار بی عمل اثر ندارد، این است که اثر مثبت ندارد، حال آنکه در جهت عکس، بسیار مؤثر است و آسیب های فراوانی بر تربیت فرزندان دارد، از جمله اینکه باور فرزندان را متزلزل می کند و به اعتماد آنان ضربه می زند. این بی اعتمادی به دیگر ابعاد زندگی آنان سرایت می کند، باورهای انسانی و دینی آنها را خدشه دار می سازد، والدین را نزد آنان از