مجموعه مقالات دومین هم اندیشی سراسری رسانه تلویزیون و سکولاریسم صفحه 191

ص:203

تمثیلی بودن موضوع ها که اقتضا می کرد آنها را به صورت فرازمان و فرامکان نمایش دهند، سبب شده تا رنگ و مختصات یک دوره تاریخی را در نقاشی های ایرانی ببینیم، ضمن آنکه درام (نمایش) و تعلیق، آن چنان که در نقاشی های اروپایی دیده می شود، در نقاشی ایرانی دیده نشود. بنابراین، نقاشی ایرانی به دلیل آنکه بیان رئالیستی موضوع های اجتماعی، قصه ها و ماجراهای واقعی را در مأموریت خود نمی دیده است، خود به خود از کسب مهارت فنی و زیبایی شناختی در ترسیم موضوع های واقعی نیز باز مانده است.

موضوع های تغزلی و عاشقانه در نقاشی ایرانی

موضوع های تغزلی و عاشقانه در نقاشی ایرانی

بسیاری از نقاشی های ایرانی، بیان کننده موضوع های تغزلی و عاشقانه است که بر بستری از گرایش های عرفانی آفریده شده است. عشقی که در این آثار مطرح است، تمثیلی از رابطه انسان با خدای متعال و عزیز است.

همان طور که می دانیم، بهترین و بیشترین نقاشی های باقی مانده ایرانی، متعلق به قرن های ششم و هفتم هجری، از حمله مغول بدین سو است که با توجه به فشارهای سیاسی و زمینه های درون گرایی و عرفانی ای که در روحیه ایرانی و گرایش های فکری ایرانیان وجود داشت، بارور شد و بیش از گذشته ادبیات و به پیروی از ادبیات، نقاشی ایرانی را به سوی عرفان سوق داد.

بدین ترتیب، پیوند محکمی بین نقاشی و ادبیات داستانی و غیر داستانی ایرانی منتشر در کتاب ها وجود دارد و ازاین روست که پیروی از ویژگی های کتاب آرایی، ویژگی های زیبایی شناختی خاص، مانند ریزپردازی، قطع عمودی کادر کتاب ها و موضوع های غیراجتماعی را بر ساختار نقاشی تحمیل کرد.

برخلاف نقاشی غربی که سرشار از موضوع های دراماتیک است و ازاین رو به شدت مستعد است تا با نقاشی بتوان یک درام را منتقل کرد، نقاشی ایرانی در این زمینه مهارت پیدا نکرده است.