- 1.مفهوم شناسی فرزند سالاری 5
- اشاره 5
- 2. فرزندسالاری از دیدگاه جامعه شناسی 6
- 3. فرزندسالاری از نگاه دین 7
- اشاره 10
- 4. پیشینه سالاری و اقتدار در خانواده 10
- الف) مادرسالاری 11
- ب) دایی سالاری 12
- ج) پدرسالاری 13
- د) فرزندسالاری 15
- 5. جایگاه اقتدار در خانواده اسلامی 16
- 1. ویژگی های فرزندسالاری 21
- اشاره 21
- اشاره 21
- الف) توجه بیش از اندازه والدین به فرزندان در کودکی 21
- ب) دردسرساز شدن فرزندان برای والدین در نوجوانی و جوانی 22
- ج) تحمیل خواسته های فرزندان به والدین 24
- د) پیوسته طلبکار بودن فرزندان از والدین 25
- ه ) حاکم شدن احساسات بر روابط افراد خانواده 26
- و) وجود آزادی کامل و هرج و مرج در خانه 27
- ز) دشواری تعامل فرزندان با دیگران 28
- ح) قدرت نمایی فرزندان بزرگ تر 28
- الف) پی آمدهای فردی 31
- یک _ ایجاد مشکلات اخلاقی تربیتی 31
- اشاره 31
- اشاره 31
- دو_ ناتوانی در حل مشکلات شخصی 32
- سه _ موفقیت کمتر در تحصیل 33
- چهار_ موفقیت کمتر در زندگی مشترک 35
- اشاره 36
- یک _ تضییع حقوق والدین 36
- ب) پی آمدهای خانوادگی 36
- دو_ مختل شدن وظایف تربیتی والدین 37
- سه _ محروم شدن والدین از برخی نیازهای اساسی 38
- ج) پی آمدهای اجتماعی 39
- یک _ تهدید ارزش ها و سنت های مفید جامعه 39
- اشاره 39
- دو_ بی احترامی به قوانین و مقررات اجتماعی 40
- سه _ تأخیر در روند جامعه پذیری 41
- اشاره 44
- اشاره 45
- الف) به کارگیری الگوی نامناسب فرزندپروری 45
- ب) اختصاص ندادن وقت مناسب برای تربیت فرزندان 47
- ج) نزاع والدین و بی احترامی نسبت به یکدیگر 49
- د) کج فهمی برخی والدین از سخنان بزرگان تعلیم و تربیت 51
- ه) رفتار نسنجیده والدین 52
- و) تمایل والدین به جبران ناکامی خود از طریق فرزندان 53
- ز) کم توجهی والدین به آموزه های دینی در زمینه تربیت 55
- اشاره 56
- 2. عوامل اجتماعی 56
- الف) نابرابری سطح تحصیلات والدین و فرزندان 57
- ب) خانواده هسته ای و تعداد کم فرزندان 58
- ج) دگرگونی نقش جوانان 60
- د) دادن مناصب و القاب دهان پرکن به دانش آموزان 61
- ه_) طولانی شدن دوره تجرّد جوانان 62
- و) جوانی جمعیت و بمباران تبلیغاتی جوانان 63
- ز) اثرگذاری رسانه های گروهی 64
- 3. عوامل اقتصادی 70
- اشاره 73
- الف) زمان شناسی در امر تربیت 74
- 1. راه کارهای تربیتی و رفتاری 74
- اشاره 74
- ب) اختصاص وقت برای تربیت 75
- ج) انتخاب ابزار اثربخش در تربیت 76
- د) آگاهی از الگوهای مناسب فرزندپروری 78
- ه ) پرهیز از امر و نهی فرزندان 88
- و) اهدای آزادی مشروط 89
- ح) اصل تفاهم و هم سویی والدین 92
- ز) قاطعیت در اجرای مقررات 92
- ط) مشخص بودن جایگاه والدین در ساختار خانواده 93
- ی) آگاهی والدین از سرکشی دوران بلوغ 97
- الف) ارتقای سطح تحصیلات والدین 98
- اشاره 98
- 2. راه کارهای اجتماعی و فرهنگی 98
- ب) بسترسازی مناسب برای اجتماعی شدن فرزندان 99
- ج) بهره گیری از رسانه های گروهی 101
- اشاره 104
- اشاره 106
- الف) اصل کرامت 107
- یک _ سلام کردن به کودکان 107
- اشاره 107
- دو_ وفای به عهد 108
- سه _ تکریم مادر فرزند 109
- پنج _ پرهیز از امر و نهی 110
- شش _ مشورت 111
- ب) اصل محبت 112
- اشاره 112
- یک _ توزیع عادلانه محبت 113
- دو_ پرهیز از افراط در محبت 114
- ج) اصل مسئولیت 115
- 2. رابطه فرزند با پدر و مادر 118
- اشاره 118
- الف) اطاعت و فرمان بری 119
- ب) مراعات ادب 120
- ج) فروتنی و محبت 121
- د) سپاس گزاری 123
- ه ) دعای خیر 124
- اشاره 127
- 1. برنامه سازی برای گروه کودک و نوجوان 128
- 2. برنامه سازی برای گروه خانواده 143
- اشاره 143
- الف) دعوت از کارشناسان 144
- ب) تهیه گزارش های مردمی 144
- د) تهیه زیرنویس های مناسب درباره موضوع 145
- ج) روی خط تماس 145
- و) تهیه برنامه های نمایشی 148
ص:67
1- «دیروز، پدر؛ امروز، فرزند»، (نظر کارشناسان پیرامون فرزندسالاری)، نشریه خراسان، 3/11/79.
2- 2علی قائمی، کودک و خانواده نابسامان، ص 300.
چندین سال، با دارو و درمان، صاحب فرزند بشوند.
ج) دگرگونی نقش جوانان
ج) دگرگونی نقش جوانان
پیش از دوران صنعتی، گذار از کودکی به بزرگ سالی، بسیار آرام و در سنین پایین روی می داد و فرزندان، کارهای کوچک و گوناگون را در دوره کودکی و نوجوانی بر عهده می گرفتند و آرام آرام، بر مسئولیت های آنان افزوده می شد، به گونه ای که فرزندان در دوره نوجوانی و گاه زودتر، کارهایی را برعهده داشتند که والدین یا دیگر بزرگ سالان خانواده انجام می دادند. آثار این الگوهای کهن، هنوز هم در آداب و آیین های ویژه و در برخی گروه های مذهبی دیده می شود. بدین ترتیب، بیشتر افراد، بین ده تا بیست سالگی و حداکثر در اوایل دهه سوم زندگی، جزو بزرگ سالان جوان به شمار می آمدند، ولی با تغییر وضع اجتماعی که نتیجه مدرنیته است، رفته رفته افراد به صورت دیگری جلوه گر شدند. به گونه ای که بزرگ سال به شمار نمی آمدند، ولی نشانه هایی از بزرگ سالی داشتند. بیشتر افرادی که اینک در این نقش جدید ظاهر می شوند، دانش آموزند یا دانشجو.(1)
تشکیل این طبقه جدید، حاصل پدید آمدن دوره نوجوانی و طولانی شدن دوره جوانی است که خواه ناخواه پی آمدهایی دارد و مهم ترین آنها، ایجاد نوعی فرهنگ فرعی ویژه برای جوانان، با ویژگی هایی مانند موسیقی، ورزش و تفریح خاص است.
به طور مسلّم، این فرهنگ فرعی، به همراه خود، مقاومت، تحرک،