حدیث و روان شناسی صفحه 2

جوامع غربی غیر اسلامی انجام گرفته اند. نیز این جوامع از انسان و زندگی برداشت خاص خود را دارند. نیز فرهنگ و هنجارها و ارزش های خاص خود را دارا می باشند. تردیدی نیست که این عوامل تأثیر فراوانی در هدایت کردن پژوهش های روانی که اغلب در این جوامع صورت می پذیرند، به سوی بررسی موضوعاتی دارند که با برداشت آن ها از ماهیت انسان و رسالت او در زندگی و هدفش از آن، و فرهنگ و هنجارها و ارزش ها و فلسفه زندگی حاکم بر این جوامع سازگار باشد. برای نمونه، اهتمام زیگموند فروید به غریزه جنسی در بررسی عوامل بیماری های روانی، عمدتا ناشی از فرهنگ عصری است که وی در آن می زیسته است؛ این فرهنگ غریزه جنسی را امری پلید می شمرد و فعّالیت جنسی را عمل شرم آور و زشتی می دانست که انسان فرهیخته باید از آن پرهیز کند. بی گمان این نگرش در رویکرد مبالغه آمیز فروید به غریزه جنسی تأثیر گذاشت، چندان که بیماری روانی را ناشی از سرکوب انگیزه جنسی دانست. نمونه دیگر، ستایش فرهنگ معاصر امریکا از پیشرفت در کار و بها دادن بسیار به رقابت و برتری و موفقیت است که به پیدایش تحقیقات و مطالعات فراوانی در جامعه امریکا پیرامون انگیزه پیشرفت، سطح آرزو، و رقابت انجامید. نمونه دیگر، آن دسته از جوامع غربی است که رویکردهای مادی به زندگی بر آن ها حاکم شده و از توجّه به جنبه های معنوی و دینی دور گشته اند. در این جوامع، مطالعات و پژوهش های روانی متوجه موضوعاتی است که به جنبه های مادی و زیستی و اجتماعی رفتار انسان مربوط می شوند و از مطالعه جنبه های روحی - معنوی و تأثیر آن ها بر رفتار غافل گشته اند. هم چنین ملاحظه می شود که روان شناسان جدید، هم نوا با رویکرد مادی که بر فلسفه آنان در زندگی حاکم است، بررسی تأثیر دین و جنبه های معنوی در بهداشت روانی را وا می نهند و در بررسی شاخص های بهداشت روانی، توجه خویش را بر کار آمدی و فعالیت در بسیاری از امور عینی و روزانه زندگی مانند توانایی فرد در بهره مندی از روابط اجتماعی اش، توانایی او در ارضای نیازهای مادی و دنیوی، و موفقیت او در کار