- 1.مفهوم شناسی فرزند سالاری 5
- اشاره 5
- 2. فرزندسالاری از دیدگاه جامعه شناسی 6
- 3. فرزندسالاری از نگاه دین 7
- اشاره 10
- 4. پیشینه سالاری و اقتدار در خانواده 10
- الف) مادرسالاری 11
- ب) دایی سالاری 12
- ج) پدرسالاری 13
- د) فرزندسالاری 15
- 5. جایگاه اقتدار در خانواده اسلامی 16
- الف) توجه بیش از اندازه والدین به فرزندان در کودکی 21
- اشاره 21
- 1. ویژگی های فرزندسالاری 21
- اشاره 21
- ب) دردسرساز شدن فرزندان برای والدین در نوجوانی و جوانی 22
- ج) تحمیل خواسته های فرزندان به والدین 24
- د) پیوسته طلبکار بودن فرزندان از والدین 25
- ه ) حاکم شدن احساسات بر روابط افراد خانواده 26
- و) وجود آزادی کامل و هرج و مرج در خانه 27
- ز) دشواری تعامل فرزندان با دیگران 28
- ح) قدرت نمایی فرزندان بزرگ تر 28
- الف) پی آمدهای فردی 31
- یک _ ایجاد مشکلات اخلاقی تربیتی 31
- اشاره 31
- اشاره 31
- دو_ ناتوانی در حل مشکلات شخصی 32
- سه _ موفقیت کمتر در تحصیل 33
- چهار_ موفقیت کمتر در زندگی مشترک 35
- اشاره 36
- یک _ تضییع حقوق والدین 36
- ب) پی آمدهای خانوادگی 36
- دو_ مختل شدن وظایف تربیتی والدین 37
- سه _ محروم شدن والدین از برخی نیازهای اساسی 38
- یک _ تهدید ارزش ها و سنت های مفید جامعه 39
- ج) پی آمدهای اجتماعی 39
- اشاره 39
- دو_ بی احترامی به قوانین و مقررات اجتماعی 40
- سه _ تأخیر در روند جامعه پذیری 41
- اشاره 44
- الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری 45
- اشاره 45
- ب) اختصاص ندادن وقت مناسب برای تربیت فرزندان 47
- ج) نزاع والدین و بی احترامی نسبت به یکدیگر 49
- د) کج فهمی برخی والدین از سخنان بزرگان تعلیم و تربیت 51
- ه) رفتار نسنجیده والدین 52
- و) تمایل والدین به جبران ناکامی خود از طریق فرزندان 53
- ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت 55
- 2. عوامل اجتماعی 56
- اشاره 56
- الف) نابرابری سطح تحصیلات والدین و فرزندان 57
- ب) خانواده هسته ای و تعداد کم فرزندان 58
- ج) دگرگونی نقش جوانان 60
- د) دادن مناصب و القاب دهان پرکن به دانش آموزان 61
- ه_) طولانی شدن دوره تجرّد جوانان 62
- و) جوانی جمعیت و بمباران تبلیغاتی جوانان 63
- ز) اثرگذاری رسانه های گروهی 64
- 3. عوامل اقتصادی 70
- اشاره 73
- الف) زمان شناسی در امر تربیت 74
- 1. راه کارهای تربیتی و رفتاری 74
- اشاره 74
- ب) اختصاص وقت برای تربیت 75
- ج) انتخاب ابزار اثربخش در تربیت 76
- د) آگاهی از الگوهای مناسب فرزندپروری 78
- ه ) پرهیز از امر و نهی فرزندان 88
- و) اهدای آزادی مشروط 89
- ح) اصل تفاهم و هم سویی والدین 92
- ز) قاطعیت در اجرای مقررات 92
- ط) مشخص بودن جایگاه والدین در ساختار خانواده 93
- ی) آگاهی والدین از سرکشی دوران بلوغ 97
- الف) ارتقای سطح تحصیلات والدین 98
- 2. راه کارهای اجتماعی و فرهنگی 98
- اشاره 98
- ب) بسترسازی مناسب برای اجتماعی شدن فرزندان 99
- ج) بهره گیری از رسانه های گروهی 101
- اشاره 104
- اشاره 106
- الف) اصل کرامت 107
- یک _ سلام کردن به کودکان 107
- اشاره 107
- دو_ وفای به عهد 108
- سه _ تکریم مادر فرزند 109
- پنج _ پرهیز از امر و نهی 110
- شش _ مشورت 111
- ب) اصل محبت 112
- اشاره 112
- یک _ توزیع عادلانه محبت 113
- دو_ پرهیز از افراط در محبت 114
- ج) اصل مسئولیت 115
- 2. رابطه فرزند با پدر و مادر 118
- اشاره 118
- الف) اطاعت و فرمان بری 119
- ب) مراعات ادب 120
- ج) فروتنی و محبت 121
- د) سپاس گزاری 123
- ه ) دعای خیر 124
- اشاره 127
- 1. برنامه سازی برای گروه کودک و نوجوان 128
- 2. برنامه سازی برای گروه خانواده 143
- اشاره 143
- الف) دعوت از کارشناسان 144
- ب) تهیه گزارش های مردمی 144
- د) تهیه زیرنویس های مناسب درباره موضوع 145
- ج) روی خط تماس 145
- و) تهیه برنامه های نمایشی 148
ص:59
1- مژگان حاجت طلب، «حرف، حرف من است»، روزنامه قدس، 12/4/80.
2- به نقل از: تعالیم آسمانی اسلام، صص 120 و 121.
برخی والدین از فرزندان خود بیش از اندازه تعریف و تمجید می کنند و به دلیل چشم و هم چشمی، توانایی و صفاتی را به او نسبت می دهند که شایستگی آن را ندارند. در حال حاضر، تشویق، ارزش به شمار می آید و تنبیه، ضد ارزش. حال آنکه در هیچ نظام تعلیم و تربیت صالحی، تنبیه حذف نمی شود، بلکه تشویق و تنبیه در کنار هم قرار دارد.
به یقین، بچه ها وقتی به تعریف و تمجید عادت می کنند که شایستگی آن را ندارند و زمانی که نتوانند انتظارات والدین را برآورده سازند، از عملکرد خود شرمنده می شوند و دیگر به گفته های والدین، اعتنا و به دستورهای آنان عمل نمی کنند.
بنابراین، در پاسخ کسانی که می پرسند چرا احترام بزرگ ترها از بین رفته است یا چرا فرزندان از والدین اطاعت نمی کنند، باید گفت به سخنان بزرگان تعلیم و تربیت پی نبرده اند و همین سبب کج فهمی در زمینه تربیت شده است. با ادامه این روند، والدین به تدریج به سود فرزندان خود عقب نشینی می کنند و از ارزش و اقتدار خود می کاهند.
ه) رفتار نسنجیده والدین
ه) رفتار نسنجیده والدین
بسیاری از پدران و مادران، شاید با حُسن نیت بخواهند در روابط خویش با فرزندان، به آنان بها بدهند و به سخن دیگر، آنها را در امور خانه و خانواده دخالت دهند. ازاین رو، ممکن است از دوره کودکی فرزندان، آرای آنها را درباره اموری مانند نوع غذا، لوازم منزل، تزیینات منزل، نوع ماشین، مکان تفریح و تعطیلات جویا شوند. «در نگاه نخست، شاید این گونه رفتارها، لطیف و بدون مشکل به نظر برسد، ولی اگر این گونه رفتارها، نسنجیده، فزاینده و غیرمتعارف باشد، به تدریج، از حالت...