- اشاره 5
- 1.مفهوم شناسی فرزند سالاری 5
- 2. فرزندسالاری از دیدگاه جامعه شناسی 6
- 3. فرزندسالاری از نگاه دین 7
- 4. پیشینه سالاری و اقتدار در خانواده 10
- اشاره 10
- الف) مادرسالاری 11
- ب) دایی سالاری 12
- ج) پدرسالاری 13
- د) فرزندسالاری 15
- 5. جایگاه اقتدار در خانواده اسلامی 16
- 1. ویژگی های فرزندسالاری 21
- اشاره 21
- اشاره 21
- الف) توجه بیش از اندازه والدین به فرزندان در کودکی 21
- ب) دردسرساز شدن فرزندان برای والدین در نوجوانی و جوانی 22
- ج) تحمیل خواسته های فرزندان به والدین 24
- د) پیوسته طلبکار بودن فرزندان از والدین 25
- ه ) حاکم شدن احساسات بر روابط افراد خانواده 26
- و) وجود آزادی کامل و هرج و مرج در خانه 27
- ز) دشواری تعامل فرزندان با دیگران 28
- ح) قدرت نمایی فرزندان بزرگ تر 28
- یک _ ایجاد مشکلات اخلاقی تربیتی 31
- اشاره 31
- الف) پی آمدهای فردی 31
- اشاره 31
- دو_ ناتوانی در حل مشکلات شخصی 32
- سه _ موفقیت کمتر در تحصیل 33
- چهار_ موفقیت کمتر در زندگی مشترک 35
- اشاره 36
- یک _ تضییع حقوق والدین 36
- ب) پی آمدهای خانوادگی 36
- دو_ مختل شدن وظایف تربیتی والدین 37
- سه _ محروم شدن والدین از برخی نیازهای اساسی 38
- یک _ تهدید ارزش ها و سنت های مفید جامعه 39
- اشاره 39
- ج) پی آمدهای اجتماعی 39
- دو_ بی احترامی به قوانین و مقررات اجتماعی 40
- سه _ تأخیر در روند جامعه پذیری 41
- اشاره 44
- الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری 45
- اشاره 45
- ب) اختصاص ندادن وقت مناسب برای تربیت فرزندان 47
- ج) نزاع والدین و بی احترامی نسبت به یکدیگر 49
- د) کج فهمی برخی والدین از سخنان بزرگان تعلیم و تربیت 51
- ه) رفتار نسنجیده والدین 52
- و) تمایل والدین به جبران ناکامی خود از طریق فرزندان 53
- ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت 55
- 2. عوامل اجتماعی 56
- اشاره 56
- الف) نابرابری سطح تحصیلات والدین و فرزندان 57
- ب) خانواده هسته ای و تعداد کم فرزندان 58
- ج) دگرگونی نقش جوانان 60
- د) دادن مناصب و القاب دهان پرکن به دانش آموزان 61
- ه_) طولانی شدن دوره تجرّد جوانان 62
- و) جوانی جمعیت و بمباران تبلیغاتی جوانان 63
- ز) اثرگذاری رسانه های گروهی 64
- 3. عوامل اقتصادی 70
- اشاره 73
- الف) زمان شناسی در امر تربیت 74
- اشاره 74
- 1. راه کارهای تربیتی و رفتاری 74
- ب) اختصاص وقت برای تربیت 75
- ج) انتخاب ابزار اثربخش در تربیت 76
- د) آگاهی از الگوهای مناسب فرزندپروری 78
- ه ) پرهیز از امر و نهی فرزندان 88
- و) اهدای آزادی مشروط 89
- ز) قاطعیت در اجرای مقررات 92
- ح) اصل تفاهم و هم سویی والدین 92
- ط) مشخص بودن جایگاه والدین در ساختار خانواده 93
- ی) آگاهی والدین از سرکشی دوران بلوغ 97
- اشاره 98
- الف) ارتقای سطح تحصیلات والدین 98
- 2. راه کارهای اجتماعی و فرهنگی 98
- ب) بسترسازی مناسب برای اجتماعی شدن فرزندان 99
- ج) بهره گیری از رسانه های گروهی 101
- اشاره 104
- اشاره 106
- اشاره 107
- الف) اصل کرامت 107
- یک _ سلام کردن به کودکان 107
- دو_ وفای به عهد 108
- سه _ تکریم مادر فرزند 109
- پنج _ پرهیز از امر و نهی 110
- شش _ مشورت 111
- ب) اصل محبت 112
- اشاره 112
- یک _ توزیع عادلانه محبت 113
- دو_ پرهیز از افراط در محبت 114
- ج) اصل مسئولیت 115
- اشاره 118
- 2. رابطه فرزند با پدر و مادر 118
- الف) اطاعت و فرمان بری 119
- ب) مراعات ادب 120
- ج) فروتنی و محبت 121
- د) سپاس گزاری 123
- ه ) دعای خیر 124
- اشاره 127
- 1. برنامه سازی برای گروه کودک و نوجوان 128
- اشاره 143
- 2. برنامه سازی برای گروه خانواده 143
- ب) تهیه گزارش های مردمی 144
- الف) دعوت از کارشناسان 144
- ج) روی خط تماس 145
- د) تهیه زیرنویس های مناسب درباره موضوع 145
- و) تهیه برنامه های نمایشی 148
ص:52
1. عوامل فرهنگی
اشاره
1. عوامل فرهنگی
مقصود از عوامل فرهنگی اثرگذار در پدیده فرزندسالاری، وجود رفتارها و شیوه های نامناسب تربیتی و رفتاری والدین در برقراری رابطه با فرزندان است. مهم ترین این شیوه ها و رفتارها عبارتند از:
الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری
الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری
والدین بر اساس ویژگی هایی که مایل هستند در فرزندانشان وجود داشته باشد، روش ها و الگوهایی را خواسته یا ناخواسته، آگاهانه یا ناآگاهانه به کار می گیرند که به کار گرفتن الگوی نامناسب فرزندپروری در شکل گیری پدیده فرزندسالاری اثرگذار است. در قرن های اخیر، شیوه فرزندپروری در جهان، متأثر از مکتب های روان شناسی بوده است که نقش برخی مکتب ها، در پدیده فرزندسالاری انکارناپذیر نیست. در سه دهه اول قرن بیستم، روش فرزندپروری با الهام از مکتب «رفتارگرایی»(1) درصدد ایجاد عادت [خوب] و خاموش کردن عادت [بد] بود. این دیدگاه عینی، کنترل شده و غیرعاطفی در زمینه تربیت فرزند به شکل اغراق آمیزی در بیان جان واتسون،(2) بنیان گذار مکتب رفتارگرایی نمایان است. وی بر این باور بود که «برای تربیت کودک، شیوه معقولی وجود دارد. با بچه طوری رفتار کنید که گویی بزرگ سال کم سن و سال است. با نهایت دقت به او لباس بپوشانید و حمامش کنید. با او به استواری و به شیوه عینی و ملاطفت آمیز رفتار کنید. هرگز او را در آغوش نگیرید و