در آمدی بر جنبش نرم افزار ی صفحه 41

ص:46

دوره ای، رشد علمی و میزان تولید علم مشخص شود تا بر اساس آن سند، آسیب شناسی هر مرحله ای، به راحتی صورت گیرد.

در ادامه، مهم ترین موانع را در جنبه های مختلف معرفتی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و مدیریتی یادآور می شویم. در برخی از موارد که آسیب خاصی، بی نیاز از توضیح باشد، از شرح آن چشم می پوشیم و در پایان، طرح ویژه ای از بررسی موانع تولید علم در کشور را از نظر یکی از استادان دانشگاه نقل می کنیم.

1. معرفتی

موانع معرفتی تولید علم، موانعی است که در نوعِ شناخت ما از تولید علم نقش خواهند داشت. از آنجا که بحث جنبش نرم افزاری و تولید علم به نهادی خاص اختصاص ندارد و در یک تقسیم بندی هم شامل نهادهای حوزوی و هم شامل مراکز دانشگاهی می شود، این دسته از آسیب ها در دو قلمرو مراکز حوزوی و مؤسسات دانشگاهی قابل بررسی است.

الف) در عرصه علوم حوزوی

یکی از موانع مهم در تولید علم، تمرکز بیش از حد بر شاخه ای از علوم و بی توجهی نسبت به علوم دیگر است. در آموزه های دینی فراوان بر دانش اندوزی و کسب علم تأکید و به آن تشویق شده است. متأسفانه در میان علوم حوزوی به علم فقه و در کنار آن به علم اصول بیش از دیگر شاخه های علوم دینی مانند، عرفان، تفسیر، فلسفه و کلام توجه شده است. بیشتر شروحی که بر کتب حوزوی نگاشته می شود، تقریبا در این دو علم منحصر است و این سبب شده است به تعبیر شهید مطهری، علم اصول