حدیث و روان شناسی صفحه 37

انگیزه ها کاملاً باز نمی گذارد و اجازه ارضای بی قید و بند آن ها را نمی دهد، بلکه به کنترل فرایند ارضای انگیزه ها به دو روش، دعوت می کند؛ اول از ما می خواهد که انگیزه های خود را تنها از راه حلال ارضا کنیم و هرگز از طرق حرام و غیر مجاز به ارضای آن ها نپردازیم. دوم از ما می خواهد که در ارضای انگیزه هایمان راه اعتدال و میانه روی بپوییم و ما را از افراط و زیاده روی در این باره نهی می کند. نگارنده، پیش تر، در کتاب قرآن و روان شناسی(1) روش قرآن کریم را برای کنترل ارضای نیازهای اساسی مردم با این دو روش، بررسی و بسیاری از آیاتی را که به این مطلب اشاره دارد ذکر کرده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز به کنترل ارضای نیازها با این دو روش دعوت کرده است.

کنترل از طریق ارضای حلال

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به ارضای انگیزه هایمان از راه روا و دوری از ارضای آن ها به روش ناروا دعوت کرده است. در روایتی آمده است که آن حضرت فرمود:

«ای مردم! خداوند بزرگ پاک است و جز پاک نمی پذیرد. خداوند بزرگ به مؤمنان همان فرموده است که به رسولان فرمود. فرموده است: «ای رسولان، از پاکیزه ها بخورید و کار نیک کنید»، و فرموده است: «ای کسانی که ایمان آورده اید از پاکیزه هایی که به شما روزی کرده ایم، بخورید». حضرت سپس مردی را مثال زد که راه درازی پیموده و ژولیده و غبار گرفته دست به آسمان بر می دارد و یا رب یا رب می گوید در حالی که خوراکش حرام ونوشاکش حرام و پوشاکش حرام است و با حرام تغذیه شده است. کجا دعای چنین کسی مستجاب می شود؟».(2)

در این حدیث، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از خوراک و نوشیدنی و پوشاک حرام نهی می فرماید؛ چرا که این ها خداوند متعال را به خشم می آورد و باعث پذیرفته نشدن