حدیث و روان شناسی صفحه 239

روزی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با یارانش نشسته بود که دید جوان قوی و نیرومندی صبح زود بیرون آمده است و کار می کند. گفتند: حیف، کاش جوانی و قدرت این مرد در راه خدا صرف می شد!

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

«این حرف را نزنید؛ زیرا اگر برای این کار می کند که دستش پیش کسی دراز نشود و خود را از مردم بی نیاز کند او در راه خداست. اگر برای این کار می کند که به پدر و

مادری ناتوان یا بچه هایی صغیر کمک کند او در راه خداست، ولی اگر برای این کار می کند که مال بیش تری به دست آورد و به رخ دیگران بکشد و فخر بفروشد در راه شیطان است».(1)

تفاوت های فردی

مردم از نظر رنگ و زبان و توانایی های جسمی و عقلی و توانایی یادگیری و ویژگی های شخصی، تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. اندیشمندان از دیرباز به

این تفاوت ها توجه نشان داده اند. روان شناسان جدید نیز، به منظو تحقق بخشیدن به اهداف تربیتی و شغلی، معیارهای دقیقی برای سنجش این تفاوت ها وضع کرده اند؛ چرا که با شناخت این تفاوت ها می توان هر فردی را به سمت نوع آموزشِ مناسب با توانایی های او سوق داد و هر فردی را در کارِ سازگار با استعداد و توان وی

قرار داد.

قرآن کریم به تفاوت های فردی میان مردم، اعم از تفاوت های فطری و وراثتی و تفاوت های اکتسابی، اشاره کرده است و می فرماید:

«وَ مِنْ ایَاتِهِ خَلْقُ السَّموَاتِ وَ الاَْرْضِ وَاخْتِلاَفُ اَلْسِنَتِکُمْ وَ اَلْوَانِکُمْ اِنَّ فی ذلِکَ لاَیَاتٍ لِلْعَالِمینَ».(2)

«و از نشانه های اوست آفرینش آسمان ها و زمین و تفاوت زبان ها و رنگ های