- 1.مفهوم شناسی فرزند سالاری 5
- اشاره 5
- 2. فرزندسالاری از دیدگاه جامعه شناسی 6
- 3. فرزندسالاری از نگاه دین 7
- اشاره 10
- 4. پیشینه سالاری و اقتدار در خانواده 10
- الف) مادرسالاری 11
- ب) دایی سالاری 12
- ج) پدرسالاری 13
- د) فرزندسالاری 15
- 5. جایگاه اقتدار در خانواده اسلامی 16
- اشاره 21
- اشاره 21
- الف) توجه بیش از اندازه والدین به فرزندان در کودکی 21
- 1. ویژگی های فرزندسالاری 21
- ب) دردسرساز شدن فرزندان برای والدین در نوجوانی و جوانی 22
- ج) تحمیل خواسته های فرزندان به والدین 24
- د) پیوسته طلبکار بودن فرزندان از والدین 25
- ه ) حاکم شدن احساسات بر روابط افراد خانواده 26
- و) وجود آزادی کامل و هرج و مرج در خانه 27
- ز) دشواری تعامل فرزندان با دیگران 28
- ح) قدرت نمایی فرزندان بزرگ تر 28
- الف) پی آمدهای فردی 31
- یک _ ایجاد مشکلات اخلاقی تربیتی 31
- اشاره 31
- اشاره 31
- دو_ ناتوانی در حل مشکلات شخصی 32
- سه _ موفقیت کمتر در تحصیل 33
- چهار_ موفقیت کمتر در زندگی مشترک 35
- اشاره 36
- یک _ تضییع حقوق والدین 36
- ب) پی آمدهای خانوادگی 36
- دو_ مختل شدن وظایف تربیتی والدین 37
- سه _ محروم شدن والدین از برخی نیازهای اساسی 38
- ج) پی آمدهای اجتماعی 39
- یک _ تهدید ارزش ها و سنت های مفید جامعه 39
- اشاره 39
- دو_ بی احترامی به قوانین و مقررات اجتماعی 40
- سه _ تأخیر در روند جامعه پذیری 41
- اشاره 44
- اشاره 45
- الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری 45
- ب) اختصاص ندادن وقت مناسب برای تربیت فرزندان 47
- ج) نزاع والدین و بی احترامی نسبت به یکدیگر 49
- د) کج فهمی برخی والدین از سخنان بزرگان تعلیم و تربیت 51
- ه) رفتار نسنجیده والدین 52
- و) تمایل والدین به جبران ناکامی خود از طریق فرزندان 53
- ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت 55
- اشاره 56
- 2. عوامل اجتماعی 56
- الف) نابرابری سطح تحصیلات والدین و فرزندان 57
- ب) خانواده هسته ای و تعداد کم فرزندان 58
- ج) دگرگونی نقش جوانان 60
- د) دادن مناصب و القاب دهان پرکن به دانش آموزان 61
- ه_) طولانی شدن دوره تجرّد جوانان 62
- و) جوانی جمعیت و بمباران تبلیغاتی جوانان 63
- ز) اثرگذاری رسانه های گروهی 64
- 3. عوامل اقتصادی 70
- اشاره 73
- الف) زمان شناسی در امر تربیت 74
- 1. راه کارهای تربیتی و رفتاری 74
- اشاره 74
- ب) اختصاص وقت برای تربیت 75
- ج) انتخاب ابزار اثربخش در تربیت 76
- د) آگاهی از الگوهای مناسب فرزندپروری 78
- ه ) پرهیز از امر و نهی فرزندان 88
- و) اهدای آزادی مشروط 89
- ح) اصل تفاهم و هم سویی والدین 92
- ز) قاطعیت در اجرای مقررات 92
- ط) مشخص بودن جایگاه والدین در ساختار خانواده 93
- ی) آگاهی والدین از سرکشی دوران بلوغ 97
- الف) ارتقای سطح تحصیلات والدین 98
- 2. راه کارهای اجتماعی و فرهنگی 98
- اشاره 98
- ب) بسترسازی مناسب برای اجتماعی شدن فرزندان 99
- ج) بهره گیری از رسانه های گروهی 101
- اشاره 104
- اشاره 106
- الف) اصل کرامت 107
- یک _ سلام کردن به کودکان 107
- اشاره 107
- دو_ وفای به عهد 108
- سه _ تکریم مادر فرزند 109
- پنج _ پرهیز از امر و نهی 110
- شش _ مشورت 111
- ب) اصل محبت 112
- اشاره 112
- یک _ توزیع عادلانه محبت 113
- دو_ پرهیز از افراط در محبت 114
- ج) اصل مسئولیت 115
- 2. رابطه فرزند با پدر و مادر 118
- اشاره 118
- الف) اطاعت و فرمان بری 119
- ب) مراعات ادب 120
- ج) فروتنی و محبت 121
- د) سپاس گزاری 123
- ه ) دعای خیر 124
- اشاره 127
- 1. برنامه سازی برای گروه کودک و نوجوان 128
- 2. برنامه سازی برای گروه خانواده 143
- اشاره 143
- الف) دعوت از کارشناسان 144
- ب) تهیه گزارش های مردمی 144
- د) تهیه زیرنویس های مناسب درباره موضوع 145
- ج) روی خط تماس 145
- و) تهیه برنامه های نمایشی 148
ص:62
1- عاطفه خسروی، «فرزندسالاری بازتاب آرزوهای خفته»، روزنامه همشهری، 7/11/77.
2- همان.
پدر و مادر برای رسیدن به آرزوهای ناکام مانده یا تمایلات و خواسته های تحقق نیافته خود حاضرند هرگونه خدمتی را به آنها ارائه دهند. در نتیجه، هر روز درصدد تحمیل خواسته های به حق و ناحق خود برمی آیند و سبب سلب آرامش و آسایش خانواده می شوند؛ چون ممکن است انتظاراتی داشته باشند که از عهده پدر و مادر برنیاید.
ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت
ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت
از عوامل اثرگذار در پدیده فرزندسالاری، کم توجهی والدین نسبت به بهره گیری از آموزه های دینی در زمینه تربیت است. البته در رخ دادن این مشکل، چند عامل نقش دارد که یکی از آنها تبلیغات مسموم موجود در جوامع است که دین ستیزان به آن دامن می زنند. آنها مبلّغ این باور اشتباه هستند که می گوید: «به کودک و نوجوان نباید هیچ گونه عقیده و مذهبی را آموخت. آموزش هر نوع مذهب و عقیده دینی به کودک خلاف حقوق بشر و آزادی است، بلکه باید او را آزاد گذاشت تا بزرگ شده تا دین و مسلکی را بر مبنای شناخت خودش برگزیند».(1)
این در حالی است که اگر بر خانواده ها، فضای دینی حاکم نباشد و فرزندان بدون توجه به آموزه های دینی پرورش یابند و والدین نسبت به اطاعت از دستورهای الهی بی اعتنا باشند، چگونه انتظار دارند فرزندانشان به فرمان آنان توجه کنند. ریموند بیچ در این باره می گوید:
نخستین تصویری که کودک از خدا در ذهن خود ترسیم می کند، از روابطش با پدر و مادر سرچشمه می گیرد. همچنین نخستین آگاهی او