- پیش گفتار 2
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 1. طرح مسئله 6
- 2. پیشینه پژوهش 7
- 3. هدف پژوهش 9
- 4. روش پژوهش 10
- 5. قلمرو جهاد اقتصادی 10
- اشاره 12
- اشاره 12
- 6. پرسش های پژوهش 12
- ب) پرسش های فرعی 12
- الف) پرسش اصلی 12
- 7. تعریف واژگان کلیدی 12
- الف) تربیت 13
- ب) شاخص 15
- ج) شاخص تربیتی 16
- د) جهاد 17
- ه) ویژگی های جهاد مقدس 18
- و) اقتصاد 19
- ز) جهاد اقتصادی 22
- 8. شاخص های تربیتی جهاد اقتصادی 23
- 9. رابطه متقابل مؤلفه های اقتصاد 24
- اشاره 25
- فصل دوم: شاخص های تربیتی در حیطه بینشی 25
- اشاره 26
- 1. شاخص های تربیتی بینشی ناظر به تولید 26
- الف) توحیدباوری در امور اقتصادی 27
- ب) ایمان به مالکیت مطلقه خدا 30
- ج) معادباوری در امور اقتصادی 32
- د) باور به ربوبیت مطلقه خداوند 34
- ه) باور به خلافت انسان در زمین 37
- و) فطرت نگری در سرمایه های طبیعی 39
- ز) باور به فراوانی منابع طبیعی 41
- ح) نگرش عقلی در امور اقتصادی 43
- ط) تخصص و کاردانی در امور تولید 46
- ی) تخصص در استخراج منابع طبیعی 48
- ک) دانش بهینه سازی فرآیند تولید 51
- ل) اولویت سازی در امور اقتصادی 52
- م) نگاه دینی و ارزشی به کار 55
- 2. شاخص های تربیتی بینشی ناظر به توزیع 57
- اشاره 57
- الف) باور به رزاق بودن خدای متعال 58
- ب) شناخت عوامل معنوی روزی رسان 61
- ج) باور به اخوت اسلامی 63
- د) باور به کرامت انسانی 65
- ه) نیازسنجی در امر توزیع 67
- و) شناخت راه کارهای تسهیل توزیع 69
- ز) آسیب شناسی فرآیند توزیع 71
- 3. شاخص های تربیتی بینشی ناظر به مصرف 73
- اشاره 73
- الف) شناخت نیازهای واقعی مصرف 74
- ب) خردمندی در مصرف 77
- ج) شناخت چگونگی مصرف 80
- د) نگرش صحیح به مال و ثروت 83
- ه) نعمت نگری به مواد مصرفی 85
- و) شناخت اسراف و پی آمدهای آن 87
- ز) عبرت آموزی از سرگذشت مترفین 91
- جمع بندی و نتیجه گیری 94
- فصل سوم: شاخص های تربیتی در حیطه گرایشی 96
- اشاره 96
- 1. انگیزه خدایی 99
- 2. بلندهمتی 103
- 3. نشاط و شادابی 105
- 4. روحیه عزت مندی 108
- 5. روحیه شکرگزاری 112
- 6. روحیه دعا و مناجات در توسعه روزی 114
- 7. روحیه توسل به اهل بیت علیهم السلام 118
- 8. روحیه انس با قرآن 121
- 9. امیدواری به رحمت خدا 124
- 10. روحیه مثبت نگری 126
- 11. امنیت اقتصادی 129
- 12. روحیه قناعت 131
- 13. برقراری تعادل میان لذت های مادی و معنوی 135
- 14. برقراری روابط عاطفی با بستگان 137
- فصل چهارم: شاخص های تربیتی در حیطه کنشی و رفتاری 142
- اشاره 142
- 1. اخلاق مداری 143
- 2. تقوای مالی 146
- 3. عدالت محوری 148
- 4. اعتدال و میانه روی 152
- 5. ساده زیستی 157
- 6. فقرزدایی 161
- 7. پرداخت حقوق مالی 164
- 8. انفاق و ایثار 168
- 9. الگوگیری از سیره معصومین علیهم السلام 172
- 10. کار و تلاش برای خودکفایی 175
- 11. تدبیر درست زندگی 180
- 12. نظم و انضباط اقتصادی 183
- 13. فرصت سازی 186
- 14. استفاده صحیح از ثروت 188
- 15. امانت داری 191
- 16. اتقان عمل 194
- اشاره 196
- فصل پنجم: راه کارهای تقویت شاخص ها ی تربیتی جهاد اقتصادی در رسانه ملی 196
- 1. بینش افزایی مخاطبان 198
- 2. تقویت مبانی اقتصاد اسلامی در مخاطبان 200
- 3. برنامه ریزی درست اقتصادی 201
- 4. ترویج روحیه خودکفایی در جامعه 202
- 5. تقویت روحیه قناعت در جامعه 204
- 6. تشویق جامعه به فقرزدایی 205
- 7. دعوت مردم به میانه روی در امور مالی 206
- 8. دعوت مردم به مشارکت در امور معنوی 208
- 9. تشویق مخاطبان به کسب حلال 209
- 10. ترویج امور کشاورزی 211
- 11. هدایت جوانان به کار و خدمت رسانی به مردم 214
- 12. مبارزه با گدایی و گداپروری 217
- کتاب نامه 221
ص:33
می دهند. کار، سرمایه، منابع طبیعی و نیروی انسانی، از جمله عناصری هستند که در فرآیند تولید نقش کلیدی دارند و نتیجه فعالیت آنها، به ایجاد کالا و خدمات می انجامد.(1) مدیریت و فن آوری نیز در فعالیت تولیدی سهیمند و از عوامل تولید شمرده می شوند.(2)
به هر صورت، نخستین بخش از شاخص های تربیتی که باید به جهادگران عرصه اقتصاد ارائه شود، شاخص های شناختی در ارتباط با تولید فرآوردهای صنعتی و مصرفی یا خدماتی است. در این قسمت، بر اساس باورهای دینی و قرآنی، نسبت به تولید و منابع تولیدی، گزاره های اعتقادی متعددی وجود دارند که باور به آنها، انگیزه تولیدگران را از اندیشه مادیت محض به تفکر خدایی و معنوی افزایش می دهد. ایمان به این گزاره ها و پای بندی به آن، فعالان جهاد اقتصادی را از ماده گرایی و چسبیدن به امور مادی صرف، به اوج عظمت و شکوه روحی و معنوی می رساند. با این وصف، هم میزان کارآیی آنان افزایش می یابد و هم فضای معنوی در کارگا ه ها و مراکز صنعتی، ایجاد و تقویت می شود.
الف) توحیدباوری در امور اقتصادی
الف) توحیدباوری در امور اقتصادی
توحید در اندیشه اسلامی به عنوان اساسی ترین مبانی فکری و معرفتی حوزه اعتقادی، محور همه نظام هستی است. از این نظر، هرچه در این جهان مشاهده می شود، بر محور توحید در حرکت و فعالیت است؛ چراکه همه پدیده های عالم، از سوی خدا آمده اند و به سوی او در سیر و حرکتند: «إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ؛ ما از آنِ خداییم و به سوی او باز می گردیم.» (بقره: 154) خداوند